Ի՞նչ վնաս է պատճառել Իրանի հրթիռային հարձակումը Իսրայելի տնտեսությանը
(last modified Tue, 01 Jul 2025 07:19:22 GMT )
Հուլիս 01, 2025 10:49 Asia/Tehran
  • Իսրայելի տնտեսական խնդիրները սրվել են Իրանի դեմ պատերազմից հետո
    Իսրայելի տնտեսական խնդիրները սրվել են Իրանի դեմ պատերազմից հետո

Pars Today - Սիոնիստական ​​ռեժիմի տնտեսական զեկույցները ցույց են տալիս, որ Իրանի հետ 12-օրյա պատերազմը Իսրայելի տնտեսությանը պատճառել է մոտ 12 միլիարդ դոլարի ուղղակի վնասներ։

Իսրայելի և Իրանի միջև 12-օրյա պատերազմը ոչ միայն զգալի անվտանգության և քաղաքական վնասներ է պատճառել սիոնիստական ​​ռեժիմին, այլև ծանր տնտեսական հարված է հասցրել ռեժիմին։  Հրապարակված հաղորդագրությունների համաձայն՝ Իրանի հրթիռային հարձակումներից ավերվել կամ վնասվել է մոտ 33,000 առևտրային և բնակելի շինություն, որոնց վերականգնման արժեքը գնահատվում է մոտ 6 միլիարդ դոլար։
Pars Today-ի փոխանցմամբ՝ Իսրայելի ֆինանսների  նախարարությունը նաև հայտարարել է, որ թիրախ դարձած ենթակառուցվածքները վերականգնելու և բիզնեսներին փոխհատուցում վճարելու համար անհրաժեշտ է մոտ 10 միլիարդ շեկել (մոտավորապես 3 միլիարդ դոլարի համարժեք)։

Սիոնիստական ​​ռեժիմի ֆինանսական շուկաները նույնպես լուրջ վնասներ են կրել Իրանի կողմից իրականացված ծանր հրթիռային հարձակումներից, մասնավորապես՝ Իսրայելի ֆոնդային բորսայի վրա հարձակումից, որը կազմում է ռեժիմի ընդհանուր արտահանման մոտ 8 տոկոսը։

Ակցիաների դեմ հարվածը խուճապ է առաջացրել օկուպացված Պաղեստինի ներդրողների շրջանում և բաժնետոմսերի զանգվածային վաճառք է տեղի ունենում՝ արագացնելով շուկայի անկման միտումը, որը վտանգել է Իսրայելի տնտեսական կայունությունը։

Եբրայական լրատվամիջոցները նաև մատնանշում են Վեյցմանի ինստիտուտի և Հայֆայի նավթավերամշակման գործարանի վրա Իրանի կողմից հրթիռային հարձակումների պատճառած միլիարդավոր դոլարների հսկայական վնասը, և ընդգծում են, որ Իսրայելի վրա Իրանի կողմից հրթիռային հարձակումների պատճառած վնասի չափը աստիճանաբար ակնհայտ է դառնում։

Իսրայելական բանակի տնտեսական հարցերի վարչության նախկին ղեկավար, բրիգադի գեներալ Ռամ Ամինան այս կապակցությամբ ասել է.-Իրանի դեմ պատերազմի ծախսերի պատճառով Իսրայելի ռազմական բյուջեն գերազանցել է 200 միլիարդ շեկելը, քանի որ Իսրայելը ստիպված էր այս պատերազմում օգտագործել հրթիռներ, որոնք յուրաքանչյուրը արժեցել է ավելի քան 3 միլիոն դոլար։ Սա այն դեպքում, երբ Իսրայելի տնտեսական վիճակը կրիտիկական է, հատկապես Գազայի պատերազմից հետո։
Հրապարակված զեկույցները ցույց են տալիս, որ Գազայի պատերազմը հանգեցրել է օկուպացված տարածքներում օտարերկրյա ներդրումների ավելի քան 60%-ով նվազմանը։
Բացի այդ, այս պատերազմի շարունակությունը հանգեցրել է ավելի քան 46,000 ընկերությունների փակմանը։ Նաև տեխնոլոգիական ընկերությունների կամ ստարտափների 49%-ը չեղարկել է Իսրայելում իր ներդրումները։ Նման իրավիճակում Իսրայելի ռեժիմի նախկին պաշտպանության նախարար Ավիգդոր Լիբերմանը հայտարարել է.- Ռազմական պարտությունից բացի, Նեթանյահուն Իսրայելը տանում է աննախադեպ տնտեսական պարտության։

Այժմ, Իրանի դեմ 12-օրյա պատերազմից հետո, իրավիճակը վատթարացել է։ Չնայած իսրայելցի պաշտոնյաները փորձում են չհրապարակել այս պատերազմի վնասի իրական թվերը, փորձագետները ոչ միայն ուղղակի վնասը մոտավորապես 12 միլիարդ դոլար են գնահատել, այլև որոշ տնտեսագետներ զգուշացրել են, որ պատերազմը շարունակվելու դեպքում, Իսրայելը հավանաբար լիակատար տնտեսական փլուզման առաջ կկանգներ։

