20-лик гуруҳидаги бўшлиқлар чуқурлашиб бормоқда
-
20-лик гуруҳидаги бўшлиқлар чуқурлашиб бормоқда
АҚШ ҳардоим 20 лик гуруҳи дунёдаги энг изчил ва бирдам халқаро ташкилот эканлиги ва Вашингтон унинг фаоилятлари , мақсадлари ва дастурларига таъсир қилиб бошқариши муминлигини кўрсташига уринаётган бўлса-да, аммо Ҳиндистондаги бу гуруҳ саммити ва Хитой унинг саммитини 2026 йил АҚШга ўтказишга қарши чиққани 20 лик гуруҳидаги тафовутлар ва бўшлиқлар янада чуқурлашиб бораётганини кўрсатмоқда.
Ҳиндистонда ўтказилаётган йиғилишда Россия ва Хиой президентлариниг қатнашамаётгани дунё қудратларининг шарқ томон айланишини кучайтириш орқали АҚШ каби давлатлар халқаро ўзгаришларнинг ўз хоҳиши ва қарашлари асосида йўналитириш учун зарурий қобилиятга эга эмаслигининг далилидир.
Халқаро масалалар бўйича эксперт Даниэл Ковалик қуйидагича деди:
АҚШ ҳали ҳам Ғарбдан Шарққа куч силжиши якунаётганига ишонмаганга ўхшайди шекилли. Ғарб даватлари айниқса АҚШ жумладан 20 лик гуруҳи ўз мақсадларини илгари суриш учун урлга тузулилар ўз қобилиятини йўқотган ва бу ривожланиш унинг муҳим аъзоларига АҚШ қарорлари ва ёндашувига қаршилиги билан жуда аниқ.
Шу сабабдан Хитойнинг 2026 -йилги 20-лик гуруҳи самитига АҚШ томондан мезбонлик қилинишига эътирози Россия томонидан ҳам қўллаб- қувватланди ва маъқулланди. Йигирмалик гуруҳи баёнотининг моҳияти ва руҳи АҚШ бу учрашув имкониятидан Россияни Украинадаги урушда қоралаш учун фойдаланишга ҳаракат қилганини яққол кўрсатиб беради.
Ўтган йили Индонезиянинг Бали шаҳрида бўлиб ўтган 20 лик гуруҳи етакчилари учрашувида Россияга қарши баёнот эълон қилган бўлса-да, бироқ Деҳли саммитида Ҳинистон ва Россия ўртасидаги стратегик муносабатларни ҳисобга олган ҳолда якуний баёнотда баъзи мулоҳазалар билдирилганидек баёнотнинг ёндашуни бутунлай Россияга қарши ва Украинга фойдасигадир.
Ҳеч бўлмаганда мантиқ йўлини танлаган йигирмалик гуруҳига аъзо айрим давлатлар уруш сабаблари ва АҚШнинг Шарққа НАТО доирасида олиб бораётган тажовуз когр сиёсати ҳамда бу ҳарибй блокинг ҳарбий таҳлилларида ҳам кетирилари мумкин эди.
Халқаро масалалар эксперти Ҳи Синг Цсо ҳам ў фикрини шундай билдиради:
АҚШ ўз сиёсати ва мақсадларини 20 лик гуруҳи каби йиғилишларнинг якуний баёнотларига диукта қилишга уринади. Шу билан бирга адолатли йўл-АҚШ ва НАТОнинг шарққа нисбатан тажовузкор сиёсати ва Россияни ўз чегаралари ичида чеклашдир. НАТОнинг Шарққа географик кенгайиб бориши Россия ва ҳатто Хитой каби давлатлар хавфсизлигига катта таҳдиддир.
Айни пайтда Халқаро молия барқарорлиги, иқлим ўзгаришини камайтириш ва изчил ривожланиш каби масалаларни кузатиб бориш учун 19 та Европа давлатлардан биорат халқаро ташкилот бўлган 20 лик гуруҳини АҚШ бошқа халқаро ташкилотлар каби ўз мақсадлари ва а низомларидан чалғитди ва буни ўзининг даҳшатли мақсадлари ва режаларини амалга ошириш учун махсус платформага айлантиришга ҳаракат қилди.
Шу сабабдан АҚШ бўлган минтақавий ва халқаро ташкилотлар нафақат глобал муаммоларни ҳал қилишга ёрдам бермаяпти балки унинг аъзолари ўртасидаги фарқлар ва бўшлиқлар чуқурлашади.
Шундай қилиб Шарқ мамлакатлари хусусан Хитой ва Россия БРИКС каби халқаро ташкилотарни кенгайтииш йўлида қадам ташламоқда. Бундай ташкилотларда АҚШнинг иштирок этмайдигани сабабли ташаббус шарқ мамлакатлари қўлига ўтмоқда.
