Jan 22, 2023 13:15 Asia/Tehran

Şiiə yolə alimon

Hicri-Ğəməri çordəminə əsrədə İrağədə çı Sədri xıyzoni yolonku qıləyni seyd İsmoyl Sədr be.əv Hicri-Ğəməri 1258-ə yəni milodi 1842-ə sori İsfəhonədə bə dınyo çəşış oj karde və şəş sinnədə beyədə ıştə pış çı dasto doe.əv tosə çordə sinni ərəbi ədəbiyyot,fiğh iyən usulış ıştə bo palu omuteşe və vistı se sinnədə beyədə de şeyx Mırtəzo Ənsari vindey şevği çı İsfəhoniku bə Nəcəfı-Əşrəfi səmt hərəkətış karde.əmmo bə Nəcəfi rəsey bənav şeyx Mırtəzo Ənsari bəfotış karde və əv hiçvaxti deəy mıloğot kardeyış nızıne.demiyən seyd İsmoyl Nəcəfədə mande və çı Məhdi Kaşiful-Ğita iyən Mirzaye Şirozi dərson məclisədə iştirokış karde.əv təğribən vist sor çın buzurquvarə alimon palu dərsış təhsil karde və çı kamə fərdonku be ki,çı Şiəyon ali-məğamə mərcə bıə Yolə Mirzaye Şirozi ıştə umri oxonə da sorədə ıştə dərs iyən bəhsi kursiş bəy aspardeşe və ın yolə alim ıştə təlim iyən tələbon tərbiyə və perosney koyış bəçəvon ehdəş noe.

Yolə Mirzaye Şirozi bəpeştə seyd İsmoyl Sədr de İraği coqlə mərace iyən yolon bə ico iştimoyi iyən siyosi fəoliyyətonədə iştirok kardeşe.Hicri-Ğəməri 1316-ə yəni milodi 1899-ə sori ki, İisfəhonədə qıləy şirkət de İronıjon ehtiyoc və tələb bıə materiyalon təmin kardey iyən çı xariciyonku be ehtiyoc bıey hədəfi təsis kardey be.seyd İsmoyl Sədr de coqlə İron iyən İrağıjə mərace iyən alimon bə ico,bo ın şirkəti himoyə kardero qıləy bəyoniyyə sadir kardeşone və ıştə mığəllidon bo çın məhsulonku oko doeyro təşviğ kardedəbin.

Hicri-Ğəməri 1330-ə yəni milodi 1912-ə sori ki,rusiyə bə İroni həmləş karde və İtalyə həm bə İslomi coqlə məmləkəti yəni bə Liviyəş hucum karde və seyd İsmoyl Sədr de Axund Xorasani de coqlə İron iyən İrağıjə mərace iyən alimon bə ico çı cihodi hukmışon bekarde və bə mısılmınon həm qıləyni vocib kardeşone ki,İslomi məmləkəton mıdofiyəkon.uləma və alimon ıştə fətvoonədə bə İslomi məmləkəton həmlə və təcavuz kardə təcavuzkoron ələyh bıə mıborizəşon elon karde və çın meydoni mıcohidon məğamışon bənə Bədr iyən Huneyni mıcohidon məğami zıneşone......

İslomi alimon torıxi dırozi  dayima bə mısılmınon miyono vəhdəti qıləy xısusi dığğətışon kardə və əvışon qıləy vey muhimmə koşon hisob kardə.çəvon nəzəku bə ın prinsipi rioyət nıkardey,bə mısılmınon çı deşmınon mığobilədə məğlubiyyəti iyən İslomi məhfəti səbəb bıey bəzıne.boçımi əsos qıləy zəmon ki,İminə Dınyo canq bino be və çı Mıttəğfiğon ğıvvon bə osmani devləti ələyh canqışon elon karde,Şiyə alimon deməkə ki,osmani devləti deəvon ziyodə muşkilonış hestebe, bə Mıttəğfiğon ğıvvon zidd çı cihodi hukmışon sadir karde.əvon de ingilison iyən deçəy mıttəfiğon mıborizə bardeyışon çı qırd mısılmınon vəzifəşon zıne və əvon ıştən həm deştə fərzəndon iyən duston çı mıcohidon səf və cərqədə ğərolışon qəte.

Seyd İsmoyl Sədr,Axund Xorasani iyən Şiyə coqlə alimon de qıləy mıştərəkə bəyoniyyə elonışon karde ki,çı İslomi fırğəon miyono ixtilofon bə dini usul iyən diyonəti prinsipon ayid ni.

Co tərəfiku Kərimə-Ğıron Ali-İmrani mıborəkə surə 103-ə şərifə ayədə jıqo hamyedə: Və`təsimu…(şımə həmmə bə İlahi rismoni pənoh bobənən iyən co-co məbənən).boçımi əsos Şiyə alimon bo İslomi məmləkəton muhafizəro ıştə cihodi fətvoonədə  de əhlı-sınnəti alimon i bin və çı milləti miyono ıştə qırd ğudrət iyən nufuzonku oko doşone ta bo İslomi məmləkəton muhafizəro istifodə kardeşone.boəvon qıləy farğış ni ki,ım İslomi məmləkəton kom coğrafi məhdudə iyən coğrafi əhotə dayirədə bıbon,ısət İron bıbu ya liviyə və ya osmani sərzəmin bıbu.

Seyd İsmoyl Sədr İrağədə bıə Sədri xanedani həmməysə barzə cədd və nəsle.qıləy xanedan ki, çın kişfəri siyosi iyən sosyal hodisəonədə qıləy veyə təsirış bıə.ım xıyzon Livan iyən İronədə həm məşhur iyən barzə səviyyədə bıə alimonış bıə ki,ayəndə iyən vəomə bərnoməonədə əvoni inşaallah bəşmə təğdım bəkardemon......

Seyd İsmoyl Sədr ıştə umri oxonə ləzonədə bə Kazımeyni şəhri hicrət kardeşe və qıləy holədə ki,təğribən həşto sinnış hestebe,çı dınyoku şe.çı Şiyə ın yolə alimi bəfoti dəğiğə torıx məlum ni.kali qıləyniyon çəy bəfoti torıxi Hicri-Ğəməri 1330-ə yəni milodi 1921-ə sorışon zikr kardə.çı Seyd İsmoyl Sədri pokə bədəm bənə co həmmə alimon çı millətiku təşkilış pəydu kardə qıləy dıjdə izdihominə cəmyəti miyono və de barzə alimon huzur iyən iştiroki,təşyi kardey be və çı Kazımeyni pokə hərəm iyən ziyorətqo jinə hissə otğanku qılıəyniyədə dəfn kardey be.....

 

Tags