Pars Today

Bu bölümde tümörler ile ilgili konuşacağız.

Sağlık Bülteni isimli seri sohbetimizde, sizi, çeşitli hastalıklar, bu hastalıkları önleme ve tedavi etme yöntemleri , ayrıca beslenme ve egzersizin sağlığın sağlanmasındaki önemi hakkında bilgilendirmeye çalışıyoruz. Bu programda verilen bilgiler sevdiklerinizin farkındalığını  arttırmak amaçlıdır ve tıbbi incelemelerin ve tavsiyelerin yerine alamaz.

Beyin ve sinirler, insan vücudunun en hassas parçalarından sayılırlar.  Bu iki önemli organ, özel sorunlar yaşayabilirler. Bu sorunlar diğer organlardan etkilenerek ortaya çıkabilir.  Sinir sistemi uzmanları  birçok beyin içi hastalığının  kişilerin ruhsal durumlarından ve koşullarından kaynaklandığını düşünüyor. Bu hastalıkların geniş bir yelpazeyi kapsamasından dolayı  her bölümde  farklı farklı hastalıklar, sebepleri ve tedavi yöntemleri ile ilgili konuşacağız.  Bu bölümde ise  beyindeki tümörler  ile ilgili konuşacağız. 

Beyin tümörü, beyindeki hücrelerin kitle halinde veya anormal şekilde büyümesidir. Beyin tümörleri birincil veya ikincil şekildedir.  Beyinde birincil bir beyin tümörü gelişebilir. Birçok birincil beyin tümörü iyi huyludur. Metastaz olarak bilinen ikincil bir beyin tümörü, kanser hücrelerinin beyne akciğerler ve göğüs gibi başka bir organdan ulaştığında ortaya çıkar. Beyin tümörünün semptomları, tümörün konumuna ve boyutuna bağlıdır. Bazı tümörler beyin dokusuna zarar vererek doğrudan hasara neden olurken, bazı tümörler beyin çevresindeki dokuya baskı uygular.

Bahsedildiği gibi, beyin tümörleri birincil ve ikincil beyin tümörlerine ayrılmaktadır. Akustik nöroma, astrositom, beyin metastazı, koroid kas karsinomu, Kraniofaringiyoma, Embriyonal tümörler, Ependimoma, Glioblastoma, Glioma, Medulloblastoma, Meningioma, Oligodendroglioma, Pediatrik beyin tümörleri, hipofiz tümörler, Pnömo-blastoma, birincil tümörler kategorisinde yer almaktadırlar. 

İkincil beyin tümörleri, beyin kanserlerinin çoğunu oluştururlar. Vücudun bir bölümüne yayılmaya başlayıp beyne metastaz olarak girerler. Beyne metastaz yapabilen kanserler arasında akciğer kanseri, meme kanseri, böbrek kanseri ve cilt kanseri yer almaktadır. İkincil beyin tümörleri her zaman kötü huyludurlar. İyi huylu tümörler ise vücudun bir bölümünden diğerine yayılmazlar. 

Bir beyin tümörünün semptomları, tümörün konumuna ve boyutuna bağlıdır. Bazı tümörler beyin dokusuna zarar vererek doğrudan hasara neden olurken, bazı tümörler beyin çevresindeki dokuya baskı uygularlar. Büyüyen bir tümör beyin dokusuna baskı yaptığında, beyin tümörünün önemli semptomlarını ortaya çıkarır. Baş ağrısı, uyandığınızda kötüleşen veya uyurken ortaya çıkan  ağrı veya öksürme, hapşırma veya egzersizle daha da kötüleşen ağrı, beyin tümörünün yaygın bir semptomudur.

Beyin tümörünün semptomları arasında kusma, bulanık görme veya çift görme, baş dönmesi, nöbetler özellikle yetişkinlerde görülen nöbetler, uzuvlarda veya yüzün bir kısmında güçsüzlük ve zihinsel işlevde değişiklikler yer alabilir. Hafıza kaybı, yazma veya okuma zorluğu, işitme duyusunda değişiklikler, tat veya koku alma sorunları, uyuşukluk ve bilinç kaybı dahil durumlar, yutma güçlüğü, baş dönmesi, sürekli göz kırpma veya göz kapaklarının sarkması dahil göz problemleri, kontrol dışı hareketler, el titremeleri, denge bozukluğu, mesane veya bağırsak kontrolü kaybı, vücudun bir tarafında uyuşma veya zonklama ve sızlama, başkalarının söylediklerini  anlamakta güçlük çekme,  ruh hali değişimleri, kişilik, duygular ve davranışların ani değişikliği, yürüme güçlüğü ve yüz ve kollarda kas güçsüzlüğü beyin tümörünün semptomlarından olabilir. 

Hipofiz bezinde beyin tümörü gelişirse, meme ucu veya galaktore boşalabilir, kadınlarda adet düzensizlikleri, erkeklerde meme dokusu değişimi, uzuvlarda büyüme, sıcağa veya soğuğa duyarlılık, vücutta kıllanma veya tüylenme veya diğer adıyla hirsutizm , yüksek tansiyonun düşüşü, obezite ve görmedeki değişiklikler özellikle de  bulanık görme sorunu ortaya çıkabilir. 

