Эрон табиатининг мўъжизалари
(98) Рағз довон
Эроннинг энг ажойиб водийларидан бири бу Рағз довондир. Эрон довонларининг келини деб аталган макон. Жанубий Загрос тоғлари қоқидаги беғубор ва ёқимли табиатга эга гўзал водий, у ерда сув ва тош минг йиллар давомида табиатнинг турли хил гўзал меъморий эффектларини яратган. Агар сиз ушбу гўзал ва сирли довон билан кўпроқ танишишни истасангиз, ушбу дастур билан бизга қўшилинг.
Рағз довон Эрон жанубидаги Форс вилоятининг жануби-шарқида, Дараб шаҳридан 30 км шимоли-ғарбда жойлашган бўлиб, Эроннинг мусаффо табиат туризм ҳудудларидан бири ҳисобланади. Рағз соф ва сирпанчиқ йўл деган маънони англатади. Бу ном Эронда алпинистлар ва табиатни севувчилар орасида кенг тарқалган бўлса-да, маҳаллий аҳоли уни Танг Рудхиз деб аташади, бу кўз ёшлари тиниқлиги учун кўк деган маънони англатади.
Водийнинг узунлиги шимолдан жанубга, Рағз манбасидан жанубий водийгача бўлган масофада тахминан 4 км, 64 шаршара ва 100 та табиий ҳовузга эга, улардан фақат 14 та шаршара ва жанубий водийнинг сув ҳавзалари жамоатчиликка, қолган қисмига эса осонгина кириш мумкин. Шаршарали йўл эса қийинлиги туфайли профессионал алпинистлар учун ажратилган. Баъзи шаршаралар маҳаллий алпинистлар гуруҳлари шарафига номланган. Бу водийнинг энг баланд шаршараси 65 метр баландликдаги Азарахш шаршараси ва охирги шаршараси баландлиги 46 метр бўлган Видолашув шаршараси бўлиб, жанубий водийнинг сўнгги шаршарасига етиб, боши берк кўчага етиб боради. Охирги шаршара ёнида бўғознинг илк кашфиётчилари, шунингдек, саёҳат қилган баъзи алпинистлар хотирасига ёдгорлик ўрнатилган.
Рағз довон шаршараларининг ажойиблиги шундаки, ҳар бир шаршара ёки сув омбори бир-биридан фарқ қилади ва ҳар бири ўзига хос гўзалликка эга. Рағзнинг катта деворлари гоҳида йўлда бирлашиб, ғорни уйғотса, гоҳида бир-биридан узоқлашиб, гўзал ҳудуд яратади. Шаршаранинг ёқимли садоси, гўзал пастга тушиш ва кўтарилиш, тиниқ ҳовузларда сузиш ва гўзал лососни кўриш - буларнинг барчаси гўзал Рағз довонида бўлишнинг мафтункор ва унутилмас дақиқаларидан биридир.
Рағз довонидан оқиб ўтадиган сув ўрмон қўйнидаги булоқдан бошланади ва йўлда чуқурлиги 6 метрдан 20 метргача бўлган ҳовузларни ҳосил қилади, уларнинг баъзиларининг узунлиги 100 метрга етади. Ҳовузларнинг сув тиниқлиги шундайки, уларнинг чуқурлигини яхши кўриш мумкин. Энг гўзал ва машҳур Рағз довон ҳовузларидан бири бу севги ҳовузи бўлиб, у ерда умумий ташриф буюрувчилар ва алпинистлар юрак шаклидаги ҳовуз ёнида бир муддат тўхтаб, видео ва суратга олишади.
Рағз довон ҳудудига бориш учун 2 та навигация маршрути мавжуд. Бири тахминан 4 соатлик пиёда, иккинчиси эса тахминан 2 соат машинада ва тахминан 2 соатлик пиёда. Кўтарилиш бир неча сув ҳавзалари ва шаршаралардан ўтиш билан бирга бўлганлиги сабабли, баъзан сув ҳавзалари ва шаршаралар остига киришга тўғри келади, бу эса саёҳатга кўрк ва жозиба бағишлайди. Йўл-йўлакай аржан, анор, маёран, ялпиз, персиавошан каби ўсимликлар даранинг чиройини икки баравар оширади.
Ўнлаб гўзал шаршара ва кўлмакларни, беғубор табиатни фақат техник воситалар ёрдамида кашф қилиш мумкин. Албатта, Рағз довонидаги ҳамма шаршаралар техникага муҳтож эмас, сувнинг шаффофлиги, ҳовузнинг чуқурлиги туфайли шаршара остида тиниқ, бу ҳолда сувга сакраш мумкин, бу ҳам ёқимли ва камроқ вақт талаб этади. Бундай имкониятларсиз бу водий бўйлаб саёҳат қилиш жуда қийин ва хавфли бўлади. Ушбу гўзал бўғозда яхшироқ ва хавфсиз саёҳат қилиш учун тажрибали маҳаллий йўлбошчилардан ёрдам сўраш яхшидир.
Бу водийдан тушиш учун энг яхши вақт - баҳорнинг ўрталаридан кузнинг бошигача. Айни пайтда бу бўғознинг сувга бой булоқлари, унинг кўп сонли шаршараларидан кўтарилаётган шабада йилнинг шу салқин ойларининг жазирама кунларида ёқимли туҳфа бўлади.
Албатта, айтиб ўтилганидек, Рағзга саёҳат қилиш хавфли эмас ва ҳар йили одамлар бу водийни яхши билмасликлари сабабли муаммоларга дуч келишади. Шунинг учун хавф-хатарлардан хавфсиз бўлиш учун баъзи хавфсизлик масалаларига риоя қилиш керак.
Биринчидан, Дарабнинг Рағз довонига саёҳатни ушбу довоннинг атроф-муҳитини яхши биладиган профессионал ва тажрибали экскурсиялар ва маҳаллий гидлар билан бошлаш