973-ə hissə-Tuuri surə -1-12 şərifə ayəon

973-ə hissə

De Zariyati mıborəkə surə bə oxo rəsey,ıəst əmə Tuuri mıborəkə surə ayəon rəvon iyən hostonə təfsiri bino kardedəmon.ın surə Məkkədə enovney bıə və çın ayəon kulliyə mehvər iyən məzmun bənə əksər Məkki surəon,bə miad iyən bə ğıyoməti ruji çok iyən bədə insonon ağıbəti ayid bıə bəhsonin.

İbtido deşmə bə ico bə Tuuri mıborəkə surə 1-2-3-4-ə şərifə ayə tilovəti quş doydəmon.

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِیمِ

Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim.

وَ الطُّورِ(1)

Bə Tuuri(bandı-ku)ğəssəm

وَ کِتابٍ مَسْطُورٍ(2)

və ğəssəm bə nıvıştə bıə kitobi.

فِی رَقٍّ مَنْشُورٍ(3)

ojə səyfəonədə

وَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ(4)

və ğəssəm bə (həmonə)obodə kə.

In surə bənə Ğıroni bəzi coqlə surəon de çand qılə ğəssəmi bino beydə:çın surə ğəssəmon dıqlə neve. inev bə dini mığəddəsə koon ğəssəmi nevi və coqlə nev bə təbiiyi təzahuron bıə ğəssəm.

Zikr bıə ayəon bə seqlə mığəddəsə koon işorəş heste:qıləyni Tuuri bandı-ku ki,çı həzrəte Mosə(ə) bo Tevrati ğəbul kardeyro bıə vırə və coqləyni bə ə həzrət iyən bə coqlə İlahi peyğombəron nozil bıə iyən çəvon tərəfdoron miyono pevolo bıə osmoniyə kitob.və seminə qıləyni həm Kəbə Kə ki,zəmini piyo de həzrəte İbreymi(ə) dasti çəy bina sənibəton soxtey be və torıxi dırozi de mıvəhhid iyən hociyon vositə obod kardey bıə.çın ayəonku omutedəmon:

1-bə kitobi ğəssəm hardey əv həm çı cohiliyyət iyən besəvodəti,çı kitobi iyən nıvıştey barzə məğami nışon doydə.

2-dəvardə peyğombəron irson muhafizə iyən çəvon nomi bəyji oqətey,həmmə dinon vəzifəy və bə iqlə dini tərəfdoron məxsus ni.

3-osmoniyə kitob bəpe de vey çokə maddəon nıvıştey və hevujə səviyyədə pevolo kardey bıbu ta millət dayima bəçəvon mesajon dast pəydu kardey bızınon.

وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ(5)

Və ğəssəm bə(osmoni) rost kardə bıə bonəkulə

وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ(6)

və ğəssəm bıbu bə şuləvərə dıyo ki,

إِنَّ عَذابَ رَبِّکَ لَواقِعٌ(7)

ıştı pərvərdıqori əzob hukmən vağe bıənine.

ما لَهُ مِنْ دافِعٍ(8)

və çəy hiçcurnə maneəş ni.

Vəynə ayəonədə bıə ğəssəmi dəvomədə bın ayəonədə de xılğəti muhimmə dıqlə nışonə ğəssəm hardey bıə.qıləyni əzəmətin iyən barzə osmon ki,deməkə ki,ımrujnə bəşəri hevujə elm iyən vey mıosirə dıjdə teleskopon hənuz və ijən həm alimon bəçəy cəhəton dast pəydu kardeyışon zınəni və har ruj qalaktikə və nuyə sistemon kəşf kardey beydə.

Və coqləyni şuləvər iyən rost kardə bıə dıyo.bəziyon əy bə cuşomə iyən ov kardə maddəonku rost bıə dıyo zıneydən ki,zəmini nığılə vıronədə ğərolış qətə və mıxtəlifə vıronədə vulkanon fəvəron kardedən iyən ıştə ətrofədə cari beydə.kaliyon həm bın bovədən ki,çəvonku məğsəd zəmini kurə okeyanone ki, ğıyoməti ruji iyən dıjdə buməlarzəon astanədə rost bəbe iyən şuləvər bəbe.

Çın hodisəon dəvomədə Ğıyomət bərpo bəbe ki,bo mucrim iyən sıtəmkoron vey saxt iyən sanqin bəbe. bə zəmon nə çı əzobiku fərol kardey roy bəbe və nə boçəy vəy qəteyro qıləy maneə mevcud bəbe.çın ayəonku omutedəmon:

1-Əmə təbyətədə de Xıdovəndi ayəon mıtoliyə kardey,çəy Ğıyomətu ruji bıə ğudrəti dərk kardedəmon.

2-dınyəvi cəzoon mıvəğğəti iyən rədəvardedə.əsliyə cəzo Ğıyoməti rujiye və boəy qıləy çorə ni.

یَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً(9)

Qıləy ruj ki,osmon de şiddəti mur doey bəbe.

وَ تَسِیرُ الْجِبالُ سَیْراً(10)

və bandı-kuon ıştə vırəku kandə bıə,de surəti rəvon bəbeyn (bəşure).

فَوَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُکَذِّبِینَ(11)

çən,həmonə ruji vay bıbu bo təkzibəkəyon.

الَّذِینَ هُمْ فِی خَوْضٍ یَلْعَبُونَ(12)

əvon ki,bə botıli ğərğ bıən və(İlahi ayəon barədə)de yavə votey səşon tasb bıə.

Navnə ayəon dəvomədə ın ayəon bə zəmin iyən osmoni ğıyoməti ruji astanədə bıə vəzyəti işorə kardedə və hamyedə:bə qalaktikə iyən osmoni kurəon hakim bıə nizom bəyənde bəqıniye,astovəon ıştə orbitiku mınhərif iyən kəc bəbeyn və deçəvon bə iyande qıniye osmon de duyəvulə iyən ğardı-ğobari pur bəbe.

Qıləy zəmin ki,əmə bəvədə sakinimon,postural və dəvardəco hərəkəton jıqo ram iyən orome ki,hiç curnə hərəkət iyən fırsemoni əmə hiss kardedənimon və de oroməti çəy piyo jimon kardedəmon.əmmo ğıyoməti ruji astanədə de dıjdə zəlzələon bə əməl omey,bandı-kuon çı vırəku kandey bəbeyn və bə hərəkət bomeyn.kulliyə formədə ın ayəon bə ın nuktə işorə kardedə ki,ğıyoməti ruji astanədə,qıləy nuyə dınyo de nuyə sistemi çın dınyo vırə bəqəte.bə zəmone ki,inson ıştə əməlon nəticəon mığobilədə ğərol bəqəte.

Həmonə ruji ğıyoməti inkorəkəyon çı ğəfləti haniku oğo bəbeyn və ıştə səhfi dəbərəseyn.əmmo həni çı foydə?de ğıyoməti ruji iyən əzobi vindey,iğror,etırof iyən çı ğıyoməti ruji həxədə votə norəvoə sıxanonku peşmonəti həni boəvon hiç qıləy foydəş nibəbe və çəvon hiç qıləy muşkili həll nibəkarde.çın ayəonku omutedəmon:

1-bə dınyo hakim bıə nizomi bəyənde qıniye,bo ğıyoməti ruji icod kardero coqlə nizomi bərpo bıeye.qıləy nizom ki,bəy hakim bıə ğanunon çın maddi dınyo ğanunonku tafutine.

2-Ğıyoməti ruji ğıyoməti inkorəkəyon qıləy dəlil iyən məntığışon ni.çəvon ğıyoməti ruji inkori həxədə bıə sıxanon qıləy botıl iyən beəsosə sıxanone ki,boştə iyən bo cokəson sətasponeyro bəştə zıvon cari kardedən.