Теҳронда МАГАТЭ бош директори билан музокаралар; Теҳрон ва агентликнинг ижобий баҳоси
Эрон ва МАГАТЭ ўртасидаги ҳамкорликлар ҳар доим профессионализм, техник ҳамда халқаро мажбуриятларга асосан амалга оширилмоқда. Ушбу ҳамкорликларга қарамай, сўнгги йилларда АҚШ-нинг МАГАТЭ-дан Эронга қарши восита сифатида фойдаланишга қаратилган босими тасирига тушиб қолгани турли мавҳумлик ва саволларни вужудга келтирди.
Теҳронда ўтказилган Рафаэл Гроссининг музокараларини эҳтимол ушбу зовиядан айрим мавҳумликларга аниқлик киритиши мумкин.
МАГАТЭ Бош директори сифатида Рафаэл Гроссининг Теҳронга қилган илк ташрифининг натижаларини аниқ таҳлил этиш кўпроқ вақт талаб этади. Бироқ, Рафаэл Гроссининг Эрон ташқи ишлар вазири Муҳаммаджавод Зариф ва Эрон атом энергетикаси раиси Алиакбар Солеҳий билан учрашуви уч жиҳатдан аҳамитни касб этади.
Биринчи нуқта бу икки томон МАГАТЭ ва Эрон ўртасидаги ҳамкорликларини кенгайишини назарга олиб, икки томон ўртасида янги фасл очилишига ўрғу беришидан иборатдир.
Иккинчи нуқта эса Теҳронда бўлиб ўтган музокаралар икки томондан конструктив тавсиф этилди ва МАГАТЭ ўз ишини профессеонал ва мустақил равишда бажаришига қарор қилинди.
Учинчи нуқта , МАГАТЭ ва Эрон ўртасидаги муносабат ва алоқаларни ўзаро шаффофлик билан амалга оширишдан иборат.
Эрон ташқи ишлар вазири Муҳаммаджавод Зариф бу ҳақда баъзилар ёпилган масалаларни қайта тиклаш учун босим ўтказиш воситаси орқали бундай шаффофликни ўртадан йўқ қилишга ҳаракат қилишмоқда,-деб айтди.
Бу масала, МАГАТЭ бош директорининг Теҳронга қилган сафари конструктив эканидан далолат беради; аммо бошқи жиҳатдан тажриба шуни кўрсатадиким, МАГАТЭ фаолияти Эрон ядровий дастурини сиёсийлаштиришдан йироқда бўлмаган.
Эҳтимол шунинг учун бўлса керакки, Гросси Эрон атом энергетика ташкилоти раҳбари билан ўтказилган қўшма матбуот анжуманида, МАГАТЭ-нинг Эрон билан муносабати у лавозимга тайинланганидан бери сиёсийлашганми деган саволга дуч келди.
Ўзлари ядровий шартномаларни бузган АҚШ ва сионистик режимнинг ёлғон иддаоларига асосланиб содир этилган сиёсий резолюциялар бу ҳақиқатни тасдиқлайди. МАГАТЭ Бош директори ҳам матбуот анжуманида МАГАТЭ-га босим мавжудлигини тан олди, аммо биз имкон қадар бу босимларнинг тасирига йўл қуймаймиз,-деб таъкидлади.
Умуман олганда, МАГАТЭ Бош директорининг АҚШ кескинлик туғдирадиган сиёсатларининг бирин-кетин мағлубиятга учраётган шароитда Теҳронга қилган биринчи сафари Теҳрон ва МАГАТЭ ўртасидаги ҳамкорлигининг янги саҳифаси бўлиши мумкин.
Шунга кўра, томонлар мавжуд келишмовчиликларни ўзаро ишонч асосида ҳал қилиш орқали Эрон ва МАГАТЭ ўрртасидаги ҳамкорлик кафолатлар доирасида ҳусни ният билан давом эттиришга умидворлик билдиришди. Аммо шу билан бирга ҳал қилиниши кера кбўлган масалалар ҳам мавжуддир.
Шу муносабат билан Эроннинг Венада жойлашган халқаро ташкилотлардаги элчиси ва доимий вакили Козим Ғарибободий бу ҳақда, Теҳронда МАГАТЭ-нинг холислик, мустақиллик ва профессионаллик каби уч тамойилга қараб амал қилишини таъминлаш ва стандарт хавфсизлик кафолатлари, мустақил баҳолаш ва маълумотлардан четга чиқмаслигини таъминлаши учун ишончтириши муҳимдир,-деб айтди.
