Эрон бўйлаб саёҳат (22)
Гўзал Эрон бўйлаб саёҳатимиз давомида ушбу дастурда гўзал Хонсор шаҳрига ташриф буюрдик. Сизни ушбу шаҳарнинг гўзалликлари билан таништириш учун бизга қўшилинг.
Салом дўстлар, биз Исфаҳон вилоятидаги саёҳатимиз давоми сифатида Исфаҳон шимоли-ғарбига томон ҳаракатланамиз. 160 км дан сўнг, Эроннинг марказий чўлидан унчалик узоқ бўлмаган жойдс, биз Хонсор шаҳрига этиб борамиз. Эрон ва Исфаҳон вилоятидаги шаҳар боғининг мукаммал рамзи бўлган шаҳар. Кўчалар устидаги дарахтлар яшил арч шаклида яшил туннел ҳосил қилади. Тоза ва мулойим ҳаво, дарахтларнинг ёқимли сояси ҳамиша ўткинчиларга хуш келади.
Денгиз сатҳидан 2250 метр баландликдаги, турли ўсимликлари, жумладан, ёнғоқ, сарв, олхўри, олма каби мевали дарахтлари, чўлдан бир оз масофада жойлашган турли боғлар ўсган гўзал шаҳарни зиёрат қилиш бу шаҳарнинг чиройини икки баробар оширди. Хонсор – зиёли, меҳмондўст халқи, мусиқа ва хаттот санъаткорлари шаҳри. Шаҳар, шунингдек, Нажаф, Қум ва Исфаҳон шаҳарлари каби олимлар ва диний етакчилар ва юқори мартабали ўқитувчиларни етиштирган. Ҳалоллик, диндорлик, ишончлилик, ўзига ишонч ва хотиржамлик ва ҳамжиҳатлик хонсорликларга хос хусусиятдир.
Хонсор номи икки сўздан олинган бўлиб, баҳор ва юлдуз деган маънони англатади, мўл-кўллик, жозибали ва сеҳрли шаҳар, ўз номидан кўриниб турибдики, таърифлаб бўлмайдиган булоқлар ва табиат масканидир. Хонсорни гўзал боғлар, ҳайратланарли анъанавий уйлар, ағдарилган лолалар ва орзу боғлар хиёбонлари билан таъкидлаш мумкин, у ўз қалбида табиий диққатга сазовор жойларнинг ажойиб уйғунлигига эга, табиатни севувчилар орасида жаннат маскани ҳисобланади. Хонсор сув манбаларининг аксарияти булоқлардир. Шаҳар ичидан оқиб ўтадиган 450 га яқин булоқ бу шаҳарнинг ям-яшиллиги ва гўзаллиги омилларидан биридир. Шаҳар бўйлаб сайр қилиб, унинг гўзал боғларидаги кўча ва хиёбонларни томоша қилгач, бу шаҳарнинг тарихий обидаларини кўришни маъқул кўрдик. Сафаримизни шаҳарнинг жануби-шарқида жойлашган “Чорроҳ масжид” номи билан машҳур Хонсор масжидидан бошладик. Масжид уч юз эллик йил бўлиб, Сафавийлар даврида қайта қурилган. Тахминан уч минг квадрат метр майдонга эга ва жуда нафис безакларга эга бу масжиднинг гумбази йўқ ва фақат уч метрли кичкина гулчамбарга эга. Масжиднинг тарихий ёдгорлиги масжиднинг шимолий эшиги бўлган ёғоч эшик бўлиб, нафис ва қимматли нақшли. Унинг қурбонгоҳи энг нозик санъатлардан биридир.
Сафавийлар даврининг яна бир ёдгорлиги бўлган “Бобо Пир мақбараси” ёки “Шайх Абаднан”ни зиёрат қилиш мақсадида Сарчешма Хонсор боғига бордик. Шайх Абаднан ҳижрий ВИ асрда яшаган тасаввуф олими бўлса-да, лекин пирамидасимон гумбазли ва унинг икки томони 12 қиррали кошин безаклари бор ҳозирги бино Сафавийлар даврида қурилган. Сарчешма Хонсор боғининг шимоли-шарқида жойлашган бу мақбарада яна олти нафар оқсоқол ва тасаввуф аҳли ҳам дафн этилган.
