Şiiə yolə alimon

De Fəzlullah Nuri məşhur bıə Fəzlullah Kucuri Hicri-Ğəməri 1259-ə sori (milodi 1843 və şəmsi 1222 ) Mazandrani Nur məntəğə iyən Kucuri diyədə bə dınyo çəşış oj kardə.əv ıştə ibtidoyi təhsilon təmom kardey bəpeştə bə tehroni şəhr şe və çandə mıddəti bəpeştə həm boştə elmi təkmil kardero bə Nəcəfi şəhri səmt hərəkətış karde.Fəzlullah Nuri Nəcəfi elmiyyə hovzədə çı Mirza Həbibullah Rəşti iyən şeyx Razi nəzdədə deştə təhsili təkmil kardey koy məşğul be və imıddəti bədiqə həm de Mirza şoqirdonku iborət bıə de dıjdə kərvoni bə samirra şəhri səmt hərəkətış karde.çun şeyx çı Mirzaye-Şirozi vey etımod kardə şəxsonku qıləyni be,çı Mirza tərəfiku məmur be ki,bə Tehron oqardo və əyo çı ironi siyosi iyən iştimoyi cərəyoni hidoyətko.bə Yolə Mirza tələbi əsos şeyx Fəzlullah Nuri Hicri-Ğəməri 1303-ə sori qıləy holədə ki,ıştə jimoni çılmisə soron dəvordıneydəbe,bə Tehroni daxil be…..

Şeyx Fəzlullah Nuri Tehronədə de İslomi iyən hovzəvi elmon tədrisi iyən de dini kitobon təlifon məşğul be.əv şoqirdonış perosne ki,peşonə soronədə İroni İslomi camiyədə ziyodə təsironışon noe.min cumlə çəy şoqirdonku bənə Hoci şeyx Əbdul-Kərim Hayiri işorə kardey bəbe.ikəs ki,çı Ğomi elmiyyə hovzəş təsisış karde.qıləy elmiyyə hovzə ki,ımruj çı Şiyə elmiyyə hovzəon həmməysə muhimmə qıləyniye.əv bənə Yolə Mirzaye-Şirozi nımoyəndə unvoni qıləy vey bə ehtıromi loyığ vində bıə ruhani be və Yolə Mirzə anədə bəy peştıpur be ki,tutun iyən tənbaku macəra cərəyonədə çı tənbaku təhrim iyən həromi ləğv kardey şərtonış bımədə zıne ki,Şeyx Fəzlullah Nuri əy təyid iyən təsdığko.fiğhədə barzə məhorətisə əlovə,Şeyx Fəzlullah Nuri coqlə elmonədə həm məhorətış hestebe və çı camiyə məsələonku qıləy çokə aqahətiş hestebe.çəy ım aqahəti iyən elmi məhorət  boyis be ta əv vey rə devlətmerdon iyən ruşinfikon dığğəti bəştə səmt cəlbko.joqo ki,çə zəmonə sədrı əzəm ya iminə vəzir deəy dustonə dormədə rəfrorko və əy ğəbulko…..

Ayətullah Şeyx Fəzlullah Nuri veymuhimmə hərəkətonku qıləyni Məşrutə İnğılobi himoyə kardey be.əv be ki,Axund Xorasani iyən Nəcəfi sayir alimon bo Məşrutə İnğılobi təşviğ kardedəbe və çın İnğılobi səbarzəti zəminəş hozzı karde.

Macəra jıqo be ki,Tehroni millət iyən alimon bo bə kişvəri mevcud bıə ın aşuftə iyən bəyənde qıniyə vəzyəti etıroz kardeyro Reyşəhrədə çı həzrəte Əbdul-Əzimi hərmədə etıozinə aksiyəşon dəvordıne və camiyədə ədoləti bərpo kardey tələbış karde.ım etorozinə mitinqon bə sayir şəhron həm siroyətış karde və ım vəzyət bə kişvəri qırd vıron rəse.əmmo bə zəmon sədrı əzəm ya iminə vəzir bıə Eynuddevlə hozzı nıbe çı milləti tələbon ğəbulko və de ın etırozon de şiddəti qıləy rəftorış karde.