Сардор Сулаймоний шаҳидлигининг иккинчи йиллигига махсус (4) Сардор Сулаймонийнинг ўлдирилиши, Американинг Эрон бойлигидан умидсизлиги белгиси; АҚШнинг бу қотилликдаги оқибатлари ва масъулияти
-
Сардор Сулаймоний шаҳидлигининг иккинчи йиллигига махсус (4)
2020-йил 3-январ, жума куни эрталаб Америка Қўшма Штатлари Бағдод аеропорти яқинида Ислом инқилоби қўриқчилари корпусининг “Қудс” кучлари қўмондони генерал Ҳожи Қосим Сулаймоний билан бир қатор эронлик ва ироқлик мужоҳидларни шаҳид қилди.
Ҳож Қосим Сулаймонийнинг ўлдирилиши ҳукуматларнинг халқаро мажбуриятларини бузувчи террорчилик ҳаракатининг ёрқин намунасидир.
1973-йилги Ню-Ёрк конвенцияси қоидаларига кўра, Ҳожи Қосим Сулаймоний шахс сифатида халқаро миқёсда ҳимояланган.
Конвенциянинг 1-моддаси биринчи банди халқаро ҳимояга олинган шахсларни дипломатлар билан чекламайди, балки кенг қамровли таърифга кўра, Президент номидан қайсидир маънода бошқа мамлакатларда вазифаларни бажарадиган бошқа шахсларга ҳам тааллуқлидир. Ушбу конвенция қоидаларига кўра, тегишли мамлакат конституцияларига мувофиқ давлат раҳбарининг буйруқларини бажарадиган ҳар қандай шахс халқаро ҳимояланган шахс ҳисобланади. Ҳожи Қосим Сулаймоний Эрон Ислом Жумҳурияти Конституциясининг турли тамойилларига мувофиқ мамлакат раҳбари томонидан расмий вазифаларни бажарган.
Ушбу Конвенцияда давлатлар 2-моддада кўрсатилган ҳар бир жиноят учун тегишли жазо чораларини қўллаш мажбуриятини оладилар.
АҚШ ҳукумати Ҳожи Қосим Сулаймонийнинг ўлдирилиши учун масъулиятни расман ўз зиммасига олгани учун унинг айбдорларни жазолаш бўйича мажбуриятлари бор.
Эрон Бош прокурори Муҳаммад Жафар Мунтазирий яқинда Ироқ Суд назорати ташкилоти раҳбари Муслим Мутаб Мадаб билан бўлган учрашувда шундай деди; Ироқда бўлган ва Сардор Қосим Сулаймонийни террор қилишда жисмонан ҳозир бўлганлар ҳамкорлик қилган ва бу ҳужжатлар тўплаш учун кўп вақт талаб қиладиган нарса эмас.
Бош прокурор қўшимча қилди:Ҳатто АҚШ расмийлари ва собиқ президент Доналд Трамп, кейин эса АҚШ Давлат котиби Майк Помпео ва АҚШ ҳарбий амалдорларининг баёнотлари ҳам уларнинг судга тўлиқ иқрор бўлганликларини кўрсатади. Бу суиқасд уюшган жиноят эканлигига шубҳа йўқ. Унинг АҚШдаги штаб-квартираси ва минтақадаги агентлари ва раҳбарлари Ироқда эди.
Яҳоо Неwс яқинда америкаликлар томонидан шаҳид Сулаймонийнинг ўлдирилиши ҳақидаги ҳисоботида ёзган эди;Бу операцияда сионист малайлар ҳам Америка билан ҳамкорлик қилдилар.
АҚШ режими ва айниқса Трамп маъмурияти афсусланмай, генерал Сулаймонийга суиқасд уюштириб, халқаро қонунларни бузди. Сардор Сулаймоннинг террор қилиниши, унинг Ироқ расмийлари орқали Ироққа таклиф қилинган пайтда амалга оширилган. Эрон ва Ироқ ҳукуматлари ўртасида икки томонлама хавфсизлик келишувлари бор эди ва Қўшма Штатлар ушбу ҳужум билан ушбу келишувларни нишонга олди.
Халқаро Қизил Хоч Қўмитасининг (ХҚХҚ) адвокати ва маслаҳатчиси Губер Рона эслатмада шундай ёзади:Сардор Қосим Сулаймонийнинг Ироқ тупроғида ўлдирилиши инсон ҳуқуқлари бўйича судлар орқали жиноий жавобгарликка тортилиши мумкин.
