Pars Today

Azerbaycan Cumhuriyeti savunma Bakanı General Zakir Hasanov Nisan 2017’de Arabistan’ı ziyaret ettikten sonra Bakü’de bazı medya organları Arabistan’ın El Arabiye kanalından naklen, Suud rejiminin savaş Bakanı Muhammed bin Salman’ın Bakü’ye muhtemel ziyaretinden söz etti.

Hatta Bakü’de yayımlanan Yeni Musavat gazetesi daha da ileri giderek Bakü yönetiminin Suud rejiminin kurduğu askeri ittifaka katılma konusu ele alınabileceği ihtimalinden söz etti. Gazete, Muhammed bin Salman Moskova ziyareti sırasında Rusya’nın Güney Kafkasya bölgesinden Arap NATO’suna katılan tek İslam ülkesi olarak Azerbaycan Cumhuriyeti’nin bu hareketine yönelik tepkisini sorabileceğini yazdı. Gazete ayrıca Muhammed bin Salman’ın Bakü’de Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in bu konuda net kararını da öğrenmeye çalışacağını vurguladı.

Ancak Bakü medyasının Arabistan’ın veliaht prensi ve savaş Bakanı Muhammed bin Salman’ın Bakü’ye muhtemel ziyareti etrafında yürüttüğü geniş çaplı propagandaya karşın Muhammed bin Salman Bakü’ye gelmedi. Bu arada Muhammed bin Salman’ın Bakü’yü ziyaret etmemesinin açıklanmayan bir gerekçesi, bin Salman’ın Azerbaycan Cumhuriyeti savunma Bakanı General Hasanov’u kendisi ile eş düzeyde görmemesi ve Bakü ziyaretinde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından bizzat ağırlanması ve protokolün de buna göre düzenlenmesini istemesi yönündeydi.

Ancak buna karşın Bakü medyası Suud rejiminin savaş Bakanı Muhammed bin Salman’ın Azerbaycan Cumhuriyeti ve üst düzey yetkililerine yönelik aşağılayıcı bakışını gözardı ederek Bakü – Riyad ilişkilerinde askeri ilişkilerin üzerinde propaganda yapmaya devam etti.

Söz konusu medya organları ABD yönetimi dağlık Karabağ münakaşası yüzünden Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan’a silah satışı yasağına uymak zorunda olduğunu, fakat Arabistan rejiminin böyle bir yükümlülüğü bulunmadığını ve Riyad yönetimi başta Amerikan patentli silahlar olmak üzere Bakü yönetimine her türlü silah ve askeri teçhizatı satabileceğini iddia ediyor.

Bakü medyasının Arabistan ile askeri ilişkileri haklı göstermek üzere ileri sürdüğü bu komik iddia, Suud rejimi hatta kendisi Amerika’dan satın aldığı silahları bizzat kullanamadığı ve Amerikalı müsteşarların görüşü olmadan bu silahların hakkında hiç bir karar alamadığı halde ileri sürülüyor.

Bu bağlamda Azerbaycan Cumhuriyeti parlamentosu savunma ve güvenlik işleri ve mali fesatla mücadele komisyonu üyesi Zahid Uruc Suud rejiminden Amerikan silahlarını satın alma imkanını reddederek şöyle dedi: şimdiki şartlarda bu ilişkileri silah satışı temelinde analiz etmek çok zor. Kuşkusuz bu konuda zamanında medya bilgilendirilecektir. Arabistan’ın Amerikan yapımı silahları Azerbaycan Cumhuriyeti’ne satışı doğru değildir, zira beyaz saray bu silahlar için bazı yasaklar belirlemiştir. Bu yüzden Bakü Riyad ilişkileri ABD silahları temelinde olmayacaktır, zira devletlerin arasında uyulması gereken anlaşmalar vardır. Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Avrupa ve İsrail yapımı silahları satın almakta sorunu yoktur.

Bakü yönetiminin Suud rejiminden Amerikan yapımı silah alımı konusunda başarılı olamamasına karşın 6 Şubat 2018’de Arabistan savaş bakanlığından bir heyet Bakü’yü ziyaret ederek Azerbaycan Cumhuriyeti savunma Bakanı General Zakir Hasanov ile bir görüşme gerçekleştirdi.

Azerbaycan Cumhuriyeti savunma Bakanı konu ile ilgili yayımladığı resmi haberinde şu ifadelere yer verdi: General Zakir Hasanov bu görüşmede İlham Aliyev’in Arabistan ile özellikle askeri alanda ilişkilerin geliştirilmesi yönündeki tavsiyelerine vurgu yaptı. Arabistan heyetinin Başkanı General Ali bin İbrahim Fuaz da iki taraf arasında askeri işbirliğinin önemine vurgu yapmıştır. Görüşmede iki ülke orduları arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi, ortak askeri tatbikat düzenlenmesi ve diğer bazı ilgi alanındaki konular ele alındı.

Ancak bazı haberler ve araştırmalar, iki ülkenin askeri alanlarda resmi işbirliği üzerine yapılan görüşmelerden başka iki başkentin açıklanmayan ve çeşitli askeri ve güvenlik zeminleri kapsayan ve boyutları da kaydadeğer düzeyde olan gayri resmi işbirliği söz konusu olduğunu ortaya koyuyor.

