İslam ve sağlık 14
Bilindiği üzere tıp ve sağlık sorumluları, göz sağlığı ve görme yeteneğinin güçlenmesi için bazı önerilerde bulunuyorlar. Bu sohbetimizde bu önerilerden bazlarını ele almak istiyoruz.
Sağlıklı yiyecek maddeleri, göz sağlığı ve görme yeteneğinin güçlenmesinde önemli rolleri vardır. Meyveler sağlıklı bir beslenme modelinin önemli bir parçasıdır. Meyveler sağlıklı kalmamız için vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besinler bakımından çok zengindir. Ayva da sağlık açısından tüketebileceğimiz ve içerdiği vitamin ve mineraller açısından zengin bir meyvedir. Elma ailesinden hoş kokulu ve tatlı bir meyva olan ayvanın kendisinin ayrı, suyunun ayrı, çekirdeğinin ayrı faydası vardır. Ayvada bol miktarda A, B ve C vitamini bulunmaktadır. Fosfor, bakır, sodyum, potasyum, çinko, demir, selenyum açısından oldukça zengindir. Fakat ne yazık ki sert yapısı ve keskin tadı sebebi ile beklenen ilgiyi alamamıştır. Kış aylarında meydana çıkan ayva, önemli bir sonbahar meyvesidir. Günlük C vitamini ihtiyacının dörtte birini tek başına karşılayabilir ve besin değerleri açısından oldukça sağlıklı bir meyvedir.
Ehlibeyt imamlarından hz. Cafer Sadık -as- Müslümanların ayva yemesini ve birbirine hediye vermesini tavsiye ederken, ayvanın göz nurunu güçlendirdiğini, göz karanlığını yok ettiğini ve gönüllerde arkadaşlık fidanı diktiğini belirtiyor. Hamile kadınların çocuklarının güzel olması için ayva yemeleri de tavsiye edilmiştir.
Hünnap, tıbbi özellikleri olan bir diğer meyvedir ve birçok ülkenin geleneksel tıp alanında hastalıkların tedavisi ve sağlığın korunması için faydalı olduğu belirtiliyor. Hünnap meyvesi içerdiği besinler nedeni ile çok etkili bir enerji kaynağıdır. Hünnap bol miktarda A ve C vitaminleri içermektedir. Kalsiyum, Magnezyum, Fosfor ve özellikle Potasyum açısından inanılmaz derecede zengindir. Yoğun miktarda C ve A vitaminleri ile Potasyum içeren hünnap bağışıklık sisteminin güçlenmesine ciddi anlamda katkı sağlayabilmektedir. Bu nedenle özellikle kış aylarında meydana gelen öksürük ve soğuk algınlığı gibi hastalıkların tedavisinde kullanılabilir ve kısa zamanda sonuç alınabilir.
Ebi el-Hasin şöyle anlatıyor: Gözlerim ağarmış ve hiçbir şey görmüyordum. Rüyamda Emirel müminin Ali'yi -as- gördüm; gördüğünüz gibi gözlerim hastadır ve görmüyor dedim. Emirel müminin –as- hünnapı ez ve gözlerine çek diye buyurdu. Ben de böyle yaptım, gözümdeki karanlık ve bulanıklık giderek her iki gözüm sağlığına kavuştu.
Doktorların tavsiyesi uyarınca bazı meyveler ve sebzelerin tüketimi görme yeteneği ve göz sağlığı için etkilidir. 2007 yılında Amerika'da yapılan bir araştırmanın sonuçları, ıspanağın sürekli kullanılması göz sağlığının ve her türlü hastalıktan korunmakta etkili olduğunu ispatladı. Zeaksantin ve lutein adlı pigment molekülleri, gözün retina tabakasında bulunur. Bu nedenle, bu iki madde, görme yeteneğini geliştirir ve devamını sağlarlar. Her ikisi de, katarakt, hatta makula dejenerasyonunu önleme yeteneğine sahiptir. Bitkiler arasında ise ıspanak yüksek oranda söz konusu 2 pigmenti içermektedir.
Ispanak, göz ve cilt sağlığı için önemli olan karotenoid isimli antioksidanlardan bol miktarda ihtiva eder. Özellikle göz sağlığı ve sağlam bir görüş için bu madde çok önemlidir. Zeytinyağı ise ıspanaktaki karotenoidlerin gücünü artırır. Bu nedenle zeytinyağlı ıspanak tam bir göz ilacı oluyor.
Avustralya'da yapılan araştırmaların sonucu yağlı balıklar, ceviz ve Kanola yağın yüksek oranda Omega 3 içerdiği ve Omega 3’ün ise yaşlılığa bağlı makula dejenerasyon hastalığına yakalanma riskini %38 oranında azalttığı ispatlanmıştır. Omega 3 asitleri hücre zarları ve göz retina nöronal hücrelerinin orijinal üreticisidir. Bu yüzden bu balıkların sürekli tüketimi retinayi korumakta büyük etkisi olacaktır.
