Эрон бўйлаб саёҳат (113)
Сизни гўзал Санандаж шаҳрига саёҳатинмизни давом эттиришга таклиф қиламиз.
Ассалому алайкум Эрон бўйлаб саёҳат кўрсатувлар туркуми тингловчилари ва мухлислари. Ҳурматли дўстлар, шуни билиш ўринлики, Курдистон вилоятида аниқланган 1520 та тарихий ёдгорликлар, жумладан, қадимий ёдгорликлар, табиий ғорлар, қари дарахтлар, кўчма мерослар, сув ўтказгичлари ва табиий жойлар мавжуд бўлиб, улардан 878 таси миллий ёдгорликлар рўйхатига киритилган, жумладан 773 таси тарихий бўлмаган ёдгорликлар, 20 та табиий мерос, 62 та маънавий мерос ва 23 та кўчма мерос объектлари (жумладан, тарихий обидалар, тепаликлар, майдонлар ва бинолар) мавжуд. Ушбу қимматбаҳо асарларнинг бир қисми, масалан, тарихий уйлар Санандажда жойлашган. Сизни саёҳатни давом эттиришга таклиф қиламиз. Биз билан гўзал Санандаж шаҳрига келинг.
Санандажнинг манзарали ва тарихий асарлари орасида ундаги тарихий қасрлар билан боғлиқ бўлиб, уларда Сафавийлар ва Қожарлар даврида содир бўлган бетакрор меъморчилик ва тарихий воқеалар ҳамиша бу жойларга сайёҳларни жалб қилишнинг муҳим сабабларидан бири бўлиб келган. Ушбу тарихий бинолар орасида курд халқининг маданий ўзига хослиги рамзи бўлган ва курд уйи деб аталадиган "Амарт Асиф" бор. Курд уйи курд халқининг антропологик хазинаси ва, албатта, бу Эрондаги энг йирик антропологик музей бўлиб, у махсус халқни (курдларни) таништиради. Бу уйда сиз курд халқи ҳаётининг турли жиҳатлари билан танишишингиз ва уйнинг ўзи ва ундаги нарсаларни томоша қилишдан завқланишингиз мумкин. Ушбу музейга ташриф буюриш мақсадга мувофиқдир.
Ушбу музей Санандаж шаҳридаги энг йирик зиёратгоҳлар ва диққатга сазовор жойлардан бири бўлиб, ғишт, сувоқ ва сувоқчилик бўйича ўзига хос меъморий қадриятларга эга. (Тўшак ясаш юпқа ёғочга ишлов бериш, шиша кесиш, дурадгорлик ва дизайн ўртасидаги боғлиқликдир.)
Асиф саройи тахминан 4000 квадрат метр майдонга эга. Осиф қасрининг архитектура услуби ва безаклари жуда чиройли ва кўзни қамаштирувчи. Бугунги кунда музей томини ташкил этувчи релефли тошлар, ярим ой равоқлари чиндан ҳам гўзал. Асосий зал ва унинг панжараси ҳам ҳар бир томошабиннинг ўз ижодкорига ҳайратини уйғотади. Асиф саройи ичида Қажарлар даврида қурилган ва Эрон ғарбидаги энг гўзал ҳаммомлардан бири ҳисобланган кичик ҳаммом бор. Унинг қурилиш усули Исфахон меъморчилигидир. Унинг устунлари ва пойтахтларида ишлатиладиган безаклар ҳақиқатан ҳам ажойиб ва ниҳоятда гўзалдир. Бундан ташқари, бинонинг асосий зали, вестибюл ва кириш зали, асосий ёки ташқи ҳовли, ички ёки ички ҳовли, ошхона ҳовлиси ва хизматчилар ҳовлиси деб аталадиган тўртта ҳовли бор. Ушбу бино меъморчилигининг кўриниши бўлиб, унда турли даврлар, яъни Сафавийлар, Қожарлар ва Паҳлавийлар акс эттирилган, чунки унинг турли қисмлари вақт ўтиши билан ва турли даврларда қуриб битказилган. Курд уйи галерея ва кириш ҳовлиси, ҳаммом, шаҳар ҳаёти кабиналари, уй мактаби, тикувчилик, заргарлик буюмлари, қишлоқ хўжалиги бўлими, касблар ва техникалар, ҳужжатлар ва тарихий фотосуратлар бўлими, Хон хонаси, кийим-кечак бўлими, ов кабинаси, Ҳунармандчилик кабинаси, ошхона бўлими кабинаси, қишлоқ ҳаёти, кутубхона ва ҳужжатлар маркази каби турли бўлимларни ўз ичига олади. Курд уйи антропология музейи кутубхонасида мавжуд китоблар ва ҳужжатлар вилоятнинг энг муҳим тадқиқот, тадқиқот ва ўрганиш ҳужжатларидан биридир.
Бу бино Эрон миллий асарлари рўйхатида 1375 йилда 1822 рақами билан рўйхатга олинган.
Курд уйи яқинида Санандажда “Санандаж уйи” номи билан машҳур бўлган яна бир тарихий уй бор, у 1354 йилда “Санандаж музейи”га айланган. Салар Саид саройи Қожарлар даври меъморий услубида ва Носириддиншоҳ ҳукмронлигининг охирида қурилган. Ушбу бино тош, ғишт ва ёғоч каби материаллардан қурилган бўлиб, Қожар даври меъморчилигининг гўзаллигини тасвирлайди. Санандаж музейи биносининг энг кўзга кўринган меъморий таркибий қисмларидан бири унинг жуда гўзал Эросини таъкидлаш мумкин. Ороси сўзма-сўз маънода панжарали эшик ёки деразани билдиради, у одатдагидек очилиши ва ментеşе ва товонни айланиб ўтиш ўрнига юқорига кўтарилиш ва унинг устидаги бўлимга жойлаштирилиши орқали очилади. Рангли шиша одатда ўзининг гўзаллиги ва жозибадорлиги учун камар ясашда ишлатилади ва уни тайёрлашнинг қизиқарли томони унинг кўп қисмларини улаш учун тирноқ ва элимдан фойдаланмасликдир. Дарҳақиқат, Эросни ташкил этувчи ёғоч ва шиша бўлаклари бир вақтнинг ўзида ёғоч билан боғланган. Санандаж музейининг Эрозиси 7 ҳавзали типда бўлиб, 42 минг дона ёғоч ва шишадан чиройли Жақе билан ясалган.
Санандаж музейи қадимий ва тарихий объектларни намойиш этишга бағишланган бўлиб, тўртта бўлимни ўз ичига олади: тарихдан олдинги, тарихий, исломий ва вақтинчалик кўргазма. Музейнинг тарихдан олдинги қисмида кулолчилик, бронза (мис ва қалай қотишмаси) ва инсон суяклари каби буюмлар сақланади. Ушбу объектларнинг аксарияти Бане ва Кангавар шаҳарлари билан боғлиқ бўлиб, улар Зивиеҳ ва Ғаркарфто тепаликларини қазишда топилган.
Музейнинг асосий залида жойлашган тарихий қисмида шиша, лой, бронза, тош ва олтин буюмларни кўриш мумкин. Бу қимматбаҳо буюмларга аёллар безаклари, ҳар хил идиш ва болталар, игналар, найзалар, ханжарлар, мунчоқлар, ҳар хил косалар, атирлар ва бошқалар киради. Исломий бўлимда сақланадиган буюмлар икки қисмга бўлинган: лой ва металл. Чиройли нақшлар билан безатилган косалар, лаганлар, косалар, кружкалар ва ҳайкалларни ўз ичига олган кулолчилик буюмлари. Ушбу бўлимда биз барча турдаги металл идишлар, кострюлкалар, товоқлар ва бошқаларга мурожаат қилишимиз мумкин. Бинонинг ертўласида жойлашган музейнинг вақтинчалик кўргазмалар бўлими бронзадан ясалган ҳайкаллар ва шиша идишлардан иборат. Албатта, бу бўлимдаги объэктлар музей дастурига кўра ўзгаради.
Музейга туташ Санандажнинг энг гўзал жойларидан бири бўлган “Ҳабиби биноси” номи билан машҳур “Курдистон ҳунармандчилик уйи”га ташриф буюриш мақсадга мувофиқдир. Ушбу уй 2013-йилда етакчи ишлаб чиқарувчиларни қўллаб-қувватлаш ва Курдистон вилояти ҳунармандчилигини тарғиб қилиш мақсадида ташкил этилган. Бу мажмуада анъанавий ҳунармандчилик, жумладан, рассомлик ва зардўзлик, ёғочдан ясалган санъат, чолғу ясаш, даф ясаш, камар ясаш ва хитойлик тугунчалар, ёғочдан ясалган буюмлар, венди ясаш каби устахоналар фаол ишламоқда. тармоқларни яратиш усуллари.
Курдистон вилоятининг кўплаб табиий диққатга сазовор жойлари орасида Санандаж шаҳри яқинидаги 2500 метр баландликдаги баланд Абидар тоғининг ёнбағирларида жойлашган "Катта Абидар ўрмон боғи" ни қайд этишимиз мумкин. Майдони 1300 гектар бўлган ушбу боғ минтақадаги энг йирик ўрмон боғларидан бири ҳисобланади ва турли хил дам олиш, спорт, кутубхона, масжид, ресторан ва гўзал ва ажойиб манзараларга эга. Бу боғда бир нечта боғлар ва табиий булоқлар мавжуд. Битта Амириеҳ боғи ушбу мажмуадаги энг катта боғлардан бири бўлиб, мамлакатдаги энг катта очиқ (ёзги) кинотеатри ушбу боғда жойлашган. Абидар тоғидан кўплаб булоқлар оқиб чиқади, улар тоғ ёнбағирларидаги боғ ва далаларни суғоришдан ташқари, Санандаж аҳолисини ичимлик сувининг бир қисмини ҳам таъминлайди. Санандаж шаҳри ушбу боғнинг тепасидан жуда чиройли кўринишга эга.
Ҳурматли ҳамроҳлар, бугунги дастуримиз сиз учун қизиқарли бўлди деган умиддамиз. Курдистоннинг бошқа тарихий ва табиий диққатга сазовор жойлари билан танишиш учун келгуси дастуримизга қўшилишни таклиф қиламиз.
