تاخت و تاز قدرت های مختلف و نبود وحدت؛ عوامل کمرنگ بودن استقلال در افغانستان
کارشناس سیاسی افغان تاکید کرد: تاخت و تاز قدرت های مختلف در افغانستان در طول تاریخ و نبود وحدت و یکپارچگی در این کشور سبب شده که افغانستان برای مدت طولانی طعم استقلال را نچشد.
عزیز احمد فانوس در گفت و گو با بخش خبر رادیو دری با اشاره سالروز استرداد استقلال افغانستان از انگلیس که همه ساله در این کشور گرامی داشته می شود گفت: زمانی که در سال 1919 استقلال افغانستان از انگلیس پس گرفته شد و امان الله خان بر تخت سلطنت نشست، ابرقدرت وقت شوروی هم که می خواست دامن انگلیسی ها از منطقه جمع شود در آن نقش داشت. مانند اکنون که بین روسیه و امریکا تضاد وجود دارد.
وی یاد آور شد: در کشمکش بین قدرت ها افغانستان توانست برای مدتی مستقل باشد و در طول ده سال حکومت امان الله خان در این کشور کارهایی هم برای پیشرفت صورت گرفت اما نادر خان از اقارب امان الله خان به عنوان سپهسالار در درون نظام جا گرفت و مانند ستون پنجم نیروهایی را در تمام رده های اردو مستقر کرد و کم کم اتهاماتی مانند کفر و الحاد علیه امان الله خان مطرح شد، تعدادی هم به نام جهاد علیه وی تحریک شدند و بالاخره حکومت او سقوط کرد و بسیاری از نزدیکانش هم کشته شدند، سپس نادر خان اعلام حکومت کرد و به این ترتیب به قول میر غلام محمد غبار مورخ مشهور افغانستانی "انگلیس که از راه دروازه رانده شد، از راه پنجره دوباره وارد شد"
این کارشناس سیاسی با اشاره به اینکه سالگرد خروج انگلیسی ها، شوروی ها و امریکایی ها از افغانستان به نوعی تجلیل می شود اما هیچ کدام افغانستان را به استقلال واقعی نرسانده عنوان کرد: افغانستان از نظر جغرافیایی همواره نقطه مهمی بوده و این اهمیت در گذشته بیشتر بوده است در عین حال علاقه ابرقدرت ها به این منطقه کاهش نیافته و اهداف پیچیده ای دارند که با ابزارهای مختلف از جمله گروه های تروریستی آن ها را دنبال می کنند.
فانوس اظهار داشت: البته تمام تقصیرها را هم نمی توان به دوش خارجی ها انداخت اما مردم هم در افغانستان به ملت تبدیل نشده اند و در طول تاریخ مورد تاخت و تاز قدرت های مختلف بوده اند.
این استاد دانشگاه کابل در رابطه با اهمیت علم و دانش در رسیدن کشورها به استقلال واقعی و نقش آن در افغانستان هم گفت: همواره مساله ارزش های مختلف در افغانستان مطرح بوده و برای آن طی چهار دهه گذشته سرمایه گذاری شده و مردم به نوعی در درون آن ها پیچانده شده اند که اکنون رهایی از آن دشوار شده و به سختی می توانند به عنوان یک ملت از این وضعیت تار عنکبوتی خارج شوند و شاید گروه هایی بتوانند خارج شده و قدرت را به دست بگیرند چنانکه اکنون اینگونه است و در گذشته هم چنین شده است، بنابراین بعید به نظر می رسد در آینده نزدیک هم به وحدت و یکپارچگی دست پیدا کنند و شاهد حاکمیت ملی واحد باشیم.
وی اضافه کرد: راه برون رفت بین المللی از مشکل افغانستان هم این است که ابرقدرت ها سر عقل بیایند و جنگ ها در دنیا ختم شود، در قرن گذشته و قرن حاضر شاهد جنگ هایی بین ابرقدرت ها بوده ایم، اتحادیه هایی هم ایجاد شد که باعث جنگ و کشتار می شد و امروز شرایط به گونه ای است که اختلافات طبقانی و مشکلات اجتماعی در کشورهای غربی و به ویژه امریکا وجود دارد.
