Pars Today

کارشناس و پژوهشگر سیاسی ایرانی گفت: در دومین نشست همسایگان افغانستان به علاوه روسیه در تهران دیدگاه های متفاوتی وجود داشت و جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد این دیدگاه ها را به هم نزدیک کند.

پیر محمد ملا زهی که در نشست وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان به علاوه روسیه حضور داشت، در گفت و گو با خبرنگار رادیو دری عنوان کرد: دو نگاه در نشست برجسته بود؛ یکی نگاه پاکستانی ها بود که شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان تلاش کرد به نوعی شرایط برای به رسمیت شناسی جمعی حکومت طالبان فراهم شود به ویژه در شرایط کنونی که مشکلات زیادی به خصوص در عرصه اقتصادی وجود دارد و طالبان با مسایل متعددی درگیر هستند.

وی اظهار داشت: پاکستان در تلاش است کشورهای همسایه افغانستان و کشورهای اسلامی را تشویق کند که به نوعی با طلبان کار کنند و سفارتخانه های خود را کم کم باز نمایند اما باید یک تصمیم جمعی بگیرند و کشورها تک تک برای شناسایی طالبان اقدام نکنند. البته این نکته که حکومت فراگیر در افغانستان ایجاد شود و حقوق مدنی مردم این کشور هم رعایت شود، مد نظر بود.

این کارشناس سیاسی گفت: یک نگاه منفی هم نسبت به طالبان وجود داشت و آن بیشتر نگاه تاجیکستان بود. وزیر خارجه تاجیکستان موضع تندی اتخاذ کرد و تاکید داشت تا زمانی که طالبان تمام قومیت های افغانستان را در ساختار قدرت به صورت رسمی و تضمین شده نپذیرند، کشورهای همسایه و کشورهای اسلامی نباید هیچ ارتباطی با آنان برقرار کنند.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران هم تلاش می کرد که این دو نگاه را به هم نزدیک کند و در بیانیه ای هم که صادر شد اگرچه هر کدام از کشورها ملاحظات خاص خود را در ارتباط با افغانستان دارند زیاد موضع منفی نگرفتند و به دنبال این بودند که کشورهای همسایه یک راه حل جمعی را در رابطه با افغانستان مد نظر قرار دهند.

به گفته ملا زهی همچنان بر این نکته تاکید شد که امنیت افغانستان برای هر کدام از کشورهای منطقه مهم است، از جمله روسیه بسیار بر مساله امنیت تاکید داشت و اینکه افغانستان دوباره به مکانی تبدیل نشود که امنیت سایر کشورها را تحت تاثیر قرار دهد یا فضا برای قاچاقچیان مواد مخدر باز شود و اینکه طالبان برای جلوگیری از فعالیت گروه های تندرو نیز راه حل پیدا کنند و تضمین بدهند.

این کارشناس سیاسی اظهار کرد: به صورت کلی نگاه بلند مدت به سویی می رود که طالبان به عنوان یک واقعیت قدرت را در افغانستان به دست گرفته اند و باید کمک شود سیاستی را در پیش بگیرند که هم مشکلات امنیتی برای افغانستان ایجاد نشود و هم مواد مخدر کنترل شود. این برداشت هم وجود داشت که اگر در این موارد به افغانستان کمک نشود این امکان وجود دارد که ناامنی ها از این کشور به کشورهای منطقه سرایت کند و موج جدیدی از مهاجرت نیز کشورهای همسایه را تحت تاثیر قرار دهد.

وی یاد آور شد: در این نشست دیگر کشورها هم چندان روشن نکردند که تحت چه شرایطی و چگونه در نظر دارند با مساله افغانستان برخورد کنند اما به نظر می رسد نگاه ازبکستان و ترکمنستان تا حدی مثبت بود، موضع روسیه و چین هم جالب بود به گونه ای که روسیه به سمتی در حرکت است که با طالبان به یک جمع بندی برسد و حتی به سمت شناسایی آنان پیش برود و چین هم منتظر است تا بتواند قراردادی را با طالبان در مورد استخراج منابع و معادن زیر زمینی افغانستان امضا کند و سعی می کند که شرایط تا حدی به نفع طالبان تغییر کند.

ملا زهی تصریح کرد: چینی ها زیاد روی مسایلی که غربی ها تاکید دارند مانند رعایت حقوق بشر، حقوق زنان و مواردی از این قبیل تاکید نمی کنند و بیشتر به دنبال آن هستند که افغانستان زود تر به صلح و ثبات برسدتا گروه های تندرو مانند نهضت اسلامی ترکستان شرقی که زیر مجموعه داعش و هدفش استقلال سین کیانگ از چین است فرصت بر هم زدن امنیت منطقه را پیدا نکنند. از اینرو این احتمال وجود دارد که چین اولین کشوری باشد که با طالبان در مورد به رسمیت شناسی وارد گفت و گوی جدی شود.

وی اضافه کرد: اگرچه چین علنا اعلام نکرده اما به نظر می رسد به دنبال آن است که افغانستان را در چارچوب سیپک قرار دهد، سرمایه گذاری گسترده ای برای نجات اقتصاد افغانستان کند، از خلاء قدرتی که خروج امریکایی ها از افغانستان ایجاد کرده استفاده کند و این کشور را در چارچوب طرح بزرگ یک کمربند یک راه قرار دهد و با تعریف منافع مشترک، در رقابت های خود با امریکا هم از افغانستان استفاده کند.