Pars Today

تنها دو روز پس از برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق، اجماعی در سطح ملی عراق و در سطح منطقه ای علیه مسعود بارزانی و دولت منطقه کردستان در حال شکل گیری است.

شواهد گویای این است که رفتار تجزیه‌طلبانه دولت منطقه کردستان هزینه‌های سنگینی برای آن خواهد داشت. این رفتار سبب به وجود آمدن نوعی اجماع در داخل عراق و همسویی کشورهای منطقه با آن در گام نخست شده است.

گروه‌های داخلی عراق، همه‌پرسی برگزار شده را تهدید علیه تمامیت ارضی این کشور قلمداد کرده و این تهدید سبب وحدت در داخل عراق شده است. در همین راستا، پارلمان عراق امروز در جلسه‌ای ویژه که با حضور بیش از 160 نماینده و همچنین با حضور حیدر العبادی، نخست وزیر و وزیران کشور، دفاع، نفت و مشاور امنیت ملی عراق برگزار شد، مصوبه تنبیه مقامات منطقه کردستان عراق را به علت برگزاری همه‌پرسی جدایی تصویب کرد. 

الف) پیگرد قضایی

یکی از مهم‌ترین بندهای این مصوبه درخواست برای پیگرد قضایی مسعود بارزانی، رئیس منطقه کردستان عراق و همچنین پیگرد تمام عوامل اجرایی همه‌پرسی جدایی کردستان از عراق و محاکمه این افراد به خصوص شخص بارزانی است. این درخواست که بیانگر به وجود آمدن اجماع ملی و عزم جدی پارلمان عراق برای تعامل با دولت در حفظ تمامیت ارضی این کشور است، در ذات خود بار دیگر تاکیدی بر غیرقانونی بودن همه‌پرسی، عدم پذیرش نتیجه آن توسط عراقی‌ها و غیرقابل اجرا بودن نتیجه همه‌پرسی است.  

ب)مجازات اقتصادی علیه منطقه کردستان

یکی دیگر از بندهای مصوبه پارلمان عراق، بستن تمام گذرگاه‌های مرزی در منطقه کردستان عراق و همچنین قاچاق قلمداد کردن هر کالای ورودی به عراق از گذرگاه‌های مرزی است. این بند گویای این است که علاوه بر راهکار قضایی، راهکار اقتصادی نیز با هدف تاثیرگذاری بر شرایط اقتصادی منطقه کردستان در دستور کار دولت عراق قرار خواهد گرفت. اعمال تنبیهات اقتصادی حتی از پیگرد قضایی نیز آسان‌تر است چون از زمینه عملیاتی شدن بیشتری برخوردار است و آثار محسوس کوتاه‌مدت و درازمدتی نیز بر منطقه کردستان بر جای خواهد گذاشت. در همین راستا، پارلمان عراق با در نظر گرفتن نقش مهم نفت در اقتصاد منطقه کردستان و با تمرکز بر منابع نفتی کرکوک، از حیدر العبادی، نخست وزیر عراق خواست تا به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح به نیروهای امنیتی عراق، برای استقرار در مناطق مورد اختلاف از جمله کرکوک و بازگرداندن تمام چاه‌های نفت شمال در کرکوک دستورهای لازم را صادر کند.

با این حال، تنبیهات اقتصادی دولت عراق علیه منطقه کردستان صرفاً در بعد داخلی نبود بلکه سازمان هواپیمایی عراق نیز به همه شرکت‌های هواپیمایی خارجی ابلاغ کرد تا پروازهای‌شان به منطقه کردستان را لغو کنند. بر همین اساس، شرکت‌های هواپیمایی لبنان و مصر پروازهای خود به منطقه کردستان را لغو کردند. ترکیه و امارات نیز از لغو پروازها به مقصد منطقه کردستان خبر دادند و اردن نیز برای همکاری با عراق در این خصوص اعلام آمادگی کرد.  

این موضوع ضمن اینکه بیانگر ایجاد نوعی همسویی منطقه‌ای با دولت عراق علیه منطقه کردستان است، بر صنعت گردشگری به عنوان یکی از منابع مهم اقتصادی منطقه کردستان نیز تأثیر منفی می‌گذارد و انزوای منطقه کردستان را تشدید می‌کند. 

اگرچه مسعود بارزانی بر اجرای نتیجه‌ همه‌پرسی و جدایی کردستان از عراق تاکید دارد. اما، به نظر می‌رسد که فشارهای داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی مانع اجرایی شدن تمایلات بارزانی شود.