Pars Today

Banyo yapmak ve kişisel temizlik kurallarına uymak, İslam dininin üzerinde önemle durduğu konulardan biridir.

Temiz olmak insan şahsiyetinin belirtisi ve sosyal ilişkilerde etkin faktörlerden biridir. Sıcak mevsimlerde ve yüksek fiziksel faaliyetlerde banyo yapmak insan vücudunun sağlığı ve kötü kokuların giderilmesinde etkilidir.

Hastalıklara karşı vücut sağlığını korumak, vücuda mikropların girmesini önleme ve  iyi beslenme, ayrıca temel sağlık ilkelerine riayet etmek İslam öğretilerinde önemle üzerinde durulan konulardandır.  Ehlibeyt imamları –as- ve dini önderler, fiziksel sağlık ve temizliğe büyük önem veriyor, bu yolda harcanan paranın israf olmadığını savunuyorlardı. Zira israf etmek bir şeyin heba olması veya vücuda zarar vermesidir. Bu yüzden bireysel sağlık, temizlik ve hoş kokuların satın alınması için harcanan para israf olmamakla birlikte semavi İslam dininin seçkin davranışlarındandır.

İslam'da banyo yapmak büyük önem taşıyor. Vücudun yıkanması ve temizliği ile ilgili olan bazı konulara dikkat edilmesi, tıpkı günlük namazlardan önce abdest almak, mustahap ve farz olan boy abdestleri gibi kurallar,şahsi sağlığa  riayet edilmesi ve vücudun yıkanması ise bu cümledendir. Hatta bazen 24 saat boyunca sürekli abdestli olmaya vurgu yapılmış,  müstahap olan boy abdestler ve onlar için belirlenen mükafatlar, Müslümanların vücut temizliğine önem vermeleri için teşvik edici faktörler olarak belirlenmiştir. Böylece her insan vücudunu temiz tutmakla beraber Allah'a yakınlık niyetiyle, ruhunun temizliğine de yardımcı olabiliyor.

Ehlibeyt masumları –as- vücutlarını yıkamaya ve banyo yapmaya büyük önem veriyordu, öyle ki banyo yapmak, yaşamlarının düzenli programlarından biriydi.  İslam Peygamberi –saa- de bireysel temizliğe özel önem verirlerdi. Resulullah'ın –saa- özel banyoları vardı ve banyo yaparken birileri o hazrete yardım ederdi.  Banyo yapmadan önce bir şeyler yer ve Banyodan sonra başını sarıkla sarardı;  böylece baş ağrılarını önlemiş olurlardı.

Saç sağlığı konusunda ise yıkanması, temiz tutulması, kısaltılması ve istenmeyen tüylerden kurtulmak önemli faktörlerdi. İslam peygamberi –saa- saçlarını sedir ile yıkar,  “kim başını sedir ile yıkarsa Allah ondan şeytan vesveselerini uzaklaştırdığını, böyle bir insanın günah işlemeyeceği, günah işlemeyen kişinin de cennete gireceğini” belirtiyordu.  Resulullah –saa- her zaman saçlarını tarar ve sahabeyi ve başkalarına da saçlarını sürekli düzenli ve temiz tutmalarını tavsiye ederdi.

Allah Resulü –saa- ayrıca vücuttaki fazla tüylerden kurtulmanın,  insan temizliğindeki önemine vurgu yaparak şöyle buyurmuştur: “Kontrolünüzdeki her şeyi temiz tutunuz. Çünkü Allah-ü Teâla İslam’ı temizlik esasları üzerinde bina etmiştir ve pak ile temiz olanların dışında kimse cennete giremez.”

İslami öğretilerinde tırnakların kısaltılması kişisel sağlık kuralları çerçevesinde önemle vurgu yapılan konulardan biridir.  Resulullah –saa- şöyle buyururdu: yoksulluktan korunmak isteyen, göz ağrısından acı çekmek istemeyen, tırnaklarını perşembe akşam saatlerinde kessin ve de sol elin küçük parmağından başlasın.

Peygamberimiz –saa- aynaya bakar, saçını ve sakalını tarardı. Kimi zaman (ayna bulamadığında) suya bakarak saçını düzeltirdi.

 İslam peygamberi kişisel temizlik için her zaman ağzını, elini ve yüzünü su ile yıkar,  ağzında gargara yapar,  yıkadığı elini ve yüzünü kendi özel havlusu ile kuruturdu.

Resul-i Ekrem –saa- her zaman hoş kokardı. Öyle ki kokuya harcadığı para mutfağına harcanan paradan daha fazla olduğu söyleniyor.  O Hazret hoş kokmak için misk kullanırdı, öyle ki başına sürdüğü misk parlardı ve geçtiği yollardan 3 güne kadar o hazretin hoş kokusu duyulurdu.

