تاکید تروئیکای اروپایی بربی اعتباری تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم های ایران
پس از شکست تلاش های گسترده آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، واشنگتن توجه خود را بر اعاده تحریم های بین المللی علیه ایران که پس از برجام لغو شده بودند از طریق مکانیزم بازگشت خودکار این تحریم ها موسوم به مکانیسم ماشه متمرکز کرد، با این حال اعضای اروپایی گروه 1+4 بر بی اعتباری این اقدام آمریکا تاکید کرده اند.
"هایکو ماس" وزیر خارجه آلمان، "دومینیک راب" وزیر خارجه بریتانیا و "ژان ایو لودریان" وزیر خارجه فرانسه برای هماهنگی بیشتر در راستای حفظ برجام روز پنجشنبه با یکدیگر دیدار کردند.
پس از این نشست اعلام شد که باید با تلاش‌های آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم موسوم به ماشه مقابله شود.
سه کشور اروپایی ضمنا مدعی شدند که ایران باید فورا به طور کامل به تعهدات برجامی خود بازگردد.
"جوزپ بورل" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز تصریح کرد، آمریکا با خروج از برجام، حق فعال کردن مکانیسم موسوم به ماشه در قبال ایران را ندارد.
این تصمیمِ تروئیکای اروپایی درحالی گرفته شده که پیشتر "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا، از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران با استفاده از مکانیسم موسوم به ماشه خبر داده است.
"مایک پمپئو"، وزیر خارجه آمریکا در 6 سنبله ابراز اطمینان کرد که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران که مطابق توافق هسته‌ای لغو یا تعلیق شده‌اند از نیمه شب 30سنبله دوباره اعمال خواهند شد.
آمریکا در 30 اسد با تقدیم نامه‌ای به رئیس شورای امنیت، ضمن متهم کردن ایران به «نقض اساسی» تعهداتش در برجام، این شورا را از خواست خود برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران مطلع کرد.
چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند 30 روزه‌ای را آغاز می‌کرد که می‌توانست به «بازگشت خودکار» تحریم های سازمان ملل علیه ایران منجر شود.
موضع یکپارچه تروئیکای اروپایی آنهم یک روز پس از اظهارات مجدد "مایک پمپئو" وزیر خارجه آمریکا درباره لزوم اعمال تحریم های بین المللی علیه ایران به منزله ضربه ای دیگر بر رویکرد ناکام دولت ترامپ علیه ایران محسوب می شود.
پمپئو ضمن ادعای اینکه ایران تعهدات خود در برجام را زیر پا گذاشته و ذخایر اورانیوم را تا 10 برابر حد مجاز افزایش داده است جامعه جهانی را فراخواند به تحریم‌های آمریکا علیه ایران بپیوندد.
با این حال موضع گیری اروپایی ها آشکارا بر خلاف خواسته واشنگتن است.
به ویژه وزارت خارجه فرانسه در بیانیه خود تلاش آمریکا برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی سازمان ملل علیه ایران را «بی‌اعتبار» توصیف کرده است.
"لارا جکسن" خبرنگار نیویورک تایمز و "دیوید سنجر" تحلیلگر ارشد این روزنامه در تحلیلی با عنوان «آمریکا به جای منزوی کردن ایران بر سر توافق هسته ای، خودش پشت در ماند» با اشاره به تلاش ناکام آمریکا علیه ایران در شورای امنیت نوشتند: یک رویارویی دیپلماتیک بر سر تحریم های بین المللی علیه ایران، ملموس ترین نمونه ای است که نشان دهد ایالات متحده به جای منزوی کردن تهران، تا حد زیادی خود را از نظم جهانی منزوی کرده است.
این مساله نشان چند چیز است.
نخست اینکه بر خلاف گذشته که اروپا و آمریکا موضعی هم سو و مشابه در قبال ایران اتخاذ می کردند، اما پس از خروج آمریکا از توافق هسته ای ایران در 18 ثور 1397 ، مسیر دو سوی اقیانوس اطلس در زمینه برجام و نحوه برخورد با ایران از هم جدا شده و اروپا طبق منافع خود یعنی لزوم حفظ این توافق بین المللی به عنوان شالوده ای برای حفظ صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی بر خلاف دولت ترامپ که حداکثر تلاش خود برای فروپاشی برجام را انجام می دهد خواهان حفظ آن است.
ضمن اینکه اروپایی ها اعم از اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی نقش مهمی در به ثمر رسیدن برجام داشته و آن را به مثابه نماد موفقیت دیپلماسی اروپا می نگرند و لذا به رغم همه فراز و فرودهای سه سال اخیر و نیز ناکام ماندن شان در اجرایی کردن وعده های خود به ایران به خصوص راه اندازی مکانیسم ویژه تبادل مالی و تجاری با ایران موسوم به "اینستکس"، اما هم چنان از تهران می خواهند که به این توافق پایبندی نشان دهد و در عین حال با خواسته واشنگتن درباره احیای تحریم های بین المللی علیه ایران مخالفت می کنند.
"کلسی دونپورت" کارشناس اندیشکده «انجمن کنترل تسلیحات» می نویسد: «اجرای مکانیسم موسوم به ماشه مشروعیت شورای امنیت را تهدید می کند، یک بحران هسته ای جدید را با ایران کلید می زند و قدرت تحریم ها را به عنوان یک ابزار سیاسی خدشه دار می کند.»
مساله دیگر اینکه استدلال عجیب دولت ترامپ درباره حق واشنگتن در اجرایی کردن خودکار تحریم های سازمان ملل علیه ایران که مبتنی بر ادعای تداوم عضویت آمریکا در برجام با استناد به ذکر نام آمریکا در قطعنامه 2231 به عنوان عضو مشارکت کننده در برجام، آن چنان بی محتوا و حتی طنز آمیز است که حتی شرکای اروپایی واشنگتن نیز قادر به دفاع از آن نیستند.
البته می توان انتظار داشت که موضع گیری جدید تروئیکای اروپایی موجب خشم واشنگتن شود.
روزنامه گاردین نوشت دیپلمات‌های اروپایی معتقدند مخالفت لندن با مکانیسم موسوم به ماشه می‌تواند خشم و ناراحتی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را برانگیزد. با این حال این مساله مختص به بریتانیا نیست و می توان انتظار داشت که واشنگتن فشارهای خود علیه اروپایی ها را به امید همراهی آنها با آمریکا در ضدیت با ایران تشدید نماید.