Omega 3 Göz gelişimini sağlarken, göz kuruluğunu engeller. Görmeyi tehdit eden “sarı nokta hastalığı” riskini azaltıp ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilecek göz hastalıklarından korur.
Turunçgiller ise önemli oranda C vitamini ve antioksidan içerirler. Katarakt hastalığından kaynaklanan görme bozukluğunda kornea ve göz merceğini koruyan C vitamini, oksidasyona karşı güçlü ve güvenli bir kalkandır. Bu sebepten dolayı doktorlar tarafından turunçgillerin sürekli kullanılması önemle tavsiye ediliyor.
Bu arada havuç da Beta karotenden zengin bir besin maddesidir. Beta karoten ise A vitamini üreten antioksidan olarak retina hücrelerini koruyarak göz sağlığında önemli rol üstleniyor. A vitamini eksikliği görme kabiliyetinin zayıflaması ve gözün kurumasına sebep olabilir; buna ilaveten katarakt hastalığı ve de yaşlılığa bağlı makula dejenerasyonunun A vitamini eksikliğinden kaynaklandığı da bilinmektedir.
Göründüğü gibi beslenme modeli ve tüketilen yiyecekler insan sağlığında büyük etkisi vardır fakat buna ilaveten bazı sağlık konularına olmasa da görme kabiliyetinin güçlenmesinde etkilidir. İslamiyet’e göre gözlerin sağlığı ve görme kabiliyetinin güçlenmesinde de bazı temizlik kuralları etkilidir. Gerçi İslami tıptaki bazı öneriler ve kuralların felsefesi zor anlaşılır. Bu yüzden bilimsel araştırmaları da gerektirir. Geleneksel tıp kuralları, örneğin Çin tıbbı, vücut organlarının birbirine bağlı olduğu ve birbirini etkilediğini belirtiliyor. Günümüzde parmakların bazı bölgelerine masaj yapmanın diğer vücut organlarının sağlığında etkili olduğu ispatlanmıştır. İslami öğretilerde de saçın kısaltılması, kına yakılması ve de hacamat yapmılması tavsiye edilmiştir.
Ehlibeyt imamlarının yedincisi İmam Musa Kazım -as- şöyle buyuruyor: saç uzadıkça gözler zayıflar, görme yeteneği azalır. Saçı kesmek gözü aydınlatır ve görme yeteneğini artırır.
Resulü Ekrem -saa- de kına yakmaya tavsiye derken şöyle buyuruyor: Zira saçı uzatır, hoş kokmaya sebep olur ve eşine huzur verir.
Hacamat yapmanın da birçok faydası vardır, gözün güçlenmesi bunlardan biridir. Resul-i Ekrem -saa- de hacamat yapmanın iyi bir yöntem olduğunu, gözü nurlandırdığını ve acıların kökünü kuruttuğunu belirtiyor.
Kur’an-ı Kerim ayetleri ve Kelamullah, yaratılışın azametinin göstergesidir. Yaratılışın güzellikleri Yüce Allah'ın insanlara lütfu ve azametinin belirtisidir; buna ilaveten tevazu, uysallık ve şükretmek gözlerin güçlenmesine neden oluyor.
İmam Cafer Sadık -as-: “ Kur'an-ı Kerim'i üzerinden okuyan kimse, gözlerinden yararlanır, anne ve babasının, kafir olsalar bile, cezalarının hafiflemesine sebep olur.” Şeklinde buyurmuştur.
İmam Musa Kazım -as- da şöyle buyuruyor: üç şey gözün aydınlanmasını sağlar, yeşilliğe bakmak, akan suya bakmak ve güzelin yüzüne bakmak.
Mavi rengi duruluk, aydınlık ve tazeliğin simgesi olarak huzur, sessizlik Ve umut veren bir renktir. Psikoloji açısından mavi rengi, tüm sinir sorunlarına iyi gelirken uyanık kalmak için çok yararlıdır. Mavi rengi insana iç huzur verirken insanın dışa dönük olmasına yardımcı olur ve başkalarına karşı güler yüzlü olması ve huzur verici olması için çok yararlıdır.
İmam Cafer Sadık-as- gökyüzünün Gece'deki rengine işaretle Mufazzel'e şöyle buyurmuştur: Ey Mufazzel, gökyüzünün rengi hakkında düşün. Yüce Allah onu bu renkte yaratmış zira göz nurunun güçlenmesi için en iyi renktir. Hatta tabipler de gözünden rahatsız olanların yeşil renge bakmalarını tavsiye ediyorlar, siyah renge yakın olan yeşile. Bazı Usta tabipler de gözünde tembellik olanların, su dolu yeşil renkli çanağa bakmalarına hükmediyorlar. Öyleyse Hak Teala'nın gökyüzünü nasıl da siyaha çalan mavi renkte yarattığını düşün, zira böylece gökyüzüne sürekli bakmak gözleri rahatsız etmez.