تعامل طالبان با برخی جریان ها از جمله اهل تشیع افغانستان نمایشی است
کارشناس سیاسی افغان گفت: به نظر می رسد تعامل طالبان با برخی جریان های غیر از خودشان از جمله جامعه اهل تشیع افغانستان حداقل در زمان کنونی نمایشی است.
کامبخش نکویی در گفت و گو با بخش خبر رادیو دری با اشاره به دیدارهای برخی شخصیت ها از جمله گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان و تعدادی از نمایندگان و علمای اهل تشیع با مقامات طالبان اظهار داشت: این دیدارها و گفت و گوها تلاشی ترغیبی از سوی طالبان است تا این شخصیت ها و به ویژه شخصیت ها و شیعیان در برخی موارد با آن ها همکار باشند و از این رهگذر آنان به تعاملات منطقه ای هم دست پیدا کنند.
این استاد دانشگاه در کابل عنوان کرد: این نشست ها نتیجه کار و تجربه هشت ماه گذشته طالبان در افغانستان است، آنان در ابتدا فکر می کردند که می توانند دولتی مبتنی بر خواسته های خود ایجاد کرده و آن را دوام دهند اما متوجه شدند که جامعه افغانستان تنوع قومی، مذهبی و تشکل های گوناگونی دارد و نمی توان با یک ساختار ایدئولوژیک خاص مسایل را پیش برد.
وی افزود: به این ترتیب با این تجربه و فشارهای داخلی و خارجی که به طالبان وارد شد، به این نتیجه رسیدند که باید با تشکل های سیاسی و جریان های متعدد قومی و مذهبی گفت و گو کنند تا بتوانند راهی برای استمرار حیات سیاسی خود پیدا کرده و به یک اجماع داخلی برای مشروعیت یابی دست پیدا کنند.
این کارشناس سیاسی در مورد بحث چگونگی تعامل طالبان با جامعه تشیع و در نظر گرفتن حقوق آنان گفت: دو مساله در این مورد مطرح است؛ یکی اینکه آیا طالبان خواستار مشارکت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه اهل تشیع در تحولات سیاسی، امنیتی و اقتصادی افغانستان هستند یا خیر و دیگر اینکه رویکرد طالبان در تعامل با جامعه اهل تشیع نمایشی است یا واقعی. اگر طالبان خواستار مشارکت شیعیان باشند و این خواست واقعی باشد تضمین هایی برای ثبات سیاسی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی اهل تشیع به وجود خواهد آمد اما اگر این تعامل نمایشی باشد تضمینی در این زمینه وجود نخواهد داشت.
به گفته نکویی در صورتی که این تعاملات همراه با تضمین هایی باشد امنیت نسبی هم برای جامعه اهل تشیع ایجاد خواهد شد. اما به نظر می رسد که در حال حاضر طالبان نگاه عمیقی در مورد ورود جمع بزرگی از اهل تشیع به تحولات سیاسی افغانستان و دادن سهم سیاسی به آنان ندارند و فقط تلاش ترغیبی می کنند تا شیعیان در برخی موارد با آن ها همکار باشند به این ترتیب شرایط اهل تشیع در افغانستان با دشواری همراه خواهد بود.
این استاد دانشگاه یاد آور شد: طالبان گروهی با ایدئولوژی خاص و سختگیرانه هستند که باورهای غیر از خود را در رویکردهای سیاسی، فرهنگی قبول ندارند و فقط در مواردی آن ها را می پذیرند که بتوانند در مسیرهای مطابق خواست خود قرار دهند.
وی تصریح کرد: طالبان در ابتدای حکومت خود منعطف تر به نظر می رسیدند اما کم کم با تثبیت جایگاه خود رویکرد سخت گیرانه تری در قبال مسایل مختلف از جمله در مورد زنان، آموزش و پرورش، دانشگاه ها و گروه های غیر از خود در پیش گرفتند. با وجود این به خاطر فشارهای داخلی و خارجی که بر آن ها وجود دارد و نیاز به رسمیتی که دارند دیدارها و گفت و گوهایی را با مجموعه های سیاسی و غیر سیاسی به راه انداخته اند تا تعاملات منطقه ای را از دست ندهند.
این کارشناس سیاسی عنوان کرد: به طور کلی رویکرد طالبان در قبال مسایل مذهبی، سیاسی و ساختارهای قومی و قبیله ای تغییری نکرده، اما تلاش می کنند که یک مشروعیت داخلی نسبی را کسب کنند تا کشورهای منطقه همکاری های نسبی خود را با آنان داشته باشند.
به گفته نکویی در داخل طالبان هم گروه های مختلفی حضور و فعالیت دارند به گونه ای که مثلا گروهی طرفدار رویکردهای سختگیرانه بر اساس فلسفه وجودی این گروه است که بخش نظامی را هم در اختیار دارد و افغانستان را سرزمین فتح شده توسط خود می داند و با سهم دهی و امتیاز دهی به دیگران مخالف است و آن را باعث شکست خود می داند و دیگران را تابع خود می خواهد. اما گروهی دیگر به دنبال تعامل با منطقه و جهان می باشد و این اختلاف نظرات رو به افزایش است.
