июл 01, 2019 12:16 Asia/Tashkent
  • Америка президенти Дональд Трамп ва Шимолий Корея раҳбари Ким Чен Ин
    Америка президенти Дональд Трамп ва Шимолий Корея раҳбари Ким Чен Ин

Америка президенти Дональд Трамп Корея ярим ороли ядровий бўҳрони каби Американинг хорижий сиёсатида ўз ечимини топмаган масалалар арсасида ташаббус кўрсатиш ва шу тартиб билан мувафаққиятли фаолият олиб бораётганини намойиш этишга сайъ-ҳаракат қилди.

АҚШ президенти Дональд Трамп Жанубий Кореяга ташрифи доирасида 30 июнь куни Корея яриморолидаги демилитаризация қилинган ҳудудида КХДР раҳбари Ким Чен Ин билан учрашди. Трамп Ким Чен Ин билан учрашганидан кейин Шимолий Корея ҳудудига кирди. Шу тариқа, Трамп КХДР ҳудудига қадам қўйган АҚШ тарихидаги илк президентга айланди. Трамп иккита Корея чегарасида Ким Чен Ин билан учрашганидан кейин "Бугун дунё учун тарихий кундир",-деб айтди. 

Шимолий Корея раҳбари ҳам Америка президентининг Шимолий Кореяга қилган сафарини "шижоатли" сайъ-ҳаракат деб тавсиф этди.

Ким Чен Ин Америка президентининг Шимолий Кореяга қисқа муддатда сафар қилгани икки мамлакат ўртасидаги алоқаларни яхшилашга кўмак беради,-деб айтди.  

Ким Чен Ин бундан олдин Дональд Трампнинг даъвати билан ноҳарбий минтақада учрашиш учун розийлик берган эди. Америка президенти шанба куни Жанубий Кореяга кирганидан олдин Ким Чен Ин билан учрашиш учун тайёр эканлигидан хабар берди. 

Шундай назарга ташланадиким, Трамп собиқаси бўлмаган бу учрашуви Корея ярим ороли ядровий бўҳронини ҳал этиш заминида Пхеньян ва Вашингтон музокараларида мувафаққиятлар юз бераётганини намойиш этиш мақсадида амалга оширилган сайъ-ҳаракатдир. Трамп доим Америка хорижий сиёсатлари олдида тўрган бўҳронлар ва масалаларга нисбатан муносабат билдиришда сиёсий ташаббус кўрсатишнинг олдинги сафаида тўрганини намойиш этишга ҳаракат қилади. Бу масала, айниқса ядровий бўҳронни ҳал этиш заминида Шимолий Корея ва Америка музокаралари боши берк кўчага юзмаюз беришида янада намоён бўлмоқда. 

Трамп бундан олдин Ким Чен Ин билан бўлиб ўтган учрашувлардан кейин бу масалада кўзга ташланадиган даражада мувафаққиятлар қўзга киритилгани ҳақида иддао қилган бўлсада, аммо Вашингтоннинг Пхеньяндан мантиқсиз, яъни имтиёз бермасдан Шимолий Корея ядровий дастурини тўлиқлигича тўхтатиш талабалар қуйилганидан кейин музокаралар самара бермади ва Шимолий Корея ҳам болистик ракеталарни синовдан ўтказишни давом эттирди. 

Дональд Трамп ва Ким Чен Ин учинчи марта олий даражадаги музокаралар ўтказмоқда. Бу икки сиёсатчининг илк учрашуви 2018 йил июнида Сингапурдаги Америка-Корея саммити доирасида кечганди. 2019 йил февралида Трамп ва Ин Вьетнамнинг Ханой шаҳрида ҳам учрашишди. Икки учрашув ҳам Шимолий Кореяни ядро қуролидан холи қилиш масаласига бағишланганди. Бу учрашувлар самара бермаганди.

Пхеньян бир неча маротаба Шимолия Кореянинг ракеталар ва ядровий айрим сиёсатларини бузиш билан ушбу мамлакатга нисбатан иқтисодий босим ўтказиши учун Вашингтонни жиддий танқид қилганди. Шундай назарга ташланадиким, Трамп Шимолий Кореяга нисбатан тўтган ўз йўлини ва Америка ташқи сиёсатлар идорали ҳам бу йўналишда ўзининг расмий сайъ-ҳаракатларини давом эттиради.

Трампнинг сайъ-ҳаракатини Америка президентлик сайловолди рақобатларда норасмий бошланишини эътиборга олган ҳолда, таблиғотий сайъ-ҳаракат деб билиши лозим. Трамп Ким Чен Ин билан учрашиб, кенг таблиғот олиб борди ва Шимолий Корея раҳбари ноҳарбий минтақада учрашиш учун Трампнинг истагини қабул қилишини аҳамиятли деб талқин этди. 

Трамп Американинг собиқ президенти Барак Абама даврида Америка давлати Барак Абама билан учрашиши учун Шимолий Кореяга "илтимос қиларди", аммо ҳозирда Ким чен Ин учрашувга розий бўлмасди,-деб иддао қилди.  

Бошқа томондан бу учрашув Трамп олдиндан айтиб бўлмайдиган бўлмайдиган бир президент эканлигидан  далолат беради. У матбуот анжуманида шанба куни тусатдан зеҳнига келганини тан олди. 

 

Ёрлиқ