İroni səyahət-130

Xosə əməson səlom, şımə ruj bə xəyr bıbu, rujə moədəmon və ım əziz iyən bərəkətinə manqədə dıvo kardəm Xıdo dərqohədə şımə nımoj-rujəon ğəbul bıbun. əzizə duston de “İroni səyahət” nom bıə bərnomə şımə xıdmətəmon, ım bərnomə həm çı dəvardə bərnoməon idomədə bə Ğərbi Azərbaycani mərkəz yəni Urumiyə şəhri ixtisos bədomon.

Dəvət kardəm de ım bərnomə dəmə bə ico bımandən.

Mehribonon, dəvardə bərnomədə votımone ki muzeyon, qıləy şəhri tarixi və kanə cəddonku muxtəlifə hadisəon ki tosə ımrujnə zəmoni icod bıə, bə vinde kəson iyən səyohətəkəyon nışo doydən və bə çəy xotoe ki səyohətəkəyon və turizmon miyonədə vey mahbubiyətışon heste.

Urumiyə şəhrədə həm bənə həmmə şəhron qıləy torixi və kanə muzey mıvcude ki vey erjin və eteborine.

Hicri Şəmsi 1346 ya Miladi 1968 minnə sorədə, Urumiyə muzey de torixiyə əsəron oqətey iyən bə millət nışo doey hədəfi bə istesmor rəsə. Im muzey 2 qılə əsliyə zal ya salonış heste ki qıləyni ğədimi və kanə əsəronku  şomil bıdə iyən co qılə bənə antropoloqiyə muzey istifodə bey. Im muzey 4 qılə baxşiku icod bıə. torixiku bənav, torixi, islami iyən antropoloqiyə əcumlə çı baxşonin. Həmçınin ım muzeyədə, oqətə çiyon bə Ğacariyə dovrani iminnə həzo sor tosə oxonə mənsub bəbe.

Urumiyə kanə və torixiyə muzey bə 50 sor kanəti iyən 28 həzo ğədimi və torixiyə nımoyeşiyə əsəron xoto, İroni vey erjinə muzeyonku qıləyni bə hisob omeydə. Həmçınin ım muzey, turizmonış de kanə və ğədimiyə jimoni metodi ki Neoliti dovraniku bino bıə iyən Miyonə şərğədə bəşəriyəti sakin bey iminnə kəsonku be oşno kardedə.

Im muzey Neoliti dıvrə bino beyku tosə Ğacariyə oxonə dovrani muxtəlifə sofal, metal iyən sığə əsəronku şomil bıdə. Həmçınin 7 həzo sor Miladiku bənav bıə əsəronku, ım muzeyədə sığə əbzoron hestin ki Səlmasədə bıə “Əhərcan” ğədimi bandiku iyən Nəğədə ədə ” Cəlbər bandə” arxoloqiy fəaliyətonədə peydo bıə. Və bə turizm iyən umum milləti nımoyeş doe bıdə. Im muzey i baxşiku, islami i minnə əsriku tosə Ğacari dıvrə, islamiyə dovrani əsəronku iborət bıdə. Həmçınin Səlcoği dovrani muxtəlifə bırıncin iyən sofaliyə piyoləon iyən ğabon, İlxani dovrə zərinə sofalon, Hicri Ğəməri 6 minnə əsri sofalinə ğabon de sədre İslami Ğacari dovrani sıkkəon bə ico, Urumiyə muzey co qılə baxşədə nımoyeş noə bıə. 3 həzo sornə kərpuc iyən Sasani dıvrə şişəiyə ğabon iyən nığə sıkkəon co qılə çı Urumiyə torixiyə mislış nıbıə muzeyon xusiyətonku qıləyni bə hisob omeydə.

3 qılə yolə sığə kətibə ki bə “Orartoha” hukuməti dovrani məxsuse, ım muzey mislış nıbıə çiyonku bə hisob omeydə ki de Orartoi mixi xətti nıvıştə bıə. Im muzey erjinə kitobon iyən sənədon İlxani tosə Ğacari dıvrə, de dınyo İslami yol iyən məşhurə xoşnıvison əsəron bənə Əhməde Nirizi və Naini, İroni ım erjinə muzeyon əsəronku qıləyni bə hisob omeydə. Sığ və astə əbzaron iyən Ğelayçi bandə kərpucon və kaşion ki bə sədre İslami tosə Ğacari dovrani məxsuse, ım muzey co qılə mıslış nıbıə əbzaron və çiyonku bə hisob omeydə.

Bə Antropoloqiyə muzey vıcudi xoto ki həğiğətədə, Azərbaycani milləti jimoni metod və səbk, mədəniyət, dasti sənaye və çəvon adət-ənənon nışonəy, bois bıə ki Urumiyə muzey cazibə çand bərobər bıbu.

Əmmo əzizə duston, Urumiyə ğəşənqə şəhrədə, ğərəz muzey, co qılə turizmi cozibəon, kanə kəonin ki vey torix iyən kanətiş heste, ım kəon vey bə Səfəviyə və Ğacariyə dovrani obəqarde. Vey ğəşənqə binaon de mislış nıbıə memari ki İroni torixi i baxşi rəvoyət kardedə. Urumiyədə Çand qılə torixiyə kə heste. “Ənsari kə” çı Urumiyə ğəşənq və torixiyə kəonku qıləyni bə hisob omeydə ki Ğacar zəmonədə dutə bey və çand vaxt bəpeşt ijən təmir bıə.

Babəke Cəfəri ım kə iminnə soyb be əmmo çəy mardey bəpeşt, bə çəy kinə Bədrulmuluk rəsə. Im kə nom həm Bədrulmuluki həyot həmro nomiku yəni Seyfullah Xane Ənsariku qətə bıə. ım kə 2 qılə kəy bəış heste, qıləy şimol şərğ  iyən co qılə şimol ğərbədə. vaxti bə kə varid bıdəmon, sığə pilləon vindeydəmon və çəyku bəpeşt, iminnə təbəğə ğərbi və şərği otağon vindey bıdən. Im imorət, yolə so iyən boği miyonədə ğəror qətəşe. Kə soədə vey ğəşənqə doon iyən vılon, bə ım kə ğəşənqə şikili doəşone.

əzizə duston ımrujnə bərnomə ki bə Urumiyə ğəşənqə şəhri torixi və turizmiyə cozibəon ixtisos doəmon bə oxo rəsə, vəoməy rujonədə ijən ım şəhri barədə sıhbət bəkamon. Bə ım bərnomə quş doe xoto şıməku təşəkkur kardəm və tojədən ım əziz və mıburəkə manqədə, Xıdoku şıməro məğferət və baxşış tələb kardəmon, umidımone ım manqədə tovfiğ peydo bıkəmon ki, Xıdo rəhmət, inoyət və lutf həm bəmə ğesmət bıbu.