Տնտեսական ցուցանիշները ցույց են տալիս, որ Իսրայելի բյուջեի դեֆիցիտը, որը նախկինում աճել էր Գազայի պատերազմի պատճառով, այժմ կհասնի մոտ 6 տոկոսի, և միևնույն ժամանակ, սիոնիստական ​​ռեժիմի տնտեսական աճը նույնպես կնվազի առնվազն 0.2 տոկոսով, ինչը կհանգեցնի հարկային եկամուտների անկման։

Այս առումով, Իսրայելի ֆինանսների նախարարության աղբյուրը «Եդիոտ Ահարոնոտ»-ին ասել է, որ ռեժիմը կարող է ֆինանսական օգնություն կամ վարկային երաշխիքներ խնդրել Միացյալ Նահանգներից՝ պատերազմի ծախսերը փոխհատուցելու և պաշտպանական անհապաղ կարիքները բավարարելու համար։

Իսրայելի ամենամեծ արհմիության՝ «Հիստադրուտ»-ի տնտեսական հարցերով տնօրենի տեղակալ Ադամ Բլումբերգն այս կապակցությամբ ասել է.- Պատերազմի պատճառով առաջացած տնտեսական միավորների փակումը Իսրայելի տնտեսությանը օրական արժեցել է մոտ 1.5 միլիարդ շեկել (294 միլիոն դոլար) և 12 օրվա ընթացքում ընդհանուր առմամբ կրել է ավելի քան 3.5 միլիարդ դոլարի վնաս։

Շուկաները այժմ կանխատեսում են, որ Իսրայելի բյուջեի դեֆիցիտը կգերազանցի ՀՆԱ-ի 6 տոկոսը՝ այն դեպքում, երբ այդ թիվը Իսրայելի ֆինանսների նախարարության կողմից սահմանվել է 4.9 տոկոս։ Իսրայելը նաև միլիարդավոր դոլարներ է ծախսել՝ իրեն պաշտպանելու իրանական հրթիռային և անօդաչու թռչող սարքերի լայնածավալ հարձակումներից։ Այս հարձակումները խաթարել են Իսրայելի էներգիայի և վառելիքի մատակարարումը և նաև մեծ հարված են հասցրել երկրի կապիտալի շուկաներին։ Մյուս կողմից, պատերազմի սոցիալական ծախսերը նույնպես ազդել են Իսրայելի բնակիչների վրա։
Փաստորեն, սիոնիստական ​​ռեժիմի ռազմական բյուջեի աճը և պատերազմի հետևանքով առաջացած անապահովությունը, որը գործնականում բազմաթիվ օտարերկրյա ներդրողների և ձեռնարկատերերի ստիպել է լքել Իսրայելը, ոչ միայն տնտեսապես, այլև սոցիալապես հարվածել են ռեժիմին։ Հակադարձ միգրացիան, որը հատկապես աճել է վերջին մեկ տարվա ընթացքում, լուրջ մտահոգություն է դարձել իսրայելցի պաշտոնյաների համար, և այժմ, Իրանի դեմ պատերազմի հետ միաժամանակ, այս միգրացիան կրկին աճի միտում է ձեռք բերել։

«Իսրայել Հայոմ» թերթը այս կապակցությամբ գրել է, որ «Իսրայել-Իրան պատերազմի առաջին շաբաթվա ընթացքում ավելի քան 50,000 սիոնիստներ կարողացան փախչել օկուպացված Պաղեստինից, ինչը համարվում է Լիբանանի երկրորդ պատերազմից (33-օրյա պատերազմ) ի վեր ամենամեծ հակադարձ միգրացիան։

Այս իրավիճակը սրել է Իսրայելում առաջացած քաղաքական և սոցիալական բևեռացումը և մեծացրել է Իսրայելի վարչապետ Նեթանյահուի գործունեության նկատմամբ դժգոհությունը։

Պիուսի անվան քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի Միջերկրածովյան դիտորդական կենտրոնի գիտական ​​համակարգող Ֆրանչեսկո Անջելոնին այս կապակցությամբ նշել է.-Տնտեսական առումով Իսրայելը գտնվում է լուրջ և շարունակական ճնշման տակ. Գազայում գրեթե երկու տարի շարունակվող ռազմական հարձակումները լրջորեն սպառել են Իսրայելի ռեսուրսները, և այժմ Իրանի դեմ պատերազմը ոչ միայն լայնածավալ ավերածություններ է առաջացրել, այլև մեծացրել է անապահովությունը և դժգոհությունը Իսրայելի իշխանությունների, մասնավորապես՝ Իսրայելի վարչապետ Նեթանյահուի գործունեության նկատմամբ։