Bu sebeplerden dolayı İslami öğretiler tealiminde,  kişisel temizlik kurallarına uyulması dikkate alınmıştır. Öyle ki temizlik insanın imanının bir bölümü sayılmıştır.  Temizlik insanların sosyal ilişkilerinde önemli bir etken ve onların şahsiyetinin belirtilerinden biridir.  Sıcak havalarda veya yoğun fiziksel faaliyetlerden  sonra banyo yapmak vücuttaki kötü kokuların giderilmesinde etkilidir.  Banyo yapmak temizliğe ilaveten vücuda da büyük yararları vardır. Nitekim  İmam Rıza –as- şöyle buyuruyor:  banyo yapmanın çok büyük yararları vardır.  İnsanın mizacını itidalli yapar,  kötülük ve kirliliği temizler,  vücuttaki tüm damarları büyükten küçüğe kadar yumuşatır,  vücut organlarını güçlendirir.

İslam dini  önderleri ve büyüklerinden banyo yapmak ile ilgili bir çok rivayet mevcuttur.  Süleyman Caferi,  İmam Rıza’dan –as- naklen şöyle anlatıyor:  gün aşırı banyo yapmak vücuttaki kasları arttırır ve her gün banyo yapmak böbrekteki yağları eritir.

İmam Rıza –as- bir konuşmasında banyo yapmak adabını kapsamlı bir şekilde anlatarak şöyle buyuruyor:  banyoya gitmek isterken eğer başında rahatsızlık hissetmek istemiyorsan banyoya girrmeden önce 5 yudum sıcak su iç.  Böylece Allah Teâlâ’nın isteğine göre baş ağrısı ve şakak ağrısından korunursun.  Bazıları da banyoya girerken başına 5 avuç sıcak su  dökmeyi tavsiye ediyor.

İslam dininde temizlik ve maneviyat arasında çok sıkı ve yakın  bağlantı vardır.  Bunun ispatı ise çeşitli farz ve müstahap boy abdestleri ile ilgili hükümlerdir . hepsi ibadet ahkamları ile ilgili belirlenmiş,  çeşitli sevapların artması  da bu farizelerin gerçekleşmesine bağlı kılınmıştır.

Peygamber –saa- ve İmamlar’ın –as- temizlik ve görünüşün süslenmesini ifade eden yüzlerce sözleri arasından birkaç örnek olan bu sözler, İslam’a göre; yıkanmanın, temizliğin ve süslenmemin çok önemli olduğunu, Allah’ın katında yücelmeye ve ibadetlerin mükafatlarının artmasına vesile olduklarını açıklamaktadırlar. Genel olarak bütün İslamî adaplar ve ilkeler, temizlik ve nezafetin simgeleridir. Bunun için her Müslüman, hayatının bütün alanlarında temizliğe dikkat etmelidir. Allah Resulü’nün buyurduğu gibi:

“Şüphesiz İslam temizdir. Öyleyse temiz olunuz, çünkü temiz olan insanlardan başka cennete kimse giremez.”

Günümüzde ilerleyen ilim ve tıbbi kurallar, bundan asırlar önce İslam dininin belirttiği kuralları ispatlamıştır. Nitekim artık sık sık yıkanıp temizlenmek herkesin uyması gereken sağlık kurallarının başında yer almıştır.

Banyo vücudumuzun sağlık şartları arasında en başta gelenlerden biridir. Çünkü, dışarıdan gelip derimizin üzerinde toplanan mikropları ilk önce yıkanmakla giderebiliriz; ayrıca, banyonun vücut solunumunda da önemli bir yeri vardır. Derinin içinde her ya­na yayılmış bir halde, birçok kan da­marları, ter bezleri, sinir uçları var­dır. Deri bunlar sayesinde beslenir, vücutta toplanan zehirleri dışarı atar, dışarıdan gelen etkilerin sertli­ğini, yumuşaklığını, soğukluğunu, sı­caklığını duyar.

Derinin bu işleri gereği gibi yerine getirebilmesi için temiz olması, yani üzerindeki gözeneklerin açık bulunması gerekir. Çün­kü deri daima terlediği için vücut, el­biseyle örtülü de olsa, dışarıdan ge­len tozlar, ufak yabancı cisimler, ter­le karışarak, bir kir tabakası meyda­na getirir, bu tabaka gözenekleri ka­par, vücudun deri yolundan solunu­muna engel olur.  Böylece banyo yapmakla, deride biriken kir ve mikroplar uzaklaştırılmış olur. Hastalıklardan korunmada banyo yapmanın önemli bir yeri vardır. Haftada iki kez banyo yapılmalı, olanak varsa her gün yıkanmalıdır.

Banyo yapmanın insanın psikolojik durumu üzerinde de olumlu etkisi vardır. Kişinin kendine olan öz güveni artar. Kişiye canlılık ve rahatlık verir. Banyo yaparken kullanılan soğuk su uyarıcı, sıcak su gevşetici etki yapar. Aşırı yorgun veya uykusuzluk durumlarında ılık suyla yıkanmak vücudun rahatlamasını ve kolay uyumayı sağlar.