Իրանի առաջընթացը․ Անկասելի ճանապարհ նույնիսկ ամենադժվարին պայմաններում
Վերլուծաբանները համոզված են, որ Իրանի և Միացյալ Նահանգների միջև անուղղակի բանակցությունների արդյունքը, ինչ էլ որ լինի, չի ազդի Իրանի համակարգի և ժողովրդի առաջընթացի վճռականության վրա։ Անցյալի փորձը ցույց է տվել, որ չնայած խիստ սպառնալիքներին և պատժամիջոցներին՝ հենվելով ներքին կարողությունների և արդյունավետ կառավարման վրա, Իրանը կարողացել է շարունակել իր զարգացման ուղին։
Այս խելացի մոտեցումը, որը շեշտը դնում է որոշումների կայացման անկախության և օտարերկրացիներից կախված չլինելու վրա, հենց այն ուղին է, ոը բազմիցս կարևորվել է Իսլամական հեղափոխության առաջնորդի կողմից։
Իրանի 14-րդ կառավարությունը, հենվելով համապարփակ պլանավորման և ներքին կարողությունների վրա, մտադիր է շարունակել երկրի առաջընթացի ուղին՝ առանց կախված լինելու բանակցությունների ճակատագրից։
Այս մոտեցումը հատկապես ապացուցվել է վերջին տարիներին ԱՄՆ-ի՝ ՀԳՀԾ-ից դուրս գալու փորձով։ Չնայած ճնշումներին, Իրանը, իր հնարամտությամբ և ազգային կամքով, կարողացավ սպառնալիքները վերածել հնարավորությունների և պահպանել իր առաջընթացի ուղին։ Այս արժեքավոր փորձն ապացուցել է, որ երկիրը կկարողանա հաղթահարել մարտահրավերները և չեզոքացնել արտաքին ճնշումները՝ հենվելով ներքին կարողությունների և արդյունավետ կառավարման վրա։
Բանակցությունների վերաբերյալ չափազանց լավատեսության կամ հոռետեսության հարցը այսօր դարձել է քաղաքական վերլուծության հիմնական առանցքներից մեկը։ Ոմանք կարծում են, որ համաձայնության հասնելը կլուծի բոլոր տնտեսական խնդիրները, մինչդեռ մյուսները մտահոգված են, որ համաձայնության չհասնելը երկիրը կենթարկի լայնածավալ ճգնաժամերի։ Սակայն այս տեսակի ծայրահեղական տեսակետն անուշադրության է մատնում առկա իրականությունը։
Իրանի արտաքին գործերի նախարարության նախկին խոսնակ Ռամին Մեհմանփարաստը անտրամաբանական քայլ է համարում այն ենթադրությունը, որ բանակցությունները ձախողվել են՝ մինչև վերջնական եզրակացության հասնելը։
Նա ընդգծում է, որ բանակցություններում Իրանի գլխավոր նպատակը պատժամիջոցների վերացումն ու ժողովրդի տնտեսական կյանքի բարելավումն է։ Բայց միևնույն ժամանակ, երկիրը պետք է պատրաստ լինի շարունակել իր ուղին ցանկացած հանգամանքներում։ Մեհմանփարաստը նաև ընդգծեց, որ տնտեսական և ներքին վարչական բարեփոխումները կարևոր դեր են խաղում տնտեսական պայմանների բարելավման գործում։ Եվ եթե այս բարեփոխումներն իրականացվեն, տնտեսական խնդիրների մոտ 70 տոկոսը կլուծվի։
Կառավարության պաշտոնյաների խոսքով՝ Իրանի շարժման և առաջընթացի ուղին կախված չի լինի բանակցությունների արդյունքներից, և ազգային զարգացման ծրագրերը կշարունակվեն հզորությամբ և ներքին կարողությունների հիման վրա։ Այս մոտեցումը ցույց է տալիս, որ երկիրը շեշտը դնում է տնտեսությունը պայմանական չդարձնելու և արտաքին բանակցությունների ուղղությամբ շարժվելու վրա։ Այս մոտեցումը ճիշտ նույն ուղին է, որը Իսլամական հեղափոխության առաջնորդը բազմիցս ընդգծել է, որ երկրի ճակատագիրը և ժողովրդի կենսապայմանները չպետք է կապված լինեն օտարերկրացիների որոշումների հետ։
Պաշտոնյաների հայտարարությունների և փորձագետների վերլուծությունների համաձայն՝ պարզ է, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետության ընդհանուր ուղին հիմնված է երկու հիմնական հենասյուների վրա. Առաջին՝ ակտիվ դիվանագիտության կիրառում՝ արտաքին ճնշումները մեղմելու համար, և երկրորդ՝ ներքին հիմքերի ամրապնդում՝ տնտեսական խոցելիությունը նվազեցնելու և ազգային դիմադրողականությունը բարձրացնելու համար։
Վերլուծաբանները կարծում են, որ բանակցությունների արդյունքն ինչ էլ որ լինի, չի ազդի Իրանի համակարգի և ժողովրդի զարգացման ծրագրերը առաջ մղելու վճռականության վրա։ Ինչպես ցույց է տվել անցյալի սպառնալիքներն ու պատժամիջոցները հաղթահարելու փորձը, երկիրը շարունակել է իր ուղին՝ նախաձեռնողականություն ցուցաբերելով և ներքին ուժի վրա հույս դնելով։
Հենվելով նախաձեռնողականության և ներքին կարողությունների վրա, Իրանն ի վիճակի է շարունակել իր առաջընթացի ուղին նույնիսկ ամենադժվարին հանգամանքներում։
Անցյալի փորձը և ներկայիս ուշադիր պլանավորումը ցույց են տալիս, որ երկիրը կարող է սպառնալիքները վերածել հնարավորությունների և հասնել կայուն զարգացման՝ պահպանելով անկախությունը։ Այս անկասելի ուղին կշարունակվի՝ հենվելով ազգային կամքի և արդյունավետ կառավարման վրա, և ոչ մի արտաքին ճնշում չի կարող կասեցնել այն։