Գեղարվեստական հաղորդում (385)
Ողջույն Ձեզ արվեստով ու մշակույթով հետաքրքրվող հարգելի ունկնդիրներ: Ներկայացնում ենք Գեղարվեստական հաղորդաշարի հերթական թողարկումը,որի ընթացքում ինչպես ամեն շաբաթ շրջելու ենք արվեստի ու մշակույթի հետաքրքիր աշխարհում և ծանոթանալու ենք Իրանի, Հայաստանի ու աշխարհի գեղարվեստական ու մշակութային վերջին նորություններին: Հաղորդման շրջանակում լինելու են ռեպորտաժներ,որոնք ներկայացնելու է մեր գործընկերը։ Ընկերակցեք մեզ:
Իսլամի մեծ մարգարեի ծննդյան օրվա առթիվ Իրանի Քուրդիստան նահանգի կենտրոն Սանանդաջում երեքշաբթի երեկոյան տեղի է ունեցել իրանական ցեղախմբերի երաժշտական փառատոնը, որտեղ մասնակիցները ելույթներով հանդես են եկել տարբեր ցեղախմբերին պատկանող ավանդական երաժշտությամբ:
Այս փառատոնը կազմակերպվել է չորս օր տևողությամբ՝ Իրանցի ցեղախմբերի երաժշտական կարողություններին ծանոթանալու, նրանց մշակույթը մեծարելու և միասնության նպատակով, ինչը մեծապես արժանացել է իրանական ավանդական երաժշտության սիրահարների և ժողովրդի ընդունելությանը։
Երաժշտական խմբերի անդամները յուրաքանչյուր նահանգի ժողովրդի ավանդական տարազներով և իր մշակութային ու գեղարվեստական խորհրդանիշներով մասնակցել են Սանանդաջում կազմակերպված իրանական ցեղախմբերի երաժշտական փառատոնին։
Իրանի հյուսիս-արևմուտքում գտնվող Արդաբիլ քաղաքում հոկտեմբերի 4-ին տեղի ունեցավ Տնտեսական համագործակցության կազմակերպության (ECO) անդամ երկրների զբոսաշրջության ավագ փորձագետների խմբի 7-րդ նստաշրջանը:
Իրանի մշակութային ժառանգության, զբոսաշրջության և ձեռարվեստի փոխնախարար Ալի Ասղար Շալբաֆյանը նստաշրջանի բացման ելույթում ասել է,-«Զբոսաշրջության ոլորտը մեծ աշխատուժի կարիք ունի, և երկրների միջև զբոսաշրջային համագործակցությունը կարող է ճանապարհ հարթել այս երկրների աճի և զարգացման համար և խթանել նրանց զարգացումը»:
Նա նշել է.-«Անդամ երկրների զբոսաշրջության ակտիվիստները պետք է համագործակցեն, որպեսզի տարբեր ոլորտների համագործակցությունը ներգրավելով լինեն իրենց երկրների զարգացման շարժիչ ուժը»։
Մշակութային ժառանգության, զբոսաշրջության և ձեռարվեստի փոխնախարարը, նշելով, որ յուրաքանչյուր երկրի երաժշտությունը, ձեռարվեստը և այլ մշակութային արժեքներ կարող են ճանապարհ հարթել զբոսաշրջության համար, հավելել է. -«Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը միշտ ցուցադրելով իր ունեցած արժեքները և գրանցելով իր պատմական ճարտարապետության հոյակապ կոթողները, ջանքեր է գործադրել այս ուղղությամբ»:
Շալբաֆյանը հայտարարել է. «Մեր ունեցած փորձով և ECO-ի անդամ երկրների սիներգիայով կարող ենք արդյունավետ լինել միմյանց զբոսաշրջային բումի համար»։
«Էդիթ Պրինտ» հրատարակչությունը լույս է ընծայել Սոս Սարգսյանի վիպակների ժողովածուն։
Գրքում ներառված են հայ մեծանուն դերասան Սոս Սարգսյանի «Լակոտը», «Ոտնամաններս» և «Ընդհատում» վիպակները, որոնք յուրովի են բացահայտում թատրոնի և կինոյի նվիրյալին։
Գիրքը կազմել և հրատարակության է պատրաստել Դավիթ Սամվելյանը։ Գրքի առաջաբանի հեղինակն է Սոս Սարգսյանի կենսամատենագիտության հեղինակ Մարի Հովհաննիսյանը։
«Ոտնամաններս» վիպակն ամփոփում է հեղինակի մանկության հիշողությունները Հայրենական մեծ պատերազմի դաժան տարիների, հատկապես` անթերի ոտնամաններ ունենալու և ոտքերը չսառչելու երազանքի մասին:
«Ընդհատում» վիպակը բարդ ու ողբերգական կենսագրություններով առլեցուն ուրույն մի աշխարհ է, որը դիտարկված է գլխավոր կերպարների՝ հոր և որդու, տեսանկյուններով:
«Լակոտը» ստեղծագործության մեջ պատմվում է ստալինյան բռնատիրության, անհատի ինքնակայացման դժվարին ուղու, բարոյական կերպարի կայացման ու հաղթանակի մասին:
Գիրքը համեմված է հեղինակի արխիվային լուսանկարներով ու նրա տարբեր ասույթներով։
2023 թվականի գրականության Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է նորվեգացի դրամատուրգ Յուն Ֆոսեին։ Այս մասին հայտարարել է Շվեդական ակադեմիայի Նոբելյան կոմիտեն։
Ըստ որոշման՝ գրողը դափնեկիր է դարձել «իր նորարարական պիեսների և արձակի համար, որոնք բարձրաձայնում են այն ամենն, ինչ հնարավոր չէ ասել»։
Ֆոսեն ծնվել է 1959 թվականին և ապրում է Նորվեգիայի Բերգեն քաղաքում։ Նրա դեբյուտային նովելը` «Կարմիր, սև» հրատարակվել է 1983 թվականին։ Ֆոսեն տարբեր ժանրերում հրատարակել է 40 գիրք, որոնք թարգմանվել են նույնքան լեզուներով։ Ֆոսեն Եվրոպայի ամենահայտնի դրամատուրգներից է։ Նրա պիեսները բեմադրվել են մոտ 800 անգամ։
«Հայորդիք» երգի և պարի անսամբլը շուրջ 25 տարի օտար երկրում ապրող հայ երեխաներին, դեռահասներին ու պատանիներին հնարավորություն է տալիս ճանաչել սեփական արմատները, սիրել հայրենիքը՝ հայկական մշակույթը ճանաչելու, այն սերտելու և աշխարհին ներկայացնելու միջոցով:
«Հայորդիք»-ն առաջնորդվում է հետևյալ կարգախոսով. «Խոսել տարբեր լեզուներով մեսրոպատառ հայերենից հետո, սովորել աշխարհի ժողովուրդների երգերը կոմիտասյան երգերից հետո, քոչարիից և յարխուշտայից հետո պարել աշխարհի ժողովուրդների պարերը:
«Հայորդիք»-ի հիմնադիր և գեղարվեստական ղեկավար, ազգային երգերի կատարող, պարուհի Անահիտ Սարգսյանը հիշում է՝ 1998 թվականին ճակատագրի բերումով տեղափոխվել է Մոսկվա: Լինելով նահապետական հայացքների տեր ընտանիքից՝ հասկացել է, որ չի կարող առանց հայաշունչ միջավայրի, շրջապատի:
«Հայերի հետ շփման բացը լրացնելու համար միտք կար ուղղակի խմբակ ստեղծել. անսամբլ հիմնադրելու մտադրություն չունեի: Երբ տեսա խմբակի հաջողությունները, տեսա, թե որքան դրա կարիքն ունեն իմ շրջապատի հայերը, հասկացա, որ պետք է անսամբլ հիմնադրել և այդպես էլ արեցի»,-ասել է Սարգսյանը:
Անսամբլի գաղափարն ավելի է ամրապնդվել, երբ Անահիտ Սարգսյանի քրոջ երեխաները, որոնք սովորել են ռուսական դպրոցում, մի օր ասել են՝ ամաչում են հայ լինելուց: Այդ արտահայտությունը Սարգսյանի համար ճակատագրական է եղել: Նա գիտակցել է, որ օտար հողում ապրող հայ երեխաները բավարար գիտելիքներ չունեն հայոց պատմությունից, հայ մշակույթից, ինչի պատճառով ամաչում են, և եթե նրանք զինվեն գիտելիքով, այդպես չի լինի:
Հենց այդ պատճառով տարիների ընթացքում «Հայորդիք»-ը երգի և պարի անսամբլից վերածվել է մշակութային կենտրոնի, որտեղ դասավանդում են հայոց լեզու, հայ նվագարաններ, երգ ու պար: «Մենք կախում չունենք ոչ ոքից, երբեք չենք ունեցել: Համագործակցում ենք հայ համայնքի հետ, դեսպանատանը կից մշակութային կենտրոնի հետ, յուրաքանչյուրի հետ, ով ցանկանում է ներկայացնել հայի տեսակը, մշակույթը: Եթե չկա մշակույթ, չկա ազգ, և մշակույթն ու գիտությունն են բնորոշում ազգի կերպարը, մշակույթով է պայմանավորված երկրի, պետության զարգացումը»,-հավաստիացնում է Սարգսյանն ու հավելում՝ «Հայորդիք»-ի դռները բաց են բոլոր նրանց առաջ, ում հետաքրքիր են հայ երգը, հայ պարը, հայոց լեզուն:
Ըստ նրա՝ հայ երեխան, աշխարհի որ ծայրում էլ ապրի, պետք է Թումանյանին տարբերի Թամանյանից, ճանաչի հայ պոետներին, Հայաստանի մասին պատմական կարևորագույն փաստերն իմանա, ինչի շնորհիվ Հայաստան գալով իրեն օտար չի զգա:
«Երևանյան բեսթսելեր» հեղինակային նախագիծն այս շաբաթ ներկայացնում է փաստավավերագրական ստեղծագործությունների լավագույն տասնյակը՝ ըստ հուլիսի վաճառքների։
Հենրի Ֆորդի «Իմ կյանքն ու գործը» առաջին տեղում է։ «Իմ կյանքն ու գործը» գիրքը մի պատմություն է, որը լույս է սփռում Հենրի Ֆորդի կյանքի և ավտոմոբիլային արդյունաբերության առաջին օրերի վրա: Այն խորհուրդ է տրվում կարդալ նրանց, ովքեր հետաքրքրված են բիզնեսի պատմությամբ, ձեռներեցությամբ և զանգվածային արտադրության տեխնիկայի մշակմամբ:
Ռոնդա Բեռնի «Գաղտնիքը» երկրորդ տեղում է։ ««Գաղտնիքը» ստեղծելիս ցանկանում էի և այժմ էլ ցանկանում եմ, որ այն ուրախություն պարգևի աշխարհի միլիարդավոր մարդկանց... Չկա մի բան, որ չկարողանանք անել այս գիտելիքով:
Ռոբին Շարմայի «Առավոտյան ժամը 5-ի ակումբը» երրորդ տեղում է։ «Առավոտյան ժամը 5-ի ակումբը» մոտիվացիոն աշխատություն է: Այստեղ Շարման փորձում է ընթերցողին սովորեցնել առավոտյան վաղ արթնանալու խորհուրդը:
Չորրորդ տեղում է Ռոբերտ Կիյոսակիի «Հարուստ հայրիկ, աղքատ հայրիկ» գիրքը։ «Հարուստ հայրիկ, աղքատ հայրիկ»-ը անձնական ֆինանսների կառավարում ուսուցանող թիվ մեկ գիրքն է ամբողջ աշխարհում։
Հինգերորդ տեղում է Ջոն Ստրելեքիի «Սրճարան աշխարհի եզրին» համաշխարհային բեսթսելերը: Գրքում հերոսը սեփական կյանքի քաոսից փախչելով հայտնվում է աշխարհից հեռու մի սրճարանում, որտեղ մենյուի հարցերի և մատուցողների հետ զրույցների միջոցով վերագտնում է իր կյանքի իմաստը։
Դենիել Գոուլմանի «Հուզական ինտելեկտը» վեցերորդ հորիզոնականում է։ «Ո՞րն է հաջողության գրավականը», «Ինչո՞ւ են խելացի մարդիկ երբեմն ձախողում», «Ի՞նչ դեր ունեն հույզերը միջանձնային հարաբերություններում, աշխատանքում, առողջության, կրթության եւ դաստիարակության մեջ»։
Յոթերորդ տեղում է Յուվալ Նոյ Հարարիի «Sapiens. Մարդկության համառոտ պատմությունը»։ Հարյուր հազար տարի առաջ Երկրի վրա ապրում էր մարդկային առնվազն 6 ցեղատեսակ, այսօր՝ միայն մեկը՝ Homo sapiens-ը: Ի՞նչ պատահեց մյուսների հետ, ու ի՞նչ է սպասվում մեզ:
Ջեյմս Քլիըրի «Ատոմային սովորություններ» գիրքը ութերորդ տեղում է։ «Ատոմային սովորություններ» գիրքը բացահայտում է այն փոքրիկ փոփոխությունները, որոնցում մեծ ուժ է թաքնված:
Իններորդ տեղում է Ջո Նավարոյի «Ես կարդում եմ Ձեր մտքերը» գիրքը։ Գրքում կգտնեք նաև պատկերներ, որոնք է՛լ ավելի ընկալելի և հետաքրքիր կդարձնեն ընթերցանությունը:
Հեկտոր Գարսիայի և Ֆրանսեսկ Միրալեսի «Իկիգայ․ երկար ու երջանիկ կյանքի ճապոնական գաղտնիքը» տասներորդ տեղում է։