Şiiə yolə alimon-71

Sədruddin Muhəmməd Hicri-Ğəməri 979-ə sori Şiraz şəhrədə moəku bıə.Şiraz çı İroni elm iyən mədəniyyəti yolə şəxson veyni moəku bıə vırə bə hisob omeydə.çəy pı iyən mo çə diyori məşhurə şəxson bin və deməkə ki,çəvon ziyodə mol-devlət iyən hestebe,əmmo çəvon fərzəndonışon nıbe.əv Xıdovəndi dərqoyədə dıvo kardedəbe ki,ehanə əv qıləy fərzəndi soyb bıbu,ıştə sərvəti ibaxşi bo elm iyən inkişofi hevuj kardero bə fəğıron bəbaxşe.çəy dıvo mıstəcəb və ğəbul be və əv ıştə yeqanə zoə nomış çı oxonə peyğombəri(s) yəni Muhəmmədi nomış vıjniye.Muhəmmədi(s) ıştə mığəddimə təhsilonış ıştə pı kədə və xısusi mellimon təlimi jiyədə kəsbış karde və hejo ıştə təlimi sıftədə çəy istedod iyən elm boçəy mellim və mudərrison oşko və məlum be…….

Sədruddin Muhəmməd ıştə ibtidoyi təhsilon bədiqə deştə xıyzoni bə Ğəzvin şiin.Ğəzvin bə zəmon çı Səfəviyon elmi mərkəz be və bənə Şeyx Bəhayi iyən Mirdamadi bıə alimon həmonə şəhrədə de tədrisi koy məşğul bin.Sədruddin Muhəmməd çın yolə ustodon palu ıştə təhsilış dəvom doe və bə iştihodi dərəcə rəse.bə siyosi iyən iştimoyi şərayiti dəlili xoto,I mıddət bəpeştə Şeyx Bəhayi,Mirdamad yən co yolə alimon çı Ğəzviniku bə İsfəhon mıhocirətışon karde.Molla Sədra ki,qıləy cıvonə zoə be,çə həmonə yolə alimonku bəhrə bardey xoto,deəvon bəico hərəkətış karde.İsfəhon de həmonə alimon iştiroki bə İroni həmməysə muhimmə elmi mərkəzi təbdil bıəbe və çı İslomi dınyo qırd vıronku yolə alimon əyo de dərs iyən tədrisi koy məşğul bin. Şah Əbbos Səfəvi bə elmi bıə ehtırom ziyod be və çımisə əlovə bə İslomi co məmləkəton əks bə zəmon İronədə ziyodə əmniyyət və oroməti mevcud be və şiyə iyən təşəyyu elmiro ruşd və inkişofi zəminə hozzı be….

Molla Sədra bənə qıləy bemisl iyən komilə ustodi nomi İsfəhoni elmiyyə mədrəsəonədə bə tədrisi kursi nışte.çandə mıddət bəpeştə bəçəy kali fiğhi iyən fəlsəfi məsləonədə bıə tafutinə nəzəon xoto,çı coqlə alimon tərəfiku bə tanə iyən mızəmməti məruz mande və həmonə alimon əvışon de dinədə bidət vardey koy mıttəhəmışon karde.Molla Sədra ki,vindeşe bın şərayitədə elmi həyğəton bəyon kardey imkon mevcud ni,əve bə Ğomi şəhri kuçış karde.Ğomi şəhr bə İmom Mosə ibn Cəfəri(ə) azizə kinə həzrəte Fatmə Məsumə(ə) hərəmi xoto,hejo çı şiyə alimon dığğəti mərkəzədə bıə.həzrəte Məsumə(ə) şən iyən məğami həxədə metəbərə hədison nəğl bıə ki,bə haftminə İmomi(ə) kinə mıtobiğe və ın buzurquvarə xanım İmom Rıza(ə)-I bəpeştə bə elm iyən təğva barzə məğami soyb be və ə həzrət Ğıyoməti ruji bə şiəyon şəfoətəkə bəbe.Molla Sədra harçənd ğomi alimon miyono məhcur və haşiyədə mande,əmmo çı həzrəte Məsumə(ə) hərəmi şəhr bıə Ğomi şəhrış tərk nıkarde və çın şəhri diyonku qıləyniyədə sakin be ta çı Həştminə İmomi(ə) azizə hovə inoyəti sayədə de ıştə nəfsi piyo ko kardey iyən seyri-suluki koy məşğul bıbu….

Molla Sədra Kəhəki diyədə sakin bıey bədiqə bə qıləy nəğli əsos,7 sor və bə qıləy nəğli əsos 15 sor dəkəşe.ım yolə alim ki,bə mədrəsə,hovzə,tədris iyən təlifiku bə diyəro mandey xoto,coyli mandə zəmonış qıləy fırsətış zıne ta ıştə nəfsi səpe koyku və bə kəmoli dərəcəon bırəso. Sədrul-Mutəllihin bın devronədə de ibodət iyən deştə nəfsi mıcohidəti koy məşğul be.çəy ıştə nəfsi sape koy kardey və bə qıləy irfoni dərəcə rəsey bədiqə,ım Şirazıjə istedodinə filosof bə qıləy komilə arifi təbdil be.əv aləmi həyğətonış deştə ağli ğudrəti ğəbulış karde və deştə coni çəşi mışohidəş karde.Molla Sədra bə ım ali barzə elmi iyən irfoni məğamon rəsey,deçəy çı Vohidə Xıdovəndi dərqoyədə xolisonə formədə təzərru iyən ahu-zarəti roy vositə bə dast omə və əv ıştən çın koy barədə jıqo nıvışteydə:”nəhoyətən dırozə mıcohidət iyən ziyodə rizoyəti bədiqə,İlahi nur bə çımı coni dətıve və çımı dıl de şuhudi şuləon ruşin be…….