Tobə zinə canq Ğəzzədə be;ımruj muharibə çəmə zehnədəy
İsrayil həmməysə dıjdə təhlukə həni rəketon ne,çe dınyo iştimoyi ray bey çokonə dərəse?
israyili Ğəzzədə kardə cinoyəton çe dınyo iştimoyi rayədə çe qardemoni noxtə be.
Muhasirə,mulki infrastrukturon xərobə kardey və hevujə formədə pevolo bıə ğətlon vidyoon dınyo çandə sa qılə şəhrədə bə ğəzəbi ləpə səbəb bıə.
Avropada və AİŞ-ədə bə Fələstini dastəkiro vey dıjdə mitinqon bərpo be;universiteton,həmkoon ittifoğon,akademikə əcumənon və hətto xristiyanə onemonon bə canqi etıroz kardero bə restə mandin.Çın reaksiya qıləy ruşinə mesajış hestebe:israyili beynəlxalğə imic ciddiyə şikilədə bə eroziya məruz mandəbe.
Bo Tel-Avivi ım zərər fəğət sırfən çe medya problem nıbe;ım,qıləy strateji təhdid be.Ğərbədə cıvonə nəsli miyono dastəqi bəkaməti,çe Amerkə xristiyanə muhafizəkoron miyono ixtilofon və Avropadə təcrid israyili rə qıləy zəmonədə bə qıləy nuyə mərhələ-bo israyili qlobal imici bərpo kardey əməliyyoti daxil beyış məcbur karde.
israyili ın prosesış de çandə qılə mığoviləon və təfahumi memorandumon şikilədə bə həyotış dəvordıne və mədəni və sosyal arenada bə"normal vəzyəti oqardımon"-i simvolikə əloməton icod kardeyro səyış karde.de israyili bə rəğobəti oqardemoni anqıl Avroliqa və Avrokubok elonon həm çın simvolonku qıləyniye;israyili sənibəton bə Avropa cəmyəti ğəbul kardey təəssuroti icod kardeyro qıləy qəm.
Eyni məntığ qeosiyosi səvyədə həm təğib kardey be.Ğazaxıston bə İbreymi Sazişon omuj qıniye və Hindıston de israyili dıtərəfinə investisiya mığoviləş imzo karde;Asiya medyadə bənə "sabitəti və normal kardey əloməton" təğdim kardə bıə qəmon.
Im səyon fəğət de devlət iyən diplomatikə arena məhdud beydəni;israyil eyni zamonədə dijtalə məkonədə coqılə aqressivə cəbhəş aktiv karde.Dijtalə arenada dini kampaniyaon,nəvemoni motori təsir əməliyyoton və Z nəsli platformaonədə infiltrasiya loyihəon bə miyon beşe;kutləvi məzmun istehsol kardero de Clock Tower X-i veyə milyon dollarinə mığoviləku tosə kilsə kampaniyaon,suni intellekt manipulyasiya əməliyyoton və "Ğəzza vəşyanətiı" anqıl,bo Google və YouTube nəvemoni nəticəon əvəz kardeyro xarc kardey bıə çandə milyon dollari.
Qıləy vaxton silohon çe canqi nəticə mıəyyən kardeydəbe,ımruj medya de "imic" və "rəvoyət"-i eyni roli ifo kardedə.Hakimiyyəti orqanon omuteşone ki,bəpe ərazi bə dast vardey bənav zehnon fəth kardey bıbu iyən sədoon hamuş kardey bənav çe medya ajiotajədə bıə həyğəti qim bıkon.
Imrujnə dınyoədə canqi meydon çı dınyo iştimoyi yaddaşe və məhz iyo bəpe çəvon boçəmə iyən boçəmə hırdənon realətiyon əvəz kardey və hikoyə bə dast vardey icozə nıdəmon.
"Sadə qıləy qenetikə test" çokonə dınyoədə bə milli əmniyyəti həmməysə vocibə infrastrukturonku qıləyuni təbdil be? In sıvol besədo,lakin dəvominə surətədə hevuj bıə qıləy fayli sıftənə noxtəy:
DNT bankon.
Bə Rəsmi məlumoton əsos,tosə 2025-ə sori mıxtəlifə mənbəonədə i milyarddiku ziyodə insoni qenetikə profil oqətey bəbe;Imruj çe nat iyən moliyyə məlumoton kəno həmməysə erjinə strateji aktivonku qıləyni hisob kardey bıə qıləy çi.
Bənə CRISPR və "bioloji suni intellekt" modelon bıə nuyə texnoloqiyaon həm muəmmoşon əvəz kardə.Bə RAND hisoboti əsos,bo damoni istehsaliro hozzı kardə bıə suni intellekt modeli təlimoton əvəz kardə holədə şəş saatiku bəkam qıləy mıddətədə təxminən 40.000 zəhərinə molekul istehsol kardey bəzıne;bənə əsəbi aqenti VX-i tərkibon və proqnoz kardey bıə toksikəti səviyyəon məlumə numunəonku vey barz bıə nuyə molekulon həm daxile.In pəydo bıə çiyon "qenetik məlumoton" və "bioloji aqent"-i miyono xoliyəti bə çandə ruji bəkam bey nışon doydə.
Lakin təhlukə fəğət patoqen dizayni sahədə ni;vey vocibə hissə çe məlumoton əmniyyəte.Fəğət 2023-ə sori qenetikə xıdmət haft milyonisə ziyodə istifodəçi məlumoton kiberhucumədə dızdiyə be.DNT bankon həni çe kibermuharibə hucum səthi qıləy hissəy və əqər bə təhlukə ji eqınon,hiç qıləy otəş oj nıkardə psixoloji əməliyyoton,sosyal ixtilolon və hətto bo hibridi canqiro əsos bey bəzıne.
Ğasbu şımə bovə nıkon,bioloji silohon çe Koreya muharibəku jıqoşə inkişofi mərhələdəy."Amerkə İbıə Ştaton və Bioloji Muharibə"-ədə nəzəku dəvardə sənədon nışon doydə ki,AİŞ 1940-ə soriku tobə 1950-ə soron sıftə bənə Dogway və Horn Island vıjoronədə çandə da qılə bioloji sahə testiku dəvordınəşe və Koreya canqi bənav aerozol bioloji silohon əməliyyot ğabiliyyətış təkmil kardə.1951-1953-ə soronədə AİŞ Hərbi Həvo Ğıvvon və AİŞ Ləşkəri kimyəvi vohidon bo əməliyyot strukturon bioloji hucumon icro kardero bo"istifodə hozzıyətişon" elon kardey be;deməkə ki,AİŞ-on Koreya muharibədə faktiki istifodə bənə qıləy mubahisəynə məsələ mandə.Im sənədon əhəmiyyət bəvədəy ki,əvon çəy bioloji proqrami tammə huğuği hərbi potensiyal bey nışon doydən.
Əmmo ısət,de texnoloqiya inkişofi eyni qenetikə mərkəzon çe noxəşəti şiddəti bə mıəyyənə insoni qrupon qenetikə numunəon əsosən tənzim kardey bəbe.
Və oxonə sıvol mandə:Imruj de qıləy sodə testi cəm kardə məlumoton maşki kom canqi meydononədə istifodə kardey bəbe?
