Ниёзмандии маълулони тоҷик ба андомҳои маснуии мухталифи пизишкӣ
Садҳо нафар дар Тоҷикистон ба ( андомҳои маснуӣ ) ё пратези поҳо ва бозу ниёзманд ҳастанд.
Ба нақл аз Фарғона , соли гузашта шуъбаи ширкати сохти андомҳои маснуӣ ё пратез ва артапедии Тоҷикистон дар хуҷанд ҳудуди 350 андоми маснуӣ барои маълулон сохт.
Дар Тоҷикистон афроди қатъи узв метавонанд аз аввалҳои моҳи апрели соли 2021 барои дарёфти пратез сабти ном кунанд дар ин кишвар мутахасиси артапедӣ бисёр кам аст ва ин афрод алоқае ба фаолият дар минтақаи Хуҷанд надоранд. Аввалин маркази пратез ва артапедӣ дар Тоҷикистон дар соли 1942 дар шаҳри Душанбе таъсис шуд ,ки сарбозони захмӣ ва нақси узвшуда дар ҷанги ҷаҳониро барои таҳия ва насби пратез ба ин марказ мунтақил мекарданд.
Дар даҳаи 1960 ин ширкат дар се шаҳри Кулоб, Хуҷанд ва Хоруғ шуъбаҳое ифтитоҳ кард вале онҳо бештар пратезҳоро таъмир мекарданд.
Пас аз фурӯпошии Иттиҳоди ҷамоҳири Шуравӣ ,шуъбаҳои ин ширкат таътил шуд ва корхонаи аслӣ дар шаҳри Душанбе ҳам ба далели камбуди маводи аввалия ва хуруҷи мутахасисон то ибтидои соли 2000 таътил буд.
Кумитаи байналмиллалии Салиби Сурх ( ICRC ) ва Ҷамъияти Ҳилоли Аҳмари Тоҷикистон барои оғоз ба кори дубораи ин ширкат талоши зиёде карданд.
Ҳамакнун дар маркази миллии артапедии Тоҷикистон ҳудуди 80 нафар шомили тахасусҳои пратез , артапед ва кафшсоз машғули коранд.
Дарёфткунандагони аслии хадамоти ин марказ афроди маълули дорои бемориҳои системаи склетии азулонӣ ва афроде ҳастанд , ки дар асари ҷароҳатҳои ноши аз кор, тасодуфҳо ва таркиши минаҳои заминӣ боқи монда аз ҷанги дохилии Тоҷикистон ( 1992 -1997 ) андоми худро аз даст доданд ҳастанд.