Эроннинг Экспо 2020даги иштирокига назар
"Экспо" дунёдаги энг йирик ва энг муҳим кўргазма тадбиридир. У турли мамлакатларнинг технология, инновациялар ва архитектура соҳасидаги энг яхши ютуқларини намойиш қилиш учун уюштирилади ва бу ҳар беш йилда бир марта содир бўлади. Дубай шаҳри 2022-йил мартигача давом этадиган кўргазманинг навбатдаги турига мезбонлик қилмоқда.
Бутунжаҳон кўргазмаси, қисқартирилгани Экспо, ҳар беш йилда бир марта турли халқларнинг ютуқларини намойиш этиш учун ўтказиладиган халқаро кўргазма ҳисобланади. Кўргазма биринчи марта 1844 йилда Парижда бўлиб ўтган ва шундан бери доимий расмий мақомга эга. Бу кўргазма мамлакатлар учун жуда муҳим. Бу жаҳон чемпионати ва Олимпия ўйинларидан кейин учинчи муҳим халқаро тадбир саналади. Шунинг учун уни баъзан Миллатлар маданияти олимпиадаси деб ҳам аташади.
Cовид 19 пандемияси авж олгани сабабли Дубай Экспо 2020 кўргазмаси санаси расман 2021-йил 1-октябрга ўзгартирилди ва 2022-йил 31-мартгача давом этади. Аммо у ҳали ҳам "Дубай Экспо 2020" деб номланади.
Дубат Экспо 2020 инновациялар, маданият ва архитектурага қаратилган. Бу компания, ташкилотлар ва ташриф буюрувчиларга ўз орзуларини рўёбга чиқариш йўлига қадам қўйиш учун янги имкониятлар яратиш мақсадида ўтказилмоқда. Кўргазма дунёнинг турли бурчакларидаги одамлар ва мамлакатларни бир-бирига боғлаб, шу билан бирга келажак учун инновациялар, турли маданиятлар билан танишиш, турли мамлакатлар таомларидан татиб кўриш ва жонли шоуларни томоша қилиш имконини яратади.
Экспо 2020 кўргазмасининг асосий мавзуси “зеҳнлар алоқаси, келажакни яратиш” бўлиб, кичик мавзулар учта алоҳида кўргазма стендлари кўринишида тақдим этилган: “Имкониятлар”: салоҳият ва истеъдодларни рўёбга чиқариш мақсадида шахслар ва жамоаларнинг келажакни шакллантиришлари учун."Мобиллик" одамларнинг янада ақлли ва конструктив динамикаси, мақсадлари ва ғоялари, жисмоний ва виртуал. "барқарорлик", унда сув истеъмоли нуқтаи назаридан биноларнинг ўзини ўзи таъминлаши. Бу қисмда қуёш энергиясидан фойдаланиш ва ҳаводан сув олишга урғу берилган.
Кўргазмада ҳар куни бўлиб ўтадиган қизиқарли воқеалар ярмаркадаги ажойиб байрамлардан фақат бир қисмидир. Дарҳақиқат, Рождество, Дивали, Хитой Янги йили, Эрон Наврўзи каби байрамларга тўғри келадиган кўргазманинг давомийлиги иштирокчилар учун жонли байрамлар ва кўнгилочар тадбирларга бой.
Эрон Ислом Жумҳурияти ушбу кўргазмада “Эрон: қадимий ва барқарор сивилизация, этник гуруҳлар хилма-хиллиги, халқлар мезбони” шиори билан иштирок этмоқда. Эрон павилонининг дизайни Яқин Шарқ халқ эртакларининг машҳур тўплами – “Минг бир кеча” эртакларидан илҳомланган. Ушбу дизайнни танлашга сабаб, бу тўпламдаги барча ҳикоятлар илк ислом даврида тўпланган бўлиб, уларда Эрон адабиёти ва маданияти тасвирланган.
