Тафсир :Пешрафтҳои маҳсӯси илмии Эрон тайи 45 сол

Ҳавзаи илмӣ аз ҷумлаи ҳавзаҳое аст, ки Ҷумҳурии Исломии Эрон дар 45 соли гузашта рушди қобили мулоҳизае доштааст . Шохисҳои мутаъаддиде дар ин замина вуҷӯд дорад .

Бо вуҷӯди он ки дар ду даҳа қабл танҳо чанд донишгоҳи маъдӯд дар низоми рутба бандии ҷаҳонӣ қарор дошт аммо бар асоси оморҳои марокизи муътабари илмии ҷаҳонӣ , дар як даҳаи ахири теъдоди зиёдӣ аз донишгоҳҳои кишвар дар низомҳои рутбаи бандии байналмилалӣ ҳузур доранд ва танҳо дар як низоми рутба бандии Таймс ки бар асоси панҷ муаллифаи омӯзиш , пажӯҳиш , истинодот , даромади санъатӣ ва  ваҷҳи байналмиллалии рутба бандӣ шудааст , дар соли 2022 теъдоди 58 донишгоҳи эронӣ дар ҷамъи муассиртарин донишгоҳҳо ва  муассисоти таҳқиқотии ҷаҳон қарор гирифтаанд .

Дар пойгоҳи рутба бандии Таймс дар сол­ҳои 2012 ило 2014 аз Эрон танҳо як донишгоҳ ҳузур дошт , аммо дар соли 2022 шоҳиди ҳузури 58 донишгоҳи ҳоизи рутба аз Ҷумҳурии Исломии Эрон дар ҷамъи 1600 донишгоҳи бартари ҷаҳон аз 99 кишвар ҳастем . Дар рутбаи бандии соли 2022 Таймси теъдоди 26 кишвари исломии дорои донишгоҳҳои ҳоиз рутба ҳастанд ки аз назари теъдоди донишгоҳ , кишварҳои Эрон бо 58 донишгоҳ , Туркия бо 54 ва  Миср бо 23 донишгоҳ бештарини теъдоди ҳузурро доштаанд . Акнӯн Эрон дар ҷойгоҳи давоздаҳуми илми ҷаҳон қарор дорад . Ба нақл аз муътабартарин пойгоҳи истинодии ҷаҳон ( ISI ) , Ҷумҳурии Исломии Эрон беш аз 22 дарсад аз кули тавлидоти илмии кишварҳои исломиро ба худ ихтисос додааст . Нархи рушди илмии Эрони 11 баробари миёнгини ҷаҳонӣаст .

Дар канори ин шохисҳо , рушди теъдод донишомӯзону донишҷӯён низ бояд мавриди тавваҷуҳ қарор гирад . Яке аз шохисаҳои тавсеаи сатҳи савод , рушди теъдод донишомӯз ва  теъдоди донишҷӯ ва . . .аст ва  ҳангомӣ ки раванди рушди савод дар Ҷумҳурии Исломии Эронро баррасӣ кунем , раванди савод аз ибтидои инқилоб ки 47 дарсад буда , имрӯза ба 95 дарсад расидааст . То пеш аз пирӯзии Инқилоби исломии теъдод донишомӯзон ( соли таҳсилии 56ـ57 ) , ҳудӯди ҳафт миллиону ҳафтсад ҳазор буд , ин дар ҳолеаст ки бар асоси омори маркази барномарезии манобеи инсонӣ ва фанноварии иттилооти Вазорати омӯзиш ва парвариш ва маркази омори Эрон дар соли таҳсилии 1400 теъдод донишомӯзон кули кишвар ба беш аз понздаҳ миллиону панҷсад ҳазор нафар афзоиш ёфтааст . Дар хусӯси теъдоди донишҷӯён ҳам метавон гуфт ки дарҳоле, ки то соли 57 теъдоди кули донишҷӯёни кишвар фақат 157 ҳазор ва 672 нафар буд , дар сол­ҳои 1393 ва 1394 теъдоди чаҳор миллиону  ҳаштсад ҳазор нафар дар доншгоҳ­ҳои саросари кишварӣ машғӯл таҳсил будаанд ва  имрӯз шумори донишҷӯёни Эрон беш аз 3 миллиону  342 ҳазор нафараст .

Ин пешрафти илмӣ дар ҳавзаҳои майдонӣ низ намоён аст . Яке аз заминаҳои пешрафти илмии Эрон дар ҳавзаи фанноварӣ будааст. Эрон фанновариҳои пешрафтае аз ҷумла насли ҷадиди сонтифиюжҳо барои ғанисозӣ ураниюм ва ҳамчунин системаҳои мушакиро тавсеа додааст . Бархе аз таҳлилгарон пешрафти фанноварии Эронро ситоиш мекунанд ва онро нишонае аз қудрату нуфӯзи рӯзафзӯни Эрон дар саҳнаи ҷаҳонӣ медонанд . Кишварамон дар заминаи энержиҳои таҷдидпазир , сармоягузориҳои қобили таваҷҷӯҳӣ дар энержии хуршедӣ ва  бодӣ анҷом дода ва ҳамчунин фанновариҳои ҷадидиро барои захира ва  тавзеъи энержиҳои таҷдидпазир тавсеа додааст .

Дар улӯми ҳастаӣ низ Эрон пешрафти қобил таваҷҷӯҳӣ доштааст. Эрон чаҳордаҳумини кишвари дорои тавонои ғанисозӣ ураниюм ва ҳаштумин кишвар дар тавлиди ураниюми 20 дарсад аст. Ҷумҳурии Исломии Эрон акнӯн кишвари ҳастаӣ шуда ва  амалан узви Бошгоҳи ҳастаии ҷаҳон аст . Ба рағми ҳамаи таҳримҳо ва таҳдидҳо , Эрон бо талошҳо ва  муҷоҳидатҳои ҷавонону мутахасассини худ , ба чархаи комили сӯхти ҳастаӣ ( ғанисозӣ ) даст ёфта ва  аз назари дониши илмӣ ва  фанноварӣ дар ин арса дар радифи 7 кишвари пешрафтаи ҷаҳон қарор гирифтааст . Эрон рутбаи нахустро дар заминаи пажӯҳишҳои ҳастаӣ дар минтақаи Ховаримиёна дороаст .