از توجه به یتیم و گرسنگان تا سلام به دیگران در دعای روز هشتم ماه رمضان
-
از توجه به یتیم و غذا دادن به گرسنگان تا سلام کردن به دیگران در دعای روز هشتم ماه رمضان
پارس تودی- دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان، متضمن معارفی همچون مهروزی به یتیمان، اطعام فقرا، آشکارا سلام کردن و همنشینی با کریمان است.
ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن، یکی از بهترین ماه‌ها برای ارتباط با خداوند متعال است.
شخص روزه دار به جهت پاکسازی روحی که بر اثر پیروی از دستور خداوند به دست آورده، دارای تقرّبی شده است که دعای او را به استجابت نزدیک کرده است؛ بنابراین، نوع دعا و نحوه درخواست او از خداوند بسیار اهمیت دارد.
اهل بیت پیامبر که راویان کامل احادیث او هستند، ادعیه‌ای را برای ماه مبارک رمضان بیان کرده‌اند که بهترین شیوه جهت تحقق خواسته‌های دنیوی و اخروی مؤمنان است.
شرح دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان به شرح ذیل است:
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمّ ارْزُقنی فیهِ رحْمَةَ الأیتامِ وإطْعامِ الطّعامِ وإفْشاءِ السّلامِ وصُحْبَةِ الکِرامِ بِطَوْلِکَ یا ملجأ الآمِلین.»
«خدایا روزیم گردان در این ماه مهرورزی نسبت به یتیمان و خوراندن طعام و به آشکار کردن سلام و هم نشینی با کریمان به فضل و کرمت ای پناه آرزومندان.»
تفسیر دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان:
1. توجه به یتیمان
«اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَهَ الْأَیْتَامِ»
در دین اسلام و در ادیان گذشته به موضوع یتیم و مهربانی به آنان سفارش شده است.
خداوند متعال در سوره بقره آیه 83 فرمود:
«وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَی وَالْیَتَامَی وَالْمَسَاکِینِ»
(و [یاد کنید] زمانی که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید، و به پدر و مادر و خویشان ویتیمان ومستمندان نیکی کنید)
در برخورد با یتیمان دو ملاحظه وجود دارد:
رسول گرامی اسلام فرمودند:
کُن لِلیَتیم کَالاَبِ الرّحیم
برای یتیم مانند پدر، مهربان باش.
و باز فرمودند: اِنّ فی الجَنَّهِ داراً یقالُ لَها دارُ الفَرَحِ لایَدخُلهَا اِلاّ مَن فَرَّحَ یَتامَی المؤمنین
در بهشت خانه‌ای است که به آن خانه شادمانی گفته می‌شود، تنها کسی وارد آن می‌شود که ایتام از مؤمنان را شاد کند.
شاد کردن ایتام فقط با کمک مالی نیست، این یک بخش کار است. کمک به آنان جهت گذار از بحران‌های متفاوت در دوره‌های مختلف سنی برای رسیدن به ثبات شخصیتِ عزتمند، مفید و موثق در جامعه، از نیازهای مهم ایتام است.
2. غذا دادن به گرسنگان
«وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ»
انسان روزه دار طعم گرسنگی را چشیده است لذا بهتر می‌تواند رنج گرسنگی دیگران را درک کند.
بنابراین در دستورات دینی می‌فرمایند تلاش کنید که آنان را با اطعام سیر نمایید.
در فرمایش امام صادق (ع) این عمل خداپسندانه، نشانه ایمان است.
«مِن الایمانِ حُسنُ الخُلقِ و اطعامُ الطّعامِ»
از نشانه‌های ایمان، خوش‌خلقی و سیر کردن گرسنگان است.
در حدیث امام رضا (ع) این عمل سبب مغفرت الهی معرفی شده است.
«مِن موجباتِ المَغفِرهِ اطعامُ الطّعامِ»
سیر کردن گرسنگان، موجب بخشیده شدن گناهان است.
3. آشکارا سلام کردن
«وَ إِفْشَاءَ السَّلامِ»
سلام، دستوری اخلاقی است که سنت و سیره نبوی بوده و موجب پیوند قلوب افراد جامعه است.
سلام دو پیامد دارد:
1- آرزوی سلامت برای فرد مقابل دارد.
2- حامل این پیام است که از طرف سلام کننده به او آزاری نخواهد رسید.
پس قطعاً بین آحاد جامعه پیوند قلبی ایجاد می‌کند و آن را زیاد می‌کند.
امام صادق (ع) از نوادگان پیامبر اسلام فرمودند:
«السَّلامُ قَبلَ قَبلَ الکلام»
نخست سلام کنید بعد سخن آغاز کنید.
و در حدیث دیگر فرمودند:
«البخیلُ مَن بَخِلَ بالسَّلام»
بخیل کسی است که در سلام گفتن بخل ورزد.
اگر کسی سلام نکرد، حضرت او را بخیل می‌دانند و بخل هم از رذائل اخلاقی است.
افشاء السلام چیست؟
رسول گرامی می‌فرمایند:
«افشاءُ السَّلامُ اَن لا یَبخُلَ بالسَّلام علی اَحَدٍ من المسلمین»
آشکار کردن سلام آن است که در سلام کردن بخل نورزد.
پس افشاء سلام، سلام کردن با صدای بلند نیست. سلام کردن به عموم کسانی است که با آنها مواجه می‌شویم.
4. معاشرت با خوبان
«وَ صُحْبَهَ الْکِرَامِ»
انسان ذاتاً موجودی اجتماعی است و همواره در تعامل با مردم است.
طبق روایات ائمه معصومین یکی از چیزهایی که در قیامت از انسان سوال می‌شود، از هم‌نشینان اوست.
اِنَّ اوَّلَ ما یُسئَلُ عنه العَبدُ یومَ القیامَهِ عن جُلَسائه
رسول گرامی اسلام فرمودند:
«المَرءُ عَلی دینِ خَلیلِه و قَرینِه»
انسان بر دین دوست و همراه خود خواهد بود.
پس مهم است که انسان هم‌نشین چه کسی باشد.
توصیه و دستور دین این است که با بزرگواران هم‌نشین باشیم.
رسول گرامی فرمودند: اَسعَدُ النَّاسِ مَن خالَطَ کِرامَ النّاس خوشبخت‌ترین مردم کسی است که با مردمان کریم و بزرگوار مراوده داشته باشد.
چون باعث آراستگی انسان می‌شود.
«بِطَوْلِکَ یَا مَلْجَأَ الْآمِلِینَ»
این درخواست‌ها همگی فقط با عطاء و عنایت خداوند متعال که پناهگاه و مَلجأ آرزومندان است برآورده می‌شود.
عبارات کلیدی: نیکی در اسلام، توجه به یتیم ، پیامبر و یتیمان، اندیشه های حضرت محمد، غذا دادن به فقرا در اسلام