Ушбу метафорик дизайннинг ҳар бир қисми замонавий Эрон тарихининг турли даврларини ҳикоя этади. Ушбу зални лойиҳалашда эътиборга олинган қизиқарли жиҳатлардан бири бу Эронда қадимги усулдаги ҳаво алмаштириш тизимидир. Павилён остидан ўтадиган сув туннеллари салқин ҳаво оқимини юқори даражага ўтказиб, ички қисмни совутади. Бинонинг жабҳаси лойдан қилинган бўлиб, у жой географиясига тўлиқ мос келади.
Экспо 2020 кўргазмасида иштирок этиш режаларининг ёндашуви эронофобияга қарши курашиш, Эроннинг маданий, табиий ва номоддий меросининг жозибали ва ноёб салоҳиятини кўрсатиш, шунингдек, туризм инфратузилмасини, жумладан, соғломлаштириш туризмини кўрсатиш ва ушбу соҳада фаол стартапларни намоён этишдан иборат. Шунингдек, Эроннинг бой ва анъанавий ҳунармандчилик буюмларини намойиш этиш ва сотиш ҳам ушбу халқаро тадбирда иштирок этиш учун тайёрланган дастурлар қаторига киритилган.
Эрон павилони Эрон архитектура компанияси Шифт Проcесс Праcтиcе томонидан ишлаб чиқилган ва бирлаштирилган бино ўрнига бир ҳудудда бир нечта космик пакетларни ўз ичига олади. Бино (Шаҳризод саройи) Эроннинг замонавий тарихининг бир қисмини тақдим этиш учун омил бўлиб хизмат қилади. Ҳар бир космик структура бронза бончуклар пардасига ўралган кўк конвертдан иборат. Осмон ва ер ўртасидаги қарама-қаршилик учун метафора.
Эрон Ислом Жумҳурияти павилони 2014 квадрат метр майдонга эга. Павилённинг қўшнисида Франсия ва Перу "ҳаракатчанлик" мавзусига эга ҳудудда жойлашган. Эрон павилони анъанавий ва замонавий Эрон меъморчилигининг уйғунлиги бўлиб, Эрон иқтисодиёти, ижтимоий тараққиёти ва маданияти (қадимги сивилизация ва анъаналар, урф-одатлар ва халқлар) қирраларини ўзида акс эттиради.
Рудакий маданият ва санъат фонди Маданият ва ислом иродаси вазирлиги вакили сифатида Экспо 2020 кўргазмасидаги Эрон павилёнида бадиий тадбирлар ўтказишга масъул. Туркман мусиқа гуруҳлари, Ҳормозган, Бушеҳр минтақавий гуруҳи ва Нақареҳ яккахон ижролари Эрон павилионининг бадиий дастурлари қаторига киради.
Шерозлик рассом ва ҳайкалтарош Абдолали Ганжур Қаср ал-Дашти ушбу кўргазмада Симурғнинг рамзий ҳайкали кўринишидаги асарини тақдим этиб, иштирок этди. Бу ҳайкал ҳозирда Эрон тимсоли сифатида Эрон павилонининг кириш қисмида ўрнатилган. Симурғнинг рамзий ҳайкали бронзадан ясалган бўлиб, оғирлиги 350 кг, баландлиги 2 метрни ташкил қилади. Ушбу рамзни яратишдан мақсад сайёрани қутқариш учун халқларни бирлаштириш эди.Симурғ — қадимги Эрон маданияти билан уйғунлашган афсонавий қуш. Эрон мифологик маданиятида у энг машҳур афсонавий қуш ҳисобланади.
Эронда қишлоқ хўжалиги ва унинг маҳсулотлари хилма-хиллигини , туризм саноати, қурилиш саноати, саноат, йўл қурилиши, тоғ-кон саноати ва қурилиш машиналари, шунингдек тоғ-кон саноати, машиналар,нефт, газ, нефт-кимё ва тегишли саноатни таништириш Экспо 2020 кўргазмасида Эрон павилони ташриф буюрувчилар томонидан катта қизиқиш билан кутиб олинмоқда.
