Музейлар ҳикояси

Эрон музейларига саёҳат, "Эрондаги музейларга сафар " дастурининг қисқача шаклидир.

Muzeylar tarixga sayohat qilish va odamlar va Yerdagi boshqa tirik mavjudotlar tarixi bilan tanishish mumkin bo'lgan joylar qatoriga kiradi.

Музей сўзи юнонча "Моусеин" (Сичқонча) сўзидан олинган бўлиб, сичқон ўтирадиган жой маъносини билдиради. Музей қадимги юнон мифологиясида санъат маъбудаси бўлиб, у шоир ва рассомларни илҳомлантирган. Шунингдек, қадимги мақолларга кўра, қадимги Юнонистонда тарихий тепалик бўлган ва одамлар у ерга сажда қилиш ва ибодат қилиш учун боришган, бу Мозин деб номланган.

ЮНЕСКО шафелигида фаолият юритувчи ИCОМ халқаро кенгаши музейни қуйидагича тавсифлайди:

– Музей ҳеч қандай моддий мақсад кўзланмаган, эшиклари ҳамма учун очиқ, жамият ва унинг равнақи йўлида хизмат қиладиган доимий муассасадир.

– Ушбу кенгашга кўра, музейларнинг мақсади инсон ва унинг муҳитидан қолган ёдгорлик ва далилларни тадқиқ этиш, шунингдек, ўтмишдаги инсонлардан қолган ашёларни ўрганиш ва ундан маънавий фойда олиш мақсадида асарларни тўплаш ва намойиш этишдан иборат.

.......

Музейлар турли шаклларда бўлиб, уларнинг ҳар бирида қимматбаҳо буюмлар сақланади.

Дунёдаги энг муҳим музейлар: Лувр музейи, Ню-Ёркдаги Метрополитен музейи, Лондондаги Британия музейи, Афинадаги Акропол музейи ва Мадриддаги Прадо музейи ҳар йили дунёнинг турли бурчакларидан кўплаб сайёҳларни қабул қилади.

Аммо Эрондаги музей биринчи марта ХИХ асрда ташкил этилган. Эроннинг биринчи музейи Носириддин Шоҳ Қожар буйруғи билан Гулистон саройида ташкил этилган бўлиб, у, албатта, хусусий музей бўлиб, қимматбаҳо, қироллик ва тарихий асбоблар ва ашёларни ўз ичига олган. 916-1918 йилларда оддий одамлар ҳам бориши мумкин бўлган Эрон Маориф музейи ташкил этилди. Бугунги кунда Эронда ҳар хил турдаги юзлаб музейлар мавжуд, аммо шуни айтиш керакки, Эроннинг 1937 йилда қурилган энг муҳим музейи Эрон миллий музейи бўлиб, ҳар йили Эрон ва дунёдан кўплаб сайёҳларни қабул қилади. Эрондаги бошқа муҳим музейлар қаторига Гулистон музей саройи, Миллий заргарлик музейи, Шиша музейи ва бошқалар киради.