Тахминан 15 гектар майдонга эга Сарчешма боғи Хонсор шаҳрининг жанубида ва Хонсор тоғининг этагида жойлашган бўлиб, намунавий туристик ҳудуд сифатида танланган. Шайх Абаднан қабри ёнида жойлашган Марзангуш булоғи – Штархун булоғи – Пир булоғи каби кўплаб сув булоқлари мавжудлиги бу боғнинг ўзига хос таровати ва гўзаллигига эга бўлишига сабаб бўлган. Шунингдек, тоғ этакларида турли дарахтлардан иборат гавжум ўрмонлар ҳамда саёҳатчилар ва меҳмонлар учун дам олиш масканлари, платформалар мавжудлиги ушбу гўзал боғнинг табиий жозибасини янада оширган. Ушбу боғнинг бош булоғи боғнинг чиройини ошириш билан бирга, Хонсорга қишлоқ хўжалиги суви етказиб берувчи ҳисобланади ва ундан Хонсорнинг 11 сойи ҳам фойдаланади. Сарчешмеҳ миллий боғи йил давомида ва турли фаслларда вилоят шаҳарлари ва Эроннинг бошқа қисмларидан кўплаб меҳмонлар ва сайёҳларни қабул қилади.
Азиз дўстлар, Хонсорга саёҳат қилиб, Голестанкуҳ қўриқланадиган ҳудудига ташриф буюрмайдиганлар кам. Бу қўриқланадиган ҳудудда лолаларнинг ноёб турларидан бири яшайди. Голестанкуҳ Хонсор шаҳрининг жанубида, Хонсор шаҳридан 10 км узоқликда жойлашган гўзал ҳудуд бўлиб, бу ҳудуд яшил ва жуда ёқимли иқлимга эга ва ёз учун қулай шароитларга эга. Баҳорда бутун Гулистон вилояти бўйлаб тоғда ёввойи чўчқа ва пиёз турлари ҳамда турли-туман гўзал гуллар, жумладан, лолалар, кирпик кўз ёшлари, ағдарилган лолалар, ўрмон лолалари, оловли лолалар, тоғ лолалари ўсади. Бу гуллар буталар орасида ва ҳатто қояларда ўсиб, шифобахш хусусиятларга эга.Бу ҳудуднинг гўзаллигининг чўққиси апрелдан июн ойининг ўрталарига қадар.
Хонсарда кўплаб табиий ва тарихий диққатга сазовор жойлар мавжуд, аммо бизнинг имкониятимиз қисқа, саёҳат охирида ушбу шаҳарнинг машҳур сувенирлари билан танишиш орқали саёҳатни якунлаш мақсадга мувофиқдир.
Хонсор асалининг энг муҳим ёдгорлиги шундаки, у Эронда жуда машҳур. Ёнғоқ, бодом ва олхўри Хонсорнинг бошқа сувенирлари каби боғ маҳсулотидир. Газ ширинликлари Исфаҳоннинг машҳур эсдалик совғаси бўлса-да, ажойиб сифатга эга Хонсар Газ бу шаҳарнинг ўзига хос сувениридир.
Албатта, Хонсар турли ҳунармандчилик буюмлари ишлаб чиқариш билан ҳам машҳур. Гиламдўзлик, кулолчилик, чит ясаш ва қазиб олиш бу ҳудуд ҳунармандчилигидандир. Айни пайтда Хонсор гилами алоҳида обрўга эга. Эрондаги энг ўзига хос гиламлардан бири “Саруг” Хонсор шаҳридаги Вист қишлоғида тўқилган. Ушбу гилам ақлий равишда тўқилган ва табиий пушти ранглардан фойдаланади. 240 ёшли бу гилам фақат Вист, Арженак ва Каҳрат қишлоқларида тўқилади. Ушбу турдаги гилам 1391 йилда номоддий асарлар рўйхатида рўйхатга олинган.
ушбу қисқа дастурда сизларни Хонсор шаҳрининг гўзалликларидан баъзилари билан таништиришга муваффақ бўлдик, деган умидда кейинги дастургача сизларни буюк Оллоҳга топширамиз.
