Украинанинг Европа Иттифоқига аъзолик аризасини қабул қилиш Киев учун Ғарб тузоғидир

Европарламент Украинанинг Европа Иттифоқига қўшилиш ҳақидаги аризасини 637 та ёқлаб, 16 та қарши ва 26 та бетараф овоз билан маъқуллади. Сешанба куни Европа Иттифоқининг саккизта давлати Украинанинг аъзолиги бўйича зудлик билан музокаралар ўтказишга чақирди. Украина президенти Владимир Зелинский якшанба куни Европа Иттифоқини махсус тартибда зудлик билан аъзо бўлишга рози бўлишга чақирди эди.

Украина сўровининг Европарламент томонидан қабул қилиниши Киевнинг иттифоққа аъзолигини англатмайди, бироқ бу овоз бериш Украинанинг қўшилиш жараёнининг бошланишини билдиради. Одатда, Европа Иттифоқига аъзо бўлиш учун ариза топширган мамлакат Копенгаген мезонлари деб номланувчи турли шартларга жавоб бериши керак. Бу мезонларга эркин иқтисодиёт, барқарор демократия ва қонун устуворлиги ҳамда Европа Иттифоқининг барча қонунларини, жумладан, еврони қабул қилиш киради.

Украинанинг Европа Иттифоқига аъзо бўлиш ҳақидаги аризасини қабул қилиш унинг кўпроқ раҳбарларини Россия билан муроса қилмасликка ва сулҳ битимини қабул қилмасликка ундашга қаратилган сиёсий ва ташвиқот ҳаракати бўлиб кўринади. Европаликларнинг фикрича, бу ҳозирги уруш алангасини янада ёндиради ва Брюссел руслар Украинадаги уруш ботқоғига чуқурроқ ботиб кетишига ишонади. Ғарбликларнинг фикрича, рус ҳукумати Россияга нисбатан мисли кўрилмаган санкциялар қўллаш учун баҳонага айланган Украинадаги ҳарбий амалиётини давом эттирар экан, Москва ўта қимматга тушадиган вайронагарчилик урушига айланади. Россия президенти Владимир Путиннинг обрўси ва унга бўлган ишонч ҳам сўроқ остида қолади. Айни пайтда Ғарбнинг, хусусан, АҚШнинг стратегик мақсадларидан бири бўлган Россияни заифлаштириш учун тарихий имконият вужудга келди.

Россия ташқи ишлар вазирлиги сешанба куни эълон қилган баёнотда Европа Иттифоқи тинчлик даъвосига қарамай, конституциявий тўнтаришдан сўнг Киевдаги сиёсий вазиятни шакллантиришда муҳим рол ўйнаганини айтди. Баёнотда 2014-йилда Европа Иттифоқи ва АҚШнинг сиёсий, моддий ва оммавий ахборот воситалари кўмагида ғарбпараст намойишчилар Украина президенти Виктор Януковични ҳокимиятдан ағдариб, Украинада ғарбпараст ҳукумат ўрнатишга муваффақ бўлган воқеаларга ишора қилади.

Россия Ташқи ишлар вазирлиги энди ниқоблар олиб ташланганини ва Европа Иттифоқининг Украинага ҳалокатли қуроллар юбориш ҳақидаги қарори ҳаммасини акс эттирганини айтди: Бу Европа Иттифоқининг Иккинчи жаҳон урушидан кейин Европа давлатларини яраштиришга бошлагани айтилган тинчлик лойиҳаси сифатида ниҳоясига етди.

Сиёсий таҳлилчи Далдер Фореигн Аффаирс журналидаги мақоласида шундай ёзади: Россияни ушлаб туриш (стратегия) га қайтиш Украина урушининг тезда тугашига олиб келмайди. Бу қўшимча чора-тадбирларни, жумладан, Украинани ўз ҳудудини ҳимоя қилиш учун зарур ҳарбий техника билан таъминлаш ва Россиянинг бир қисмини ёки бутун Россияни босиб олишига қаршилик кўрсатишни талаб қилади.

Эслатиб ўтамиз, Украинанинг Европа Иттифоқига қўшилиш ваъдаси, аслида бу жуда кўп вақт талаб қилувчи жараён ва Киев томонидан кўплаб шартлар бажарилиши шарти билан Украинани НАТО га азо бўлиши бўйича АҚШ ва унинг НАТО бўйича ҳамкорлари томонидан берилган ваъдага жуда ўхшаш.  2008 йилги Бухарест саммитида НАТО етакчилари Украина ва Грузиянинг Ғарб ҳарбий ташкилотига аъзо бўлишини қабул қилишди, аммо аъзолик жараёни ва унинг турли шартлари ҳар доим Украина учун асосий муаммо бўлиб келган. Шундай қилиб, 14 йил ўтиб, НАТО даги ички бўлинишлар, баъзи мамлакатлар, хусусан Германиянинг қаршиликлари туфайли Киев бу талабни қондира олмади. Бундан ташқари, Россиянинг Украинадаги ҳарбий операциясининг асосий сабабларидан бири Москвадан Киевга ушбу талабни қайтариб олиш бўйича кўплаб огоҳлантиришлар ва сўровлар бўлди.