İroni səyahət-131

Mehribonon səlom, şımə ruj bə xəyr bıbu. umidımone şımə hol-əhvol çok bıbu. əzizə duston de “İroni səyahət” nom bıə bərnomə şımə xıdmətəmon, ım bərnomə həm çı dəvardə bərnoməon idomədə bə Ğərbi Azərbaycani mərkəz yəni Urumiyə şəhri ixtisos doəmone. Dəvət kardəm dəmə bə ico bımandən və bə ımrujnə bərnomə quş bıdənən.

Əzizə duston, Urumiyə ğəşənqə şəhrədə, ğərəz muzey, co qılə turizm cozibəon, kanə kəonin ki vey torix iyən kanətiş heste, ım kəon vey bə Səfəviyə və Ğacariyə dovrani obəqarde. Vey ğəşənqə binaon de mislış nıbıə memori ki İroni torixi i baxşi rəvoyət kardedə. Urumiyədə Çand qılə torixiyə kə heste. “Ənsari kə” çı Urumiyə ğəşənq və torixiyə kəonku qıləyni bə hisob omeydə ki Ğacar zəmonədə dutə bəy və çand vaxt bəpeşt ijən təmir bıə.

Babəke Cəfəri ım kə iminnə soyb be əmmo çəy mardey bəpeşt, bə çəy kinə Bədrulmuluk rəsə. Im kə nom həm Bədrulmuluki həyot həmro nomiku yəni Seyfullah Xane Ənsariku qətə bıə. ım kə 2 qılə kəy bəş heste, qıləy şimol şərğ  iyən co qılə şimol ğərbədə. vaxti bə kə varid bıdəmon, sığə pilləon vindeydəmon və çəyku bəpeşt, iminnə təbəğə ğərbi və şərği otağon vindey bıdən. Im imorət, yolə so iyən boği miyonədə ğəror qətəşe. Kə soədə vey ğəşənqə doon iyən vılon, bə ım kə ğəşənqə şikili doəşone.

Boği mərkəzədə, Kə əsli və muhimmə bina ğəror qətəşe. Və 2 qılə təbəğədə və çarçivə surəti dutə bıə. ım ğəşənqə bina divoon, çoə kavuə pencəş heste. İyən çəy divoon kətibəonku karde bəbe nəticə qəte ki ım bina Şəmsi 1334 iyən 1330 minnə soronədə dutə bıə. kə xarıciyə mənzərə de 7 qılə ranqi kaşion və firuzə kərpuc dərostə bıə ki bois bıə vey cozibədor iyən xoş bıbu. sığ iyən kərpuc, çinə, ço və ğəçi kum əcumlə məteriyalonin ki ım torixiyə kə duteyro istifodə bıə.

Isət, Urumiyə təlim iyən prosniyə vəzarətxonə, çı Ənsari kə, soybe. Bəzi vaxt ım kə, plan əkəş iyən memori universiti tələbəon ixtiyorədəy ta ıştə planonədə ım mislış nıbıə bina memariku, ilham bıqəton.

Əmmo xosə Tolışon, Ğərbi Azərbaycan iyən Urumiyə turistik vey çokə cozibəonku co qıləyni karde bəbe, bə “doğğoz pillə nomo bıə biyəçol” işorə bıbu. Doğğoz qıləy tırkiyə luğət və 9 mənodəy, və bə çəy xoto kali zəmonon bəy “9 pillə biyəçol” həm vote bıdə. Ğacari zəmonədə, ım biyəçol dutə bıə, və tovıstonədə çəyku şəhri ehtiyocinə biyə təmin və oqəteyro istifodə əbi. ki Urumiyə şəhri bə inkişof rəsey və sənəti bey bəpeşt, be istifodə mandə. Imruj ım biyəçol, doğğoz pillə nomiku bə Urumiyə şəhri Abqinə kə əvəz bıə iyən çəyku bənə nımoyeşqoh istifodə bəbe. Isət Im biyəçol təmir və bə məhəlli şişəbırəti təlim doey mərkəz əvəz bıə. çəy kum sığ iyən kərpuciku dutə bıə. çəy daxıliyə fəzo, biyə zımhoriro istifodə bıdə, çəy əsliyə salon bə xususi balansəti iyən barzi və çəy kumi kərpuciyə divo xoto, vəy colibə əzəməti soybe.

Im kanə əsər, Urumiyə Əsqərxani kanə məhəllədə və Çay ru kənoədə ğəror qətəşe.ım biyəçoli kənoədə, vey asiyobxonə iyən kərvonsəroon mıvcudin ki əy bə ğəşənqə turizm vırə əvəz kardəşe. lm bina duteyədə kərpuc və sığ istifodə bıə. binoku tosə kum de sıği poşniyə bıə məteryal və çəy daxıliyə fəzo sof bıə sığonku dutə bıə. ım bina bə bandiyə məntəğ ğəror qətey xoto, dırozəti forma dutə bıə. çəy hevujəti təğribən 6 metr , dırizi 40 metr iyən çəy barzəti 6 metr bəbe.

Əzizə həmzıvonon, Urumiyə şəhrədə vey muxtəlifə kilsəon həm mıvcude və dınyoədə çəvonku kali vey erj iyən etıborışone. “nənə məryəm kilsə” Im kilsəonku qıləyni bə hisob omeydə. Im kilsə Urumiyə vey torixi iyən turistikə vırəonku heste. Arxeoloqon etığadışon heste ki ım bina dınyo vey kanə kilsəonku bə hisob omeydə. İyən Beyt-ləhmi kilsə bəpeşt, 2 minnə torixiyə kilsə bə hisob omeydə.

Co kəson bovəşone ki “nənə Məryəmi kilsə” əvvəl otəşkədə be və vaxti Zərtoştiyon bə Məsihiyət səmti şin və bə kilsə əvəz bıə. iyən Məşreğ zəminədə bənə iminnə kilsə dutə bıə. çəy memori bə Aşurban iyən sasaniyon memori metod iyən şivə şəbih heste. Çəy daxıl bə co kilsəon şəbih ni, de kırtə kum və morpiçə roy dutə bıə və bo məsihiyon vey erjinə vırə bə hisob omeydə. Bə ım kilsə xarıc və varid bey vırədə qıləy tablo noə bəy ki çəyədə nıvıştəşone” ıştı məşoon lenqiku xarıc ko, ım vırə vey muğəddəse”.

Kilsə daxılədə muğəddəsə şəxsonku ğəboni heste. Həmçınin dəvardə zəmonədə kilsə soədə vey məsihion dəkandə bıdə bin.  “Mart Məryəm” ya “Şərğ Aşur” Im mığəddəsə vırə co qılə nomonin.

əzizə duston ımrujnə bərnomə ki bə Urumiyə ğəşənqə şəhri torixi və turizmiyə cozibəon ixtisos doəmon bə oxo rəsə, vəoməy rujonədə ijən ım şəhri barədə sıhbət bəkamon. Bə ım bərnomə quş doe xoto şıməku təşəkkur kardəm.