Таҳлил. Ховари Миёна дар сиёсати хориҷии давлати Байден

Ҷо Байден, раиси ҷумҳурии Амрико дар аввалин мақсад аз сафари худ ба минтақа, вориди сарзаминҳои ишғолӣ шуд ва қарор аст дар рӯзҳои оянда ба Арабистон низ сафар кунад.

Сафари минтақаии Байден дар ҳоле оғоз шуд, ки сиёсати ховаримиёнаии Амрико дар якуним соли гузашта дучори таноқузҳои ошкоре буд. Байден талвеҳан аз тарҳи “Муомилаи қарн” ва нодида гирифтани роҳкори дудавлатӣ тавассути режими саҳюнистӣ интиқод кард.

• “Муомилаи қарн": Тавтеае, ки ба зуболадони таърих андохта хоҳад шуд

Байден интиқодҳои ошкоре ба сиёсати дохиливу хориҷии Арабистони Саудӣ ворид ва бар лузуми таваққуфи ҷанги Яман таъкид кард. Ҳамчунин хостори бозгашти Амрико ба тавофуқи ҳастаӣ бо Эрон шуд ва сиёсати фишори ҳаддиаксарии Амрико алайҳи Эронро шикастхӯрда тавсиф кард. Дар ҳамин ҳол, Амрико бо давлати Ироқ барои хуруҷи низомиёни ин кишвар аз Ироқ тавофуқ карду бахше аз низомиёни амрикоӣ низ хориҷ шуданд.

Бо ин ҳол, бо гузашти замон сиёсати ховаримиёнаии давлати Байден дучори тағйироте шуд, тағйироте, ки дар таоруз бо рӯйкарди аввалия буд. Ҳимояти Амрико аз режими саҳюнистӣ бештар шуд ва дар ҳамин росто низ сарзаминҳои ишғолӣ ба унвони аввалин мақсади сафари ховаримиёнаии Байден интихоб шуд. Интиқодҳои ошкор аз Арабистон ва иддаоҳо дар бораи дидор накардан бо Муҳаммад бин Салмон, валиаҳди Саудӣ ҷои худро ба ниёзи Вашингтон ба Риёз барои афзоиши тавлиди нафт дод ва дар натиҷа Арабистон низ ба унвони аввалин мақсади Байден дар сафар ба кишварҳои арабӣ интихоб шуд ва қарор аст вай дар ин сафар бо Бин Салмон низ дидор кунад. Иддаоҳо дар бораи бозгашт ба БарҶом низ амалан муҳаққақ нашуду давлати Байден дар ҳоли баҳрабардории такрорӣ аз абзорҳое назири таҳрими зидди Эрон аст.

• Зариф: Ҳимояти Амрико аз Арабистон ва Исроил фоҷеа офаридааст

Мавзуи дигар марбут ба вазъияти ҷорӣ дар арозии ишғолӣ, Арабистон ва минтақаи Ғарби Осиё ба сурати калон аст. Байден дар шароите ба арозии ишғолӣ сафар кард, ки режими саҳюнистӣ дар бадтарин шароити сиёсии худ тайи солҳои ахир қарор дорад. Ин режим дар солҳои гузашта низ бо фурӯпошии Кнессет ва кобина мувоҷеҳ шуд, аммо акнун гусасти сиёсӣ дар арозии ишғолӣ дар болотарин сатҳ қарор дорад, ба наҳве ки руқабову гуруҳҳои сиёсӣ амалан манофеи ҳизбиву гуруҳиро бар манофеи миллӣ арҷаҳият медиҳанду ҳазинаҳои сангини интихоботиро таҳмил кардаву режимро дучори бунбасти сиёсӣ мекунанд ва сохтори сиёсӣ низ дар чунин шароите зери суол рафта ва тазъиф мешавад.

Раиси ҷумҳурии Амрико дар ҳоле ба Арабистони Саудӣ сафар мекунад, ки нигоҳҳо беш аз ҳар замони дигаре ба навъи робитаи Вашингтон ва Риёз дӯхта шудааст, зеро ғолиби таҳлилгарон бар ин бовар ҳастанд, ки Байден бидӯни дастоварди хосӣ ، ночор шуд сиёсати хориҷии давлати худ дар қиболи Арабистони саъӯдиро тағйир диҳад . Дар ҳамин ҳол ، барандаи аслии сафари Байден ба Арабистон низ Муҳамади бен салмонаст ки метавонад то ҳудӯди зиёдии шароити худро барои расӣдан ба курсии подшоҳии беҳбӯд ва бахшад аз зери фишорҳои ҳуқуқи башарӣ хориҷ шавад .

Ин шароит ҳовии се матлаби муҳим аст. Аввал ин ки Амрико монанди собиқ тавони таъсиргузорӣ бар сохтори сиёсиву амниятии Ғарби Осиёро надорад. Дувум ин ки баид аст сафари ховаримиёнаии Ҷо Байден дастоварди хосе барои Вашингтон ва ҳамчунин таъсири чандоне бар равобити дарунминтақаӣ, бахусус равобити Арабистони Саудӣ ва Ҷумҳурии исломии Эрон дошта бошад. Сеюм ин ки дар сурати беҳбуди равобити Арабистону режими саҳюнистӣ пас аз сафари Байден, ин вазъият дастоварди сафари Байден нахоҳад буд, балки ношӣ аз тамоюле аст, ки бахусус дар сохтори қудрати Арабистон дар солҳои ахир шакл гирифтааст. Бо ин ҳол, ба назар мерасад Арабистони Саудӣ ҳанӯз ҳам дар хусуси робита бо режими саҳюнистӣ монанди Имороту Баҳрайн амал нахоҳад кард ва тарҷеҳ медиҳад равобити худро ба сурати пинҳонӣ идома диҳад.

Бештар бихонед:

• Таъкиди ҲАМОС бар шикасти талошҳои режими Исроил барои нобудии ҳувияти Фаластин
• Вазири хориҷаи Саудӣ: Арабистон ҳам бо Исроил созиш мекунад