استعمار اسرائیلی؛ تحلیل مالکوم ایکس از خطر جهانی صهیونیسم
پارستودی- به گفته مالکوم ایکس، صهیونیستها معتقدند استعمار نوین خود را با موفقیت مخفی و استتار کردهاند و آن را «خیرخواهانهتر» و «انساندوستانهتر» نمایش دادهاند.
در 5سپتامبر1964، مالکوم ایکس برای سفر دو روزه به باریکه غزه رفت که در آن زمان تحت کنترل مصر بود. در این دو روز، مالکوم ضمن بازدید از اردوگاه پناهندگان خان یونس و یک بیمارستان محلی، با مردم محلی و افراد برجسته غزه نشست و برخاست داشت.
روح خدا در غزه
تاثیرگذارترین این معاشرتها، دیدار ناگهانی و از پیش تعیین نشده او با «هارون هاشم رشید» شاعر نامدار فلسطینی بود. رشید در این دیدار، خاطرات خود را از تجربه هولناک بحران سوئز در یک دهه قبل و کشته شدن صدها فلسطینی توسط ارتش اسرائیل تعریف کرد. ایکس از شنیدن این خاطرات عمیقا متاثر شد. یادداشتهای روزانه او حاکی از تحسین اشعار رشید است.
ایکس دیدارهایی با رهبران مذهبی غزه هم داشت وبه اتفاق آنها نماز جماعت میخواند. او در خاطرات خود نوشته است، روح الله را در غزه به شدت حس میکرده است.
استعمار مخفی
سفر این فعال حقوق بشر به غزه، الهامبخش مشهورترین اثر مکتوب او درباره صهیونیسم شد. «منطق صهیونیستی» که 17سپتامبر1964 در یک روزنامه مشهور مصری منتشر شد، انتقادات شدیدی را علیه صهیونیسم مطرح کرد و صهیونیسم را نهتنها تهدیدی برای فلسطین، بلکه فراتر از آن میدانست. ایکس در این مقاله نوشت:
«صهیونیستها معتقدند ، استعمار نوین خود را با موفقیت مخفی و استتار کردهاند و آن را «خیرخواهانهتر» و «انساندوستانهتر» نمایش دادهاند. در سیستم حکومتی خود، قربانیان بالقوهشان را صرفا با پیشنهادهایی ظاهرا دوستانه تحت عنوان کمکهای اقتصادی یا سایر هدایای وسوسهانگیز کنترل میکنند.
از سویی اقتصاد کشورهای آفریقایی تازه استقلال یافته با مشکلات بزرگی روبهرو است؛ بنابراین سیطره و دخالت اسرائیل در بسیاری از این کشورهای آفریقایی، حتی از قدرت استعمارگران اروپایی قرن هجدهم بیشتر شده است. نوع جدید استعمار صهیونیستی، گرچه در شکل و روش متفاوت است، اما از لحاظ انگیزه و هدف هیچ فرقی نکرده است.»
در اینجا، ایکس با اشاره به شباهتهای اسرائیل و استعمارگران اروپایی، ویرانیهای حاصل از اقدامات آنها در قرون قبلی را در سراسر جهان سوم بیان میکند. از نظر او صهیونیسم پیوندی تنگاتنگ با استعمار اروپایی دارد. مالکوم برای مقابله با این استعمار گسترده، از رهبران و مردم جهان خواست متحد شوند و پیشنهادات دروغین استعمارگران را رد کنند.
نگرانی برای آفریقا
در واقعهای دیگر، مدیرکل مرکز اسلامی ژنو، ۹ سؤال درباره «زندگی، ایمان و امید به آینده» برای ایکس فرستاده بود و او نیز پاسخهایی دقیق و صریح به آنها داد. پاسخ آخرین سوال در صبح روز 21فوریه1965 نوشته شده است که گفته میشود، آخرین نوشته به قلم ایکس و گواهی است بر دیدگاه جهان وطنی او و تهدیدی که از جانب اسرائیل برای تمام جهان میدید.
سوال: به نظر میرسد، آفریقا توجه و نگرانی شما را به خود جلب کرده است. چرا؟ و اکنون که تقریباً به تمام قسمتهای این قاره سفر کردهاید، فکر میکنید اسلام واقعاً در کجا ایستاده است؟ به نظر شما چه کاری میتوان کرد تا اسلام را هم از اقدامات برخی مدعیان بیمایه و هم از اتحاد توطئهآمیز صهیونیسم، الحاد و تعصبات مذهبی نجات داد؟
پاسخ: من آفریقا را سرزمین اجدادی خود میدانم. در وهله اول دوست دارم، آن را کاملاً عاری از دخالت سیاسی و اقتصادی خارجیهایی ببینم که بر آن تسلط دارند و از آن سوءاستفاده میکنند. آفریقا به دلیل موقعیت استراتژیک خود با بحرانی جدی مواجه است. استعمارگران بدون جنگ و درگیری از این قاره دست نخواهند کشید و ترفند اصلی آنها در حکومت، ایجاد تفرقه میان ملتها است. برای مثال، در میان مردم شرق آفریقا، یک احساس ضد آسیایی ایجاد میشود. به همین ترتیب، در غرب آفریقا یک احساس ضد عربی شدید وجود دارد. جایی که عربها یا آسیاییها هستند، احساس خصومت شدیدی علیه مسلمانان وجود دارد. این خصومتها از سوی مردمی که درگیر آنها هستند، ایجاد نشده است. آنها در حال حاضر هیچ سودی از این اختلافات و درگیریها نمیبرند. این اربابان استعماری سابق (و صهیونیسم کنونی) هستند که بیشترین سود را از تفرقه میبرند.
صهیونیستها در مبارزه فعلی برای قاره مادری ما (آفریقا) از همه گروههای ذینفع پیشی گرفتهاند. آنها با نقاب خیرخواهانه و بشردوستانه وارد میشوند که همین مسئله، درک و تشخیص نیات و نقشههایشان را برای قربانیان دشوار میکند.
از آنجایی که تصویر جامعه عرب (تقریباً) از تصویر اسلام جداییناپذیر است، جهان عرب مسئولیت چندگانه ای دارد که باید به آن عمل کند.
اسلام دین برادری
اسلام دین اخوت و وحدت است، و کسانی که در تبیین این دین الهی پیشقدم میشوند، باید عالیترین الگوی اخوت و وحدت باشند. ضروری است قاهره و مکه (شورای عالی امور اسلامی و اتحادیه جهانی مسلمانان) یک «اجلاس» دینی تشکیل دهند و نسبت به وضعیت کنونی در جهان اسلام نگرانی و مسئولیت بیشتری نشان دهند.
در غیر این صورت، نیروهایی از میان مسلمانان جوان و آیندهنگر به پا می خیزند و مراکز قدرت را از صاحبان کنونی آنها میگیرند. خداوند به راحتی قادر به انجام این کار است.
ساعاتی پس از نگارش این پاسخ، مالکوم ایکس ۳۹ ساله در سالن آدوبون نیویورک هدف ترور قرار گرفت و به شهادت رسید.
عبارات کلیدی: مالکوم ایکس که بود، سیاهان در آفریقا، صهیونیسم چیست، خطر صهیونیسم، اسرائیل چگونه بوجود آمد