Birincil beyin tümörleri beyin zarı,  kraniyal sinirler, hipofiz bezi veya epifiz bezi gibi beynin içinde veya yakınındaki dokularda gelişir. Normal hücrelerin DNA'sında mutasyonlar meydana geldiğinde birincil beyin tümörleri büyümeye başlar. Bu mutasyonlar, hücrelerin büyümesine, bölünmesine ve hücre ölümü olmadan hücre sayısının artırmasına izin verir. Sonuç olarak beyin tümörünü oluşturan anormal hücre kütlesi meydana gelir. Yetişkinlerde, birincil beyin tümörleri, ikincil beyin tümörlerinden çok daha az görülür.

İkincil tümörler veya metastazlar, kanserden dolayı oluşan, vücudun diğer bölgelerinden ve uzuvlarından beyne yayılan tümörlerdir. İkincil beyin tümörleri genellikle kanser geçmişi ve hastalığı olan kişilerde görülür.  Ancak nadir durumlarda, bir beyin metastatik tümörü, vücudun diğer bölgelerinde gelişen kanserin ilk belirtisi de olabilir. Yetişkinlerde ikincil beyin tümörleri, birincil beyin tümörlerinden çok daha yaygındır. Tabii herhangi bir kanser türü beyne yayılabilir, ancak meme kanseri, kolon kanseri, böbrek kanseri ve akciğer kanseri ve melanoma yaygın metastaz kanser türleridir. 

Ailevi geçmiş ve genetik hastalıklar, yaşlanma, kimyasallara maruz kalma ve radyasyona maruz kalma, beyin tümörü geliştirme riskini artırır. Beyin tümörü semptomlarından şüpheleniyorsanız, doktorunuz durumunuzu daha iyi teşhis etmek için bir dizi test ve yöntem önerebilir. Sinir muayenesi bu yöntemlerden biridir. Nörolojik test olarak da bilinen sinir testi, görme, işitme, denge, koordinasyon, güç ve refleksleri inceleyebilir. Bir veya daha fazla bölgedeki zorluklar, beyninizin bir beyin tümörü tarafından hasar görmüş kısmı hakkında ipuçları sağlayabilir.

Manyetik rezonans görüntüleme-MR  gibi görüntüleme testleri, beyin tümörlerinin teşhisine yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılır. Vücudun diğer bölgelerinde kanseri bulmak için yapılan testler de vardır. Beyin tümörü başka bir bölgeden taşınmışsa, doktorlar kanserin ortaya çıktığı yeri belirlemek için testler ve prosedürler uygulayacaktır. Böyle bir prosedürün bir örneği, başka bir yerde kanser belirtilerini aramak için bilgisayar yardımlı tomografi  veya PET taraması olabilir.

Beyin tümörü tedavisi, tümörün tipine, boyutuna ve konumuna ve de bireyin genel sağlık durumuna bağlıdır. Beyin tümörü erişilebilir olduğu yerde bulunuyorsa, cerrahlar beyin tümörlerini çıkarmak için ameliyata baş vuracaklardır. Bazı durumlarda  tümörler küçüktür ve beyin dokusundan ayrılabilirler. Diğer durumlarda, tümörler çevreleyen dokudan ayrılamazlar veya beynin hassas bir bölgesinde bulunurlar ve ameliyata baş vurmayı tehlikeli kılabilirler. Bu gibi durumlarda doktorlar tümörü kaldırmak için başka bir çözüm önerebilirler. Beyin tümörünün bir kısmını çıkarmak bile beyin tümörünün belirti ve semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Beyin tümörünü çıkarmak için yapılan ameliyat, enfeksiyon ve kanama gibi riskler de doğabilir. Diğer bir risk de beynin tümörün bulunduğu kısma bağlı olmasıdır. Örneğin, göze bağlı olan sinirlerin yakınındaki bir tümörün ameliyatı görme kaybına neden olabilir.

Radyasyon tedavisi veya radyoterapi, beyin tümörü hücrelerini öldürmek için X ışınları veya protonlar gibi yüksek enerjili ışınları kullanan başka bir tedavi yöntemidir.  Kemoterapi aynı zamanda tümör hücrelerini öldürmek için kullanılan bir başka yöntemdir. Kemoterapi ilaçları hap veya intravenöz olarak ağızdan alınabilir. Ancak hedefe yönelik ilaç tedavisi, kanser hücrelerindeki spesifik anormalliklere odaklanır. Hedeflenen ilaç tedavileri, bu anormallikleri engelleyerek kanser hücrelerini öldürebilir. Belirli beyin tümörü tipleri için hedefe yönelik ilaçlar mevcuttur. Bunların çoğu klinik deneylerde incelenmektedir. Birçok farklı türde hedefe yönelik tedavi geliştirilmektedir.

Beyin tümörleri, beynin hareket etme, konuşma, görme ve düşünme becerilerini kontrol eden kısımlarında geliştiğinde ise, rehabilitasyon gerekli olabilir.