Pars Today

Қозоғистон пойтахтида Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлигига аъзо давлатлар Бош вазирлар кенгашининг йиғилиши 13 та ҳамкорлик ҳужжатининг имзоланиши билан якунланди.

Бу йиғилиш якунида МДҲ раислигини Қозоғистондан Қирғизистонга ўтказишга ҳам қарор қилинди. Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги Бош вазирлари кенгаши йиғилишида иштирокчилар томонидан хизматлар савдоси, фаолият ва сармояларни эркин жалб этиш тўғрисидаги битимлар имзоланди. Мутахассисларнинг фикрича, Остона йиғилишида манфаатдор давлатлар ҳамкорлик ҳужжатларини имзолашдан ташқари, Остона йиғилишида иштирок этаётган мамлакатлар сиёсатчилари томонидан кўтарилган масалалар имзоланган ҳужжатлардан муҳимроқ бўлган. Дарҳақиқат, Остона йиғилишида МДҲ ҳамжамиятига аъзо мамлакатлар сиёсатчилари минтақавий муаммолар юзасидан ўз давлатларининг позицияларини ифодалаш имконига эга бўлди.

Остона учрашувида кўтарилган энг муҳим масалалардан бири Жанубий Кавказ минтақаси масаласи ва ўн банддан иборат Қорабоғ тинчлик шартномасининг имзоланишидир. МДҲ давлатлар раҳбарларининг Остона саммитидаги изоҳларида мазкур қўшни ҳукуматлар гуруҳи расмийлари томонидан бўлажак учрашувларда минтақадаги ҳар бир давлат учун муҳим бўлган муҳим масалалар кўтарилди. Масалан, Россия президентлик муассасаси баёнот эълон қилиш орқали эълон қилди:

“Жанубий Кавказ минтақасида савдо-иқтисодий ва транспорт алоқаларини кенгайтириш келаси душанба куни (1-ноябр) Сочида бўлиб ўтадиган учрашувда муҳим ва муҳокама қилинадиган мавзулардан бири бўлади”.

Аввалроқ, Россия президенти Владимир Путин жума куни (28-октябр) Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилоти Бош вазирлари кенгашининг навбатдан ташқари йиғилишида сўзлаган нутқида Россиянинг Жанубий Кавказ минтақасида барқарорлик ўрнатишдан манфаатдор эканлигини таъкидлаган эди:"Москва Озарбайжон Республикаси ва Арманистон ўртасидаги муносабатларни нормаллаштиришга ҳаракат қилмоқда".

Арманистон бош вазири Никол Пашинян ҳам 28 октябр куни Остона учрашувида шундай деди:“Россия таклиф қилган тамойилларга асосланиб, Ереван Боку билан муносабатларни ўрнатишга тайёр”.

Никол Пашинян яна шундай деди:“Арманистон Россия томонидан таклиф этилган тамойилларга асосланиб, Сочида бўлиб ўтадиган уч давлат раҳбарларининг учрашувида Озарбайжон Республикаси билан муносабатлар ўрнатишга рози бўлди ва тасдиқлашга тайёр”.

Арманистон Бош вазирининг баёнотлари Илҳом Алиев ҳукумати расмийлари ўтган ойлар давомида Арманистондан Долонни ўз иттифоқчилари, хусусан, босқинчи сионистик режим ва Туркия ёрдамида қабул қилиш ҳақида кенг тарғибот ишларини бошлаган бир пайтда янграмоқда. Озарбайжон Республикаси Президентининг бундай кенг тарқалган, аммо асоссиз ташвиқотига қарамай, Арманистон шундай эълон қилди:“У нафақат коридорни Озарбайжон Республикасига бериш ҳақида гаплашмаган, балки келажакда Озарбайжон томони билан ҳам бу ҳақда гаплашмайди”.

Боку ва Анқара расмийлари, айниқса, Озарбайжон Республикаси Президенти Илҳом Алиев минтақа матбуотида кенг рекламалар билан баъзи миш-мишларни кўтарди. Бироқ, қисқа вақт ўтгач, шимолий Арасда туркчилар ва халқаро сионизм каби ёт оқимлар томонидан тарқатилган миш-мишларга озарбайжон ва турк сиёсатчилари ишонди. Боку ҳукумати мулозимлари фикрича, босқинчи сионистик режими тарафида бўлган ҳар қандай сиёсатчи ўз суверенитети абадий кафолатланади. Шу сабабдан Боку расмийлари, хусусан Илҳом Алиев ўзларини сионистик режимнинг табиий ва доимий иттифоқчиси сифатида кўрсатишга ҳаракат қилдилар. Аммо ўтган ўн йилликлар тажрибаси шуни исботладики, ҳеч бир сиёсатчи ўз мамлакати халқи ёрдамисиз давлатни бошқара олмайди.

Остонада бўлиб ўтган МДҲ Бош вазирлар кенгаши йиғилиши якуни бўйича умумий хулосада шуни айтиш керак: Асосий мавзулардан ташқари мулоҳазалар Остона учрашувининг асосий мавзуларига нисбатан муҳимроқ эди. Чунки сўзга чиққанларнинг аксарияти ўз мамлакатлари билан боғлиқ муҳим масалалар юзасидан фикр билдирган. Улар орасида Россия ва Арманистон раҳбарлари Жанубий Кавказдаги инқирозни ҳал қилишга тайёр эканликларини кўрсатдилар.