Давлатлар томонидан куч ишлатиш ёки куч ишлатиш билан таҳдид қилиш, қонуний мудофаа ҳолатидан ташқари, қатъиян ман этилади. Бу тамойил дунёнинг барча давлатлари томонидан қабул қилинган ва 1945 йилда Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Низоми лойиҳаси ишлаб чиқилгандан бери халқаро ҳуқуқларни шакллантириш ва қабул қилиш учун асос бўлиб келган. Шу сабабли, мажбурлаш давлат томонидан миллий чегаралар доирасида ва миллий суверенитетни бузмасдан амалга оширилганда, бу ҳаракатнинг ўлчовларини текшириш инсон ҳуқуқлари ва қуролли тўқнашув қонунлари доирасида амалга оширилади.
Инқилобнинг олий раҳнамоси Оятуллоҳ Хоманаий Ироқ Бош вазири Мустафо ал-Козимий билан Теҳрондаги учрашувидаги нутқининг бир қисмида АҚШнинг генераллар Қосим Сулаймоний ва Абу Маҳди ал-Моҳандиснинг ўлдирилишидаги жиноятини Американинг минтақадаги фаолиятининг бир намунаси ўлароқ таърифладилар .
Улар бу борада таъкидладилар:Эрон Ислом Жумҳурияти бу масалани ҳеч қачон унутмайди ва америкаликларга албатта жавоб қайтаради.
Қудс кучларининг шаҳид бўлган қўмондони Сардор Сулаймонийнинг ИШИД халифалиги тугатилганини расман эълон қилиши катта воқеа бўлди. Унинг шарафи Эрон жамияти учун абадий қайд этилган. Дунёнинг 100 дан ортиқ давлати ИШИДни ёллагани, тайёрлагани, жиҳозлагани ва қуроллантиргани аниқланганда бу масаланинг аҳамияти янада англанади. Аммо Эрон ҳокимиятга эга бўлиб, бу ҳалокатли оқим ва катта таҳдидга мардонавор қаршилик кўрсатди ва ИШИД тугашига йўл очди.
Америкаликлар томонидан Ғарбий Осиё минтақасидаги воқеалар ривожида энг таъсирли шахс сифатида тавсифланган генерал Қосим Сулаймоний ИШИДнинг иброний-араб-америкалик лойиҳасига қарши курашда муҳим рол ўйнади. Қаршилик ҳаракатига аъзо бўлган гуруҳларга етакчилик қилиш ва уларга раҳбарлик қилиш орқали “ИШИД” террорчилик гуруҳининг олға силжиши ва ушбу террорчи гуруҳ томонидан минтақадаги араб мамлакатлари пойтахтларини босиб олишининг олдини олди.
Тҳе Неw Ёрк Тимес газетаси АҚШ томонидан Инқилобий гвардиянинг Қудс кучлари қўмондони генерал Ҳожи Қосим Сулаймонийнинг ўлдирилишига қаратилган теракт ҳақида хабар бериб, шундай ёзди:Сулаймоний муҳим шахс бўлганига қарамай, Ислом Жумҳурияти минтақадаги таъсирини йўқотмайди.
Америка газетаси Ҳизбуллоҳ қўмондонлари каби бошқа юқори мартабали қўмондонларнинг ўлдирилишига ишора қилиб, қўшимча қилди: 2008-йилда Ҳизбуллоҳнинг юқори даражали қўмондони Эмод Муғниянинг ўлдирилиши Ҳизбуллоҳни заифлаштирмади. Аслида бунинг акси юз берди.
Қўшма Штатлар Трамп ва Клинтон тан олган ўша террорчи гуруҳ Ал-Қоидага қарши кураш баҳонасида; Америка уни яратди; АҚШ ўша террорчиларни восита сифатида ва танлаб фойдаланган. Минтақадаги айрим давлатларнинг ушбу террорчи гуруҳларни қўллаб-қувватлаши ИШИД ва бошқа ўнлаб террорчи гуруҳларнинг пайдо бўлишига олиб келди.
Ироқ ташқи ишлар вазири Фуод Ҳусайн Теҳронга келиб, Сардор Қосим Сулаймоний ва Абу Маҳди ал-Моҳандис шаҳидлигининг икки йиллиги арафасида Эрон ташқи ишлар вазири Амир Абдуллоҳиён билан учрашув чоғида ўтказган қўшма матбуот анжуманда АҚШ қўшинлари Ироқдан чиқиб кетиши айтди.
Ироқ тарихан мустақиллигига путур етказиши ёки бошқалар томонидан босиб олиниши мумкин бўлган география эмаслигини кўрсатди.
Гарчи Қосим Сулаймоний бугун орамизда бўлмаса-да, унинг улуғвор фикри, яъни босқинчи кучларни минтақадан қувиб чиқариш тўғри йўлда. Минтақа халқлари бу кучларни, айниқса америкаликларни минтақадан ҳайдаб чиқаришга ҳаракат қилмоқда ва Сардор Сулаймонийнинг роли турли соҳа ва ўлчовларда шундай сақланиб қолди.