Meydan TV internet sitesi 6 Temmuz 2017’de Bulgaristan’da TRUD sitesinde yayımlanan bir araştırmadan naklen, Azerbaycan Cumhuriyeti SilkWay havayolları firması diplomatik seferlerden yararlanarak Suud rejiminin bölgedeki krizzede ülkelerde desteklediği terör örgütlerine silah taşımakla meşgul olduğunu yazdı. Rapora göre SilkWay havayolları firması diplomatik belge adı altında Irak, Suriye, Afganistan, Pakistan ve Kongo’ya silah taşıyordu.

Aralık 2016 tarihinde Suriye’de Bulgaristan çıkışlı 9 silah dolu cephanelik ortaya çıkarıldı ve daha sonra bu silahların Azerbaycan Cumhuriyeti SilkWay havayollarının diplomatik seferleri ile Suriye’nin Halep eyaletine getirildiği ortaya çıktı. TRUD sitesi bu bağlamda BAE, Arabistan, Türkiye, Bulgaristan Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Bulgaristan’daki büyükelçiliği arasında varılan bir anlaşma çerçevesinde SilkWay havayolları firması diplomatik dokunulmazlıktan yararlanan uçak seferleri söz konusu silahların taşındığını yazdı.

Bulgaristan’ın TRUD sitesinde yayımlanan araştırmaya göre, Suud rejimi bölgede teröristlere destek vermek ve silahlandırmak amacıyla Doğu Avrupa ülkelerinden yüklü miktarda silah satın alarak Azerbaycan Cumhuriyeti’nin SilkWay havayolları firmasının diplomatik uçak seferleri ile taşıyor. 2016 ve 2017 yıllarında SilkWay havayolları firması Bulgaristan, Sırbistan, Azerbaycan Cumhuriyeti ve ayrıca Ciddi ve Riyad’dan olmak üzere 23 sefer gerçekleştirerek bu silahların intikalini gerçekleştirdi. Silahları gönderen firmalar ise Bulgaristan’ın VMZ firması, Trans Mobil firması, Sırbistan’ın Yugoimport firması ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin CIHAZ firmasıydı.

Arabistan ordusunda sadece Batı patentli silahlar kullanılıyor, zira bu ordunun askeri standartları Batılı silahlara göredir. Bu yüzden Riyad’ın Doğu Avrupa ülkelerindeki firmalardan satın aldığı bu silahlar Suud ordusunun standartları ile örtüşmez. Dolaysıyla bu silahlar sadece Suud rejiminin Yemen ve Suriye’de desteklediği teröristlerin işine yarıyor. Suud rejiminin Azerbaycan Cumhuriyeti’nin SilkWay havayollarının diplomatik uçak seferleri ile taşıdığı silahlar da bu tür silahlardır ve bu rejimin Suriye ve Yemen’de desteklediği teröristlere ulaştırılmaktadır.

Nisan ve Mayıs 2017’de Azerbaycan Cumhuriyeti’nin SilkWay havayolları firması Bakü – Burgas – Brazzavilla arasında iki diplomatik sefer gerçekleştirdi. Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Bulgaristan büyükelçiliğinden Bulgar kaynaklarının eline geçen belgelere göre her iki uçak seferinde taşınan silahların parasını Arabistan ödedi. Söz konusu uçaklar Cidde havaalanına iniş yapmıştır. Bu uçaklar anti tank SPG-9 ve GP-25 roketleri taşıyordu ki daha sonra bu roketlerin izlerine Irak’ın Musul kentinde IŞİD’in cephanelikleri arasında rastlandı.

Şubat ve Mart 2017’de Suud rejimi Azerbaycan Cumhuriyeti’nin SilkWay havayolları firmasının Bakü – Belgrad – Prens Sultan  havaalanlarına düzenlediği diplomatik seferlerden 350 ton silah ve mühimmat teslim almıştır.

5 Mart 2017’de de Azerbaycan Cumhuriyeti hava kuvvetleri Arabistan’ın savaş bakanlığına 1700 adet RPG-7 roketatarı ve 2500 adet PG-7VM silahı gönderdi. 18 ve 28 Şubat 2017’de Azerbaycan Cumhuriyeti’nin SilkWay havayolları Bulgaristan’ın Burgas havaalanından Arabistan’ın Prens Sultan havaalanına iki diplomatik sefer gerçekleştirdi, bu seferlerde 5080 adet PG-7V ve 24 bin 978 adet RGD-5 silahı teslim edildi.

Bulgaristan’ın TRUD sitesinde yayımlanan bu makale gibi bir çok belge daha Bakü ile Riyad arasında silah sevkiyatı alanında açıklanmayan gayri resmi gizli askeri işbirliğinin hacmi, iki taraf arasında açıklanan resmi askeri ilişkilerden çok daha fazla olduğunu gösteriyor. Bu konuyu Suud rejiminin Azerbaycan Cumhuriyeti’nde Irak, Suriye ve Afganistan’da desteklediği terör örgütleri için özellikle 2015 ila 2017 yılları arasında terörist cezbetme faaliyetleri ile birlikte ele aldığımızda Riyad rejiminin ne denli Azerbaycan Cumhuriyeti kapasitelerinden tekfirci teröre destek verme uğrunda yararlandığı daha net bir şekilde anlaşılıyor.