529-ə hissə-Məryəmi surə-51-55 şərifə ayəon

529-ə hissə

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مُوسَى إِنَّهُ كَانَ مُخْلَصاً وَكَانَ رَسُولاً نَّبِيّاً (51)‏

Və bın kitobədə Mosə bə yod dənə.zira əv qıləy(vıjniyə bıə) xolisə bandə iyən vığandə bıə peyğombər be.

Navnə ayəonədə kali ilahi ovliya iyən peyğombəron sərquzəşton dəvomədə,ın ayəon bə həzrəte Mosə(ə)-i macəra işorə kardedə ki,əv çı ilahi ulul-əzm peyğombəronku qıləyni be.bın ayədə bo əy dıqlə unvan omə.qıləyni rəsul və co qıləyni nəbiy. əv həm risoləti məğamış hestebe və həmən nıbuvvəti məğam.şəkk ni ki,rəsuli məğam bəsə nəbiy məğamisə bəpeye və çəy de vəhyi vardə firiştə rabitə sərost və mıstəğime.rəsul çı vəhyi ğəbul kardey iyən rosneysə əlovə,vəhyi camiyədə bəyon, təlim iyən icro kardey məsuliyyətış həm heste.

İxlosi barədə həm məxloğ dıqlə dastən.qıləy qrup muxlis və co qıləyni muxləs. umum-camaat kardey bəzıne ixlosi əhl bıbon.əmmo hejo çı şəytoni nufuzi mə`rəzədən. əmmo dıminə dastə ki,bo məxloği hidoyətiro vıjniyə bıən,Xıdovəndi əvonış xolis kardə.liza şəyton bə ın dastə insonon nufuz kardey zıneydəni.

Çın ayəku umutedəmon:

1-dini yolon bə yod dənoe iyən ehtirom kardey,Xıdovəndi bə imoni əhli kardə sıforışonkue.

2-xulus və ixlosəti,bə ilahi məğam və mənəviyə rutbəon rəsey zəminə hozzı kardedə.

وَنَادَيْنَاهُ مِن جَانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ وَقَرَّبْنَاهُ نَجِيّاً (52) 

Və çı Turi(bandi) rostə tərəfiku əvımon vanq je və bə sırr votey(məğami) nez kardemone.

In ayə de qıləy kırtə iborə, çı həzrəte Mosə(ə)-i bə peyğombərəti məğami rəsey ro bəyon kardedə və hamyedə:Turi-Sina bandı-ku bınədə əv qıləy sədoş məse və de ilahi munacat və nəcva bə ilahi ğurb və nezəti rəse.

Co ayəonədə bə həzrəte Mosə(ə)-i de Xıdovənde-Mutəali sərostə şikilədə və mustəğimən sıxan kardey işorə bıə.ım çəy Xıdovəndi palu bıə məğam iyən mərtəbə nışon doydə və əvış bənə bə Xıdo təğərrıb iyən nez bıey təbiriku okoş doə.

Çın ayəku umutedəmon:

1-de Xıdo munacat kardey, çı insoni bə Xıdo nez bıey boyis bedə.peyğombəron həm həmonə royədə hərəkətışon kardə.

2-kali məkanon mığəddəsin və bəbe çə vırə mığəddəsəti hifz bıbu.bənə Turi bandıku.

وَوَهَبْنَا لَهُ مِن رَّحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيّاً (53) 

Və ıştə rəhmətiku çəy bo Harun peyğombərımon bəy baxş kardemone.

Çoko ki, çı Kərimə-Ğıroni co ayəonədə omə,həzrəte Mosə(ə) Xıdovənde-Aləmiku tələbış karde ki,çəy bo Haruni boəy vəzir ğərol bıdəy ta ilahi risoləti əncom doey koyədə, bəy koməq və peşt bıbu.Xıdovənde-Aləm həm çəy tələbış bə vırə rosneşe və Harun(ə) ki,peyğombər be,hejo ıştə bo Mosə(ə)-i xıdmətədə be.ım çı ilahi peyğombəron bo ilahi risoləti əncom doey koyədə həmkorəti və ibemoni nışon doydə və çəvon bın royədə hiç qıləy co iddioşon həm bıəni və çı nom iyən unvani dumo həm bıənin əvon.

Çın ayəku umutedəmon:

1-dıqlə bo həmkor bıey,qıləy neməte.əmmo de ın şərti ki, har deynən i fik iyən i əğedədə bıbon.

2-qahi faxti lozıme dıqlə nəfər iqlə məğam və vırədə ləyoğətışon heste,bəbe çəvonku qıləyni bəqlə tabe bıbu.zira camiyə iqlə hakim və iqlə məsul şəxsış piyedə.

وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولاً نَّبِيّاً (54) 

Və bın kitobədə İsmoyli(həm) zikrkə ki,əv hejo bəştə və`dəon sadığ be və qıləy vığandə bıə peyğombər be.

وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيّاً (55)

Əv hejo ıştə xıyzoni bə nımoj iyən zəkoti əmr kardedəbe və əv ıştə rəbbi rizoyətış bə dast vardə be.

Həzrəte İbreyim(ə) iyən həzrəte Mosə(ə)-i sərquzəşton nəğl kardey bədiqə,ım dıqlə ayəon bə həzrəte İbreyim(ə)-i yolə fərzənd bıə həzrəte İsmoyl(ə)-i çandə qılə xısusiyyəton işorə kardedə.

Harçənd qırd peyğombəron bəştə doə və`dəon sadığ bıən,əmmo həzrəte İsmoyl(ə)-ədə ım xıslət ziyodə buruzış kardəbe.umumən  bəştə sıxani əməl kardey,qıləy ilahi sıfəte və bəştə və`də xilof beşey, çı mınofiğə fərdon nışonəonku qıləyniye.

Iştə sıxan iyən əmələdə sadığ bıey və bəştə və`dəon əməl kardey,peyğombəronədə bıə qıləy sıfəte ki,hətta kofir və mışrikon həm bəy etırofışon kardə iyən əvışon inkor kardəni.

Bə xıyzoni iyən ayləviyə tərbiyə dığğət kardey,bəsə camiyə islohisə bənave.liza islomi peyğombər(s) həm umum-məxloği dəvəti bənav,ıştə nezə odəmon bə dini tərəf dəvət kardey vəzifəş hestebe.

Təbiiye ki, çı həmmə peyğombəron meyar,Xıdovəndi rizoyəti bə dast vardey bıə, nəinki, məxloği rizoyəti cəlb kardey.bə həmonə dəlili xoto,əvon hiçfaxti çı Xıdovəndi əmron əsl iyən furuuiku(xıçəku) dastışon kəşəni və bə royədə ğoym və mohkəm mandən.

Çın ayəonku umutedəmon:

1-bə cokəson ehtirom noey meyar,bəbe ruhi iyən mənəviyə kəmolaton bıbu, nəinki, səthi və rədəvardə kəmolaton.

2-peyğombəron çı iştimayi məsuliyyətiku əlovə,həm xıyzoniyə məsuliyyətışon həm bıə və bə nımoj iyən zəkoti dığğət kardey çəvon təlimon iminə ko bıə.