دتهران دپښتو خپرونې او انټرنیټي پاڼې خوږو مینه والو د خپرونې په دې شیبو کې دلارښونکو حدیثونو دلړۍ له ننني یو سل څلورشپیتم مطلب سره (چې د الهي مینې اومحبت او معراج د حدیث په باب دی )ستاسو په خدمت کې یوو . هیله ده تر پایه راسره ملۀ ووسئ.

د قرآنی مبارکو آیتونو سره سم، سلام کول یو آسمانی شعار دئ. لکه څرنګه چی د مړینې په وخت او له مادی بدن څخه د روح د وتلو او آزادیدو په مهال، آسمانی فرشتې مؤمنو بندګانو ته سلام کوی. دغه سلام د هغوی له زړونو څخه ټولې اندیښنې او وارخطایۍ له منځه وړی. جنت ته د ورتلو په وخت کی هم، یو ځلې بیا فرشتې مؤمنانو ته سلام کوی او وایی:« په تاسو باندی درود؛ د هغه مقاومت په دلیل چی ومو کړ.»

د هدایت حدیث په څو تیرو مطالبو کی مو د ژبې او د هغې څخه د استفادې د څرنګوالی موضوع، د حدیثونو او روایتونو په اساس وڅیړله. د ژبې څخه یوه ډیره ښه استفاده او کار؛ سلام کول او د سلام رواجول دي. حضرت امام صادق ع د سلام کولو او رائیجولو په تعریف کی، د رسول اکرم ص له قوله یو حدیث نقل کړئ، چی ویی فرمایل:

د هدایت حدیث په یو شمیر تیرو مطلبونو کی مو، د ژبې د موضوع په باره کی یو لړ حدیثونه وڅیړل، او ومو ویل چی یو ارزښتمن نعمت چی متعال خدای ج انسان ته ور بخښلئ، د ژبې نعمت دئ؛ چی کنټرول او ساتنه یی زیات اهمیت لری. د دروغ؛ غیبت؛ تهمت؛ او چغلې په شان ستر ګناهونه د انسان د بدن د دغه وړه غړی حاصل دئ. د راز ساتل، او په مقابل کی د راز افشاء کول هم؛ د ژبې له نورو کارونو څخه دي، چی پدغه مطلب کی یی څیړو.

زیاتې یا چټي خبرې کول د ژبې له آفتونو څخه دي، چې انسان د هغه له تکاملي لارې لیرې ساتي. د زیاتو خبرو کولو له زیانونو څخه یو دا دی چې د انسان له فکري ځواکه یوه مهمه برخه د چټي خبرو کولو له امله له مینځه ځي. پر دې سربیره له زیاتو خبرو په ډډه کولو سره ځواکونه متمرکز کیږي او فکر په ښه توګه کار کوي. په همدې وجه، خلک زیاتې خبرې کول د کم عقلۍ دلیل بولي او کم عقله خلک فضول او چټي خبرې کوي.

په تیرو مطالبو کی مو د ژبې یو شمیر ګناهونو ته اشاره وکړه، پدی مطلب کی د تملق او چاپلوسې کولو مسئله څیړو، چی د ژبی یو آفت او ګناه ده.

د ژبې یوه بله ګناه سپکاوی کول او کنځا ده، چی په روایتونو کی ډیره غندله شوې ده. دغه ډیر ناوړه صفت، د کینې او دښمنۍ د پیداکیدو، او د انسانانو ترمنځ د عاطفې تړاوونو د له منځه تلو سبب کیږی. حضرت امام علی ع فرمایی:«بد رد ویل د انسان ارزښت او عزت لږوی، او وروې او دوستې له منځه وړی.»

ډیرو ګرانو عزیزانو! پدی مطلب کی د نمّامی یا چغلې کولو په هکله بحث کوؤ، هیله ده چی د پام وړ مو وګرځی. د حضرت پیغمبر اکرم ص په یو حدیث کی راغلی دي؛ چی ویی وفرمایل:«آیا غواړئ د ډیرو بدو کسانو په هکله تاسو ته خبر در کړم؟ حاضرو کسانو ځواب ورکړ: هو، ای د خدای رسوله! انحضرت وفرمایل:« هغه کسان چی ډیر چغلی کوی، د دوستانو ترمنځ بیلتون او تفرقه اچوی، او د بی ګناهو او پاکو شخصیتونو لپاره؛ د عیب او بدو خصوصیتونو د موندلو په لټه کی دي.»

غیبت یعنی هغه ځانګړتیا او عیب چی په یو کس کی وجود لری؛ بل چا ته ووایو. تهمت یعنی هغه عیب او نیمګړتیا چی په یو شخص کی نشته، هغه ته نسبت ورکړو او نورو ته ووایو. پدی مطلب کی د تهمت په هکله بحث کوؤ، هیله ده چی د پام وړ مو وګرځی.

د غیبت کولو په ګناه کی سره له دې، چی ناوړه او رټل شوی آثار شتون لری؛ خو په ځینو مواردو کی جایز شمیرل کیږی. په الهی قانون کی اصل دا دئ؛ چی د نورو عیبونه خپاره نه شی، خو ځينی وختونه د دغو عیبونو بیانول، نه یواځی منع شوی نه دي؛ بلکه یوه وظیفه ده.