БМТ Эроннинг наркотикларга қарши курашдаги ролини юқори баҳолади
-
БМТ Эроннинг наркотикларга қарши курашдаги ролини юқори баҳолади
БМТнинг Наркотик моддаларни назорат қилиш халқаро кенгаши раҳбари Эрон Ислом Жумҳуриятининг наркотикларга қарши курашдаги ҳаракатларини юқори баҳолади.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Наркотик моддаларни назорат қилиш халқаро кенгаши раҳбари Жагит Павадия Вена шаҳрида Эроннинг Наркотик моддаларга қарши кураш бош бошқармаси бош котиби Искандар Момени билан учрашиб, Эроннинг наркотикларга қарши кураш бўйича саъй-ҳаракатлари ва Эроннинг БМТ тузилмалари билан давом этган алоқаларини олқишлади.
Эроннинг Наркотикларга қарши кураш бошқармаси котиби Искандар Муминий ҳам Эроннинг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ва унга қарашли тузилмалар билан ҳамкорликни давом эттиришга тайёрлигини таъкидлаб, айтди: Афғонистондан геройин гиёҳванд моддаларини ишлаб чиқариш ва ташишнинг кўпайишига эътибор қаратиш лозим.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Наркотик моддалар бўйича комиссиясининг 63-йиллик йиғилиши душанба куни БМТнинг Венадаги қароргоҳида бошланди ва жума кунига қадар давом этади.
Саммитда Эрон билан Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Наркотиклар ва жиноятчилик бўйича бошқармаси ўртасида муштарак ҳамкорлик ҳужжати ҳам имзоланди. Ҳужжатга кўра, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Эронга асбоб-ускуналар ва ўқитиш, хусусан, наркотиклар ва психотроп моддаларга қарши кураш соҳасида ёрдам кўрсатиши керак.
Эрон Ислом Жумҳурияти дунёдаги энг йирик гиёҳванд моддалар ишлаб чиқарувчиси бўлган Афғонистонга яқин бўлгани учун ҳамиша Европа давлатларига бу ердан транзит учун олиб ўтилади.
Бироқ, Эрон гиёҳванд моддалар савдосига қарши курашда олдинги сафда турганига қарамай, Эрон бу оғир курашда деярли ҳеч қандай ёрдам олмайди; Гиёҳванд моддалар савдосига қарши курашда 4000 дан ортиқ Эрон аскари ҳалок бўлди, минглаб аскарлар яраланди. Шу билан бирга Эрон АҚШнинг энг қаттиқ иқтисодий санкциялари остида наркотикларга қарши курашга йилига 350 миллион доллар сарфлайди.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг маълумотларига кўра, 2019 йилда афюннинг 90 фоизи, морфиннинг 70 фоизи ва жаҳон героинининг 20 фоизи Эрон томонидан топилган.
Бу борадаги муҳим жиҳат Афғонистонда АҚШ ҳарбийлари мавжуд бўлганидан кейин наркотик моддалар ишлаб чиқаришнинг ортишидир. 2000-йилда Афғонистонда жами гиёҳванд моддалар ишлаб чиқариш 200 тоннага яқин бўлган бўлса, 2018-йилда бу кўрсаткич 9 минг тоннага етди, яъни гиёҳвандлик воситаларини экиш ва етиштириш қирқ беш баробар ошди. Аслида АҚШнинг Афғонистонга бостириб кириши бу давлатда қашшоқлик, вайронагарчилик, ишсизлик ва коррупциянинг кенг тарқалишига олиб келди, бу эса Афғонистонда гиёҳванд моддалар ишлаб чиқариш кўпайишининг асосий сабабларидан биридир. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти маълумотларига кўра, Афғонистондаги кўкнори майдонлари АҚШнинг мамлакатни босиб олганидан кейин ўн баравар кўпайган.
Марказий разведка бошқармасининг собиқ ходими Жон Стоквелл Даилй Стар газетасига берган интервюсида Марказий разведка бошқармаси Афғонистондаги гиёҳванд моддаларнинг катта қисмини контрабанда йўли билан олиб ўтгани ва героин савдоси аслида Марказий разведка бошқармаси томонидан бошқарилишини маълум қилган.
Гиёҳванд моддаларни ишлаб чиқариш ва савдоси ҳам террорчи гуруҳларни молиялаштиришнинг асосий манбаларидан бири ҳисобланади. Шунга кўра, Афғонистонда гиёҳванд моддалар ишлаб чиқаришнинг ортиб бораётгани ва унинг Европа ва АҚШга олиб ўтилиши Афғонистон билан 900 километрлик чегарадош Эрон учун жиддий таҳдиддир. Гиёҳванд моддалар савдогарларига қарши курашиш ва наркотиклар транзитини олдини олиш учун Эрон ўзининг шарқий чегараларида девор ўрнатиш, чегара назорат пунктларини ўрнатиш, камералар ўрнатиш, тиканли сим ўрнатиш ва каналлар қазиш каби чоралар кўрди.
Очиғи, Эрон Ислом Жумҳуриятининг гиёҳвандликка қарши курашдаги ёндашуви мутаносибдир ва гиёҳвандликка қарши кенг қамровли кураш зарурлигини таъкидлайди. Шунингдек, Эрон Қарама-қарши ёндашув билан бир қаторда даволаш, профилактика ва имкониятларни кенгайтириш ёндашувларига ҳам жиддий эътибор беради. Албатта, одам савдоси ва гиёҳванд моддалар ишлаб чиқаришнинг глобал муаммосини енгиш учун зарур маблағни таъминлашда барча мамлакатлар ва Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг иштирокини талаб қилади.
