Bugün Farsça kursumuzun yeni dersinde yeni kelimelerin yanında, İslamî Şura Meclisi ile tanışmak istiyoruz.

İran İslam Cumhuriyeti nizamında ülkenin yasaması ve yeni yasalar çıkarılmasından İslamî Şura Meclisi sorumludur. Bu meclisin 290 milletvekili bulunmaktadır. İslamî Şura Meclisi seçimlerinde 18 yaşına gelen vatandaşlar oy kullanabilir. İran’da seçimler oldukça coşkulu ve şevkli geçer ve tüm kentlerde ve köylerde düzenlenir. İnsanlar seçimlere katılmayı bir görev olarak görür.

İran’da çeşitli siyasi partiler de faaliyet yürütür ve her biri genel seçimler için bazı adayları açıklar. Seçimlerden yaklaşık bir ay önce ise adayların posterlerine yer yer rastlamak mümkün.

İran’da genel seçimler her dört yılda bir yapılır ve halk yaşadığı kentte gözetlediği milletvekili adayına oy verir. Nüfusu daha kalabalık olan kentlerin milletvekili sayısı da ona göre fazladır. Örneğin başkent tahan’ın 30 milletvekili vardır.

Öte yandan İran’da genel seçimler yaklaşıyor. Bugün Said bir kaç gazete ile odaya geliyor ve Muhammed ile seçimler hakkında sohbet ediyor.

Şimdi bugünkü dersimizin ilk diyaloğunu dinleyelim. Ama önce her derste olduğu gibi ilkin diyaloglarda geçen kelimeleri gözden geçirelim ve tekrarlayalım.

 

چرا neden  - روزنامه gazete - تو خریده ای sen almışsın  - خبر haber – جدید yeni –

خبر جدید yeni haber  - ماه ay – انتخابات seçimler  - انتخاب کردن seçmek –

مجلس Meclis - انتخابات مجلس Meclis seçimleri - من می دانم ben biliyorum –

من می خواهم بدانم ben bilmek istiyorum  - کاندیدا aday – کاندیداها adaylar –

چه کسانی kimler - چه زمانی ne zaman – اسفند Esfend - اسفند ماه Esfend ayı –

مردم halk  - شهرها kentler – خود kendi – نماینده milletvekili –

آنها انتخاب می کنند onlar seçiyorlar - هر شهر her kent - 250 هزار 250 bin

مثلا mesela  -سی otuz - آنها می شناسند onlar tanıyorlar – معمولا genellikle –

شهرشان kentleri - هفته ی بعد gelecek hafta – تبلیغات tebliğat –

آن شروع می شود o başlıyor - همه رای می دهند herkes oy kullanıyor –

همه می توانند رای بدهند herkes oy verebilir – خانم bayan – خانمها bayanlar  -

آقا bay – آقایان baylar - 18 - 18 سالگی yaşında – حزب parti – حزبها partiler –

مختلف muhtelif - آنها دارند onların var - آنها معرفی می کنند onlar açıkıyor –

چند birkaç

 

Kelimeleri not alıp tekrarladığınızı umuyorum. Şimdi bu diyaloğu dinleyin ve tekrarlayın.

 

محمد - چرا روزنامه خریده ای ؟ خبر جدید دارد ؟

Muhammed: Neden gazete almışsın? Yeni haber mi var?

سعید - انتخابات مجلس نزدیک است . می خواهم بدانم کاندیدادها چه کسانی هستند .

Said: Meclis seçimleri yaklaşıyor. Adayların kimler olduklarını bilmek istiyorum.

محمد - انتخابات مجلس در چه زمانی است ؟

Muhammed: Meclis seçimleri ne zaman yapılır?

سعید - اسفند ماه . مردم همه ی شهرها برای خود نماینده انتخاب می کنند .

Said: Esfend ayı. Halk tüm kentlerde kendileri için milletvekili seçer.

محمد - هر شهر یک نماینده ؟

Muhammed: Her kent bir milletvekili mi?

سعید - نه . هر 250 هزار نفر یک نماینده . مثلا" تهران 30 نماینده دارد .

Said: Hayır. Her 250 bin nüfus bir milletvekili. Örneğin Tahran’ın 30 milletvekili vardır.

محمد - مردم هر شهر کاندیداها را می شناسند ؟

Muhammed: Her kentin halkı adayları tanıyor mu?

سعید - بله . معمولا " مردم کاندیداهای شهرشان را می شناسند .

Said: Evet. Genellikle halk kendi kentlerinin adaylarını tanır.

محمد - چرا کاندیداها تبلیغات نمی کنند ؟

Muhammed: Neden adaylar kampanya yapmıyor?

سعید - از هفته ی بعد تبلیغات شروع می شود .

Said: Seçim kampanyası gelecek haftadan başlıyor.

محمد - همه می توانند رای بدهند ؟ خانمها ، آقایان ؟

Muhammed: Herkes oy verebiliyor mu? Baylar, bayanlar?

سعید - بله . خانمها و آقایان از 18 سالگی می توانند رای بدهند .

Said: Evet. Baylar ve bayanlar 18 yaşından sonra oy verebilir.

محمد - حزبهای مختلف هم کاندیدا دارند ؟

Muhammed: Çeşitli partilerin de adayı var mı?

سعید - بله . حزبهای مختلف هم چند کاندیدا به مردم معرفی می کنند و مردم می توانند به آنها رای بدهند .

Said: Evet. Çeşitli partiler de birkaç adayı açıklıyor ve halktan onlara oy vermelerini istiyor.

 

Şimdi bir kez daha aynı diyaloğu bu kez tercümesiz dinleyin ve tekrarlayın.

 محمد - چرا روزنامه خریده ای ؟ خبر جدید دارد ؟

سعید - انتخابات مجلس نزدیک است . می خواهم بدانم کاندیدادها چه کسانی هستند .

محمد - انتخابات مجلس در چه زمانی است ؟

سعید - اسفند ماه . مردم همه ی شهرها برای خود نماینده انتخاب می کنند .

محمد - هر شهر یک نماینده ؟

سعید - نه . هر 250 هزار نفر یک نماینده . مثلا" تهران 30 نماینده دارد .

محمد - مردم هر شهر کاندیداها را می شناسند ؟

سعید - بله . معمولا " مردم کاندیداهای شهرشان را می شناسند .

محمد - چرا کاندیداها تبلیغات نمی کنند ؟

سعید - از هفته ی بعد تبلیغات شروع می شود .

محمد - همه می توانند رای بدهند ؟ خانمها ، آقایان ؟

سعید - بله . خانمها و آقایان از 18 سالگی می توانند رای بدهند .

محمد - حزبهای مختلف هم کاندیدا دارند ؟

سعید - بله . حزبهای مختلف هم چند کاندیدا به مردم معرفی می کنند و مردم می توانند به آنها رای بدهند .

Daha sonra Said çeşitli siyasi partilerden söz etti. İki arkadaş gazetelere baktılar ve Melis seçimleri ile ilgili haberleri gözden geçirdiler.

Muhammed bazı bayanların da milletvekiliği için aday olduklarını öğrendi. Said ona bayanlar da milletvekili olup ülkenin siyasi ve iktisadi faaliyetlerine ortak olabileceklerini anlattı. Muhammed için Kürt, Lor, Türk ve Arap gibi çeşitli etnik grupların mecliste milletvekili bulundurmaları ilginçti. Zerdüşti, hristiyan ve yahudi gibi dinî azınlıkların da İslamî Şura Meclisi’nde milletvekilleri vardır. Seçimlerden sonra halk seçtikleri milletvekili ile irtibat halindedir. Böylece Meclis seçimleri İran’da demokrasi simgesidir.