Pars Today

Кутилганидек, Туркия парламенти Анқара ҳукумати талабларидан келиб чиқиб, Сурия ва Ироқнинг ишғолини яна икки йилга узайтирди.

Туркия парламентининг бу ҳаракати мамлакатнинг бошқа бошқарув органлари каби қонун чиқарувчи ҳокимият ҳам Туркия президентининг тўлиқ монополиясида эканлигини кўрсатди. Дарҳақиқат, айтиш керакки, Анқара ҳукумати расмийларининг, хусусан, Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғон шахсининг, Сурия ва Ироқдаги мақсадлари тугайдиганга ўхшамайди. Туркиянинг минтақа ва дунёда иқтисодий ва сиёсий йўқотишларига қарамай, Анқара расмийлари мамлакат миллий манфаатларига зид сиёсат юритишда давом этаётган кўринади.

Анқара ҳукумати фаолиятининг умумий кўриниши Туркиянинг нотўғри ички ва ташқи сиёсати натижасида қатор муаммоларга дуч келганини кўрсатади. Бу муаммолар ортиб бораётган инфляция ва ишсизлик, чет эл капиталининг Туркия иқтисодиётидан қочиб кетиши, миллий валютанинг кескин қадрсизланиши, турк халқининг тирикчилик муаммоларининг кучайиши, минтақа давлатлари билан келишмовчиликлардир.

Туркия ҳукумати Сурия ва Ироқдаги нотинчлик ва беқарор шароитдан фойдаланиб, икки қўшни давлат ҳудудларининг бир қисмини босиб олишга муваффақ бўлганини ҳам эътибордан четда қолдирмаслик керак. Бу жараённи давом эттирган ва ҳужумкор сиёсат қўллаган Анқара расмийлари, Дамашқ ҳукуматига қарши бўлган ўн минглаб жангариларни қуроллантириш ва жиҳозлаш билан бирга, Суриянинг ишғол қилинган ҳудудларига маъмурий ва ҳуқуқ-тартибот органлари ходимларини ҳам тайинлади. Анқара ҳукумати мулозимлари қўшни давлатлар ерларига  кўз олайтирмасликларини қайта-қайта таъкидлаган бўлсалар-да, Туркия ҳукуматининг Сурия ва Ироқдаги саъй-ҳаракатлари ишғол сиёсатига мисол, холос.

Сўнгги йилларда мухолифат партиялари етакчилари ва кўплаб фаол турк сиёсатчилари Эрдўғаннинг ички ва ташқи сиёсатини танқид қилишдан ташқари, Анқара расмийларини, айниқса Туркия президентини  қўшни давлатларни босиб олишни тўхтатиб, Сурия ва Ироқ ўзаро ҳамкорликни кун тартибига қўйишга қайта-қайта чақиришган. Бу огоҳлантиришларга қарамай, Туркия расмийлари нотўғри ички ва минтақавий сиёсат юритишда давом этди.

Туркияда Сурия ва Ироқдаги ҳарбий миссиясининг икки йилга узайтирилиши тасдиқланиши билан бир вақтда, Халқ Жумҳурият партияси раҳбари Камол Қиличдор Ўғлу Суриядаги ҳарбий операция давом этаётганини танқид қилиб, Дамашқда Туркия элчихонасини қайта очишга чақирди.  Камол Қиличдор Ўғлу таъкидлади:

Туркиянинг Сурия ва Ироқдаги ҳарбий иштирокини узайтириш миллий манфаатларга тўғри келмайди ва Эрдўғон Сурияга қўшин жўнатиш ўрнига Дамашқдаги Туркия элчихонасини қайта очиши керак”.

Шунингдек, ушбу Турк сиёсатчиси, Анқара ҳукуматини ал-Қоида ва ИШИД каби террорчи гуруҳларнинг турк банкларидаги банк ҳисобларини текширишга чақирди.

Туркия Халқ Жумҳурият партияси раҳбарининг сўзларининг бу қисми ИШИД, Ал-Қоида ва бошқа такфирчи-террористик оқимларнинг террорчилик оқимлари етакчиларининг Туркия ҳукуматидаги айрим молиявий ва хавфсизлик муассасалари билан алоқаси борлигини кўрсатади. Аввалроқ, мухолифатдаги Ник партияси раҳбари ва Туркиянинг собиқ ички ишлар вазири – жамоатчилик фикридаги энг кўзга кўринган сиёсатчилардан бири Мерал Акшенер хонум, жорий йилнинг май ойида Анқара ва Дамашқ расмийлари ўртасида музокаралар ўтказишни Ражаб Тоййиб Эрдўғон ҳукумати учун муҳим деб ҳисоблаган эди. 

Ник партияси раҳбари ва Туркия сиёсий масалалари бўйича эксперт, қўшимча қилади:"Туркиядаги суриялик қочқинлар масаласини ҳал қилиш учун Анқара ва Дамашқ ўртасида тўғридан-тўғри музокаралар олиб борилиши керак. Шу билан бирга, Туркиядаги суриялик қочқинлар Башар ал-Асад ҳукумати билан тинч ва дўстона музокаралар олиб бориш орқали ўз юртларига қайтишлари керак".

Аммо Эрдўғон ҳукуматининг сиёсати Туркия-Сурия ва Туркия-Ироқ чегарасида кўпроқ тартибсизликларни келтириб чиқарди. Тартибсизликлар такфирчи террорчиларнинг уч давлат ўртасида хавотирсиз саёҳат қилишига сабаб бўлди.

Туркиянинг Сурия ва Ироқдаги ҳарбий фаолиятининг кенгайиши ҳақида умумий хулосада шуни айтиш керак:  Бу сиёсатларнинг давом этиши Туркия ҳукумати учун минтақа давлатлари ўртасидаги таранглик ва адоватга сабаб бўлади ва Эрдўғон ҳукуматининг бугунги хатолари учун  келажак авлодлар тавон тўлаши керак бўлади

• Ироқ шимолида Туркиянинг 2 ҳарбийси ҳалок бўлди