Эрон бўйлаб саёҳат (2)
Ушбу дастурда биз биргаликда сарпўл-э Заҳобни зиёрат қиламиз. Кирмоншоҳдаги яқинда содир бўлган зилзиладан энг кўп зарар кўрган шаҳар. Аммо у ҳали ҳам мустаҳкам, гўзал ва мафтункор тарих бўлиб, ўзининг гўзаллиги билан сайёҳларни ҳайратда қолдиради.
Кимнингдир Кирмоншоҳ вилоятига саёҳат қилиши, лекин сарпўл-э Заҳоб шаҳрини зиёрат қилмаслиги ва унинг атрофидаги диққатга сазовор жойларни томоша қилмаслиги ачинарли. сарпўл-э Заҳоб эски Ҳелвон шаҳри харобалари яқинида қурилган ва Сосонийлар давридан қолган вайрона қалъа ҳам яқин жойда жойлашган. сарпўл-э Заҳоб Эронга араблар босқини пайтида вайрон қилинган Эроннинг қалъаси ва чегара базаси эди. Энди бу шаҳар Атбат-э-Алиатнинг асосий йўлида ва Теҳрон-Бағдод қуруқлик йўлида жойлашган. сарпўл-э Заҳоб текислик ва тоғли ҳудудда жойлашган бўлиб, машҳур Далаҳу тоғлари ва гўзал кўлмаклари билан Рижоб минтақаси ҳам шу ҳудудда жойлашган.
сарпўл-э Заҳоб атрофида, Далаҳу тоғларининг яшил ён бағрида жойлашган Пиран қишлоғи ҳар бир эронлик сайёҳнинг эътиборини тортади. Бу қишлоқ атрофида зич ва гавжум ўрмонлар, баланд ва чиройли чинорлар, Табризий, ёнғоқ ва анжир дарахтлари ва жуда гўзал манзаралар бор. Бу сайёҳларнинг бўш вақтларини ўтказишлари учун қулай шароит яратади. Пирандаги баланд ва чиройли шаршара бу қишлоқнинг асосий диққатга сазовор жойларидан биридир. Пиран шаршарасига бориш учун сарпўл-э Заҳобдан Шалан қишлоғига тахминан 9 км бориб, шаршара жойлашган гўзал ва ям-яшил ҳудудга етиб бориш учун тахминан 15 дақиқа юриш керак. Эронлик ва хорижлик сайёҳлар Эронда 100 метрлик шаршарани кўришни кутишмаса керак. Лекин бу ҳақиқат, Заҳоб платосининг улкан қояларидан юз метр баландликдаги шаршара иштиёқ ва тезлик билан тушади. Алпинистларни кўриш ва пастга тушиш - бу шаршаранинг яна бир диққатга сазовор жойи ва кўплаб алпинистлар ҳар йили бу гўзал ҳудудга саёҳат қилишади.
(Пиран шаршараси)
Умуман олганда, сарпўл-э Заҳоб атрофидаги гўзал тоғлар диққатга сазовор жойларга тўла. Патаҳ қишлоғидаги Имом Аббос номи билан машҳур ўрмон йўли каби. Қишлоқнинг ўзи табиий бойликларни асраб-авайлаш, қишлоқ оилаларини кўлмак суви билан санитар сув билан таъминлаш туфайли тоза қишлоқ сифатида жорий этилган.
Бир неча минг йиллик тарихга эга тош ва оҳакдан ясалган қалъа бўлган Зиж Манижеҳ каби тарихий обидалар. Бутунлай тошдан ясалган айвонга ўхшаш қирол қалъаси, шунингдек, Сарав Маравнинг беғубор табиати бу қишлоқни вилоятнинг туризм марказларидан бирига айлантирди.
Ҳатто Сарпол атрофидаги йўллар ҳам бизни табиат гўзалликлари сари етаклайди. Рижобнинг ям-яшил ва ёқимли қишлоқларига олиб борадиган Рижоб йўли каби. Баба Ядегорнинг қабри ушбу йўлнинг охирги нуқтасида жойлашган бўлиб, қабр ва дам олиш жойларига бориш учун бироз юриш керак. Баба Ядегор зиёратгоҳ ва кўнгилочар маскан бўлиб, у ерда Аҳл ал-ҳаққ мазҳаби оқсоқолларидан бирининг қабри жойлашган. Бу масканда қарсак чалиб ўтказиладиган дарвеш маросимига ўхшаш турли маросимлар ўтказилади. Бу мақбара баландпарвоз ва машаққатли қояларнинг бағрида жойлашган бўлиб, у атрофидаги кекса дарахтлар, қайнаб турган булоқлар шукуҳини икки баравар ошириб, ҳар бир саёҳатчига ёқимли ва бардавом образ яратади. сарпўл-э Заҳобнинг чидаб бўлмас иссиқлигида салқин шабада Баба Ядегор ўз меҳмонига берадиган энг яхши совғадир.
Сарпол шаҳри атрофидаги тарихий обидалардан бири кўзга кўринган Анубани ёдгорлигидир. Бу Лулубилар шоҳи Анубанидан ёдгорлик. "Лубилар" Загросдан бўлиб, орийлар (форслар ва мидиялар)дан олдин бу ҳудудда тўрт минг саккиз юз йил аввал яшаган. Анубани релефи "Мианкол" номи билан машҳур қоя устида жойлашган. Ўхшашлик туфайли кўпчилик Доро Бистон тоғининг қалбида Анубани илҳомлантирилган Бистон ёзувини ўйиб қўйган деб ҳисоблашади.
сарпўл-э Заҳоб шаҳрига қайтадиган бўлсак, шаҳарнинг ажойиб зиёратгоҳини зиёрат қилишимиз керак. Аҳмад Ибн Исъҳоқ 250-ҳижрий йили сарпўл-э Заҳобда Аллоҳнинг раҳматига бориб, қабри зиёратгоҳга айланган Имом Ҳасан Аскарий (а.с.)нинг машҳур ровийларидан бири эди. Бу зиёратгоҳнинг биноси тўртбурчак бўлиб, айлана гумбаз устида жойлашган.
Ислом инқилоби ғалаба қозонганидан сўнг сарпўл-э Заҳоб шаҳри Ироқдаги Баъас режими томонидан Эрон Ислом Республикасига қарши олиб борилган уруш қурбонларидан бири бўлди. Аммо бу юрт халқи Баъас босқинчиларига мардонавор қаршилик кўрсатди. Аммо сарпўл-э Заҳоб аҳолисининг жасорати ва қаҳрамонлигини шаҳарда ҳалигача уруш рамзи сифатида қолдирилган миномёт ва вайроналар орқали кўриш мумкин. сарпўл-э Заҳоб аҳолиси ҳам ватандошлари билан бирга Эрон сарҳадларини ҳимоя қилиб, воқеа жойини душманлар ихтиёрига қолдирмади. сарпўл-э Заҳоб иссиқ шаҳар, лекин иссиқликка шаҳар атрофидаги палма дарахтлари орасидан эсадиган шамолларнинг салқинлиги билан чидаса бўлади. Бу дарахтлар садоқатли аскарлар каби бу замин сарҳадларини ҳимоя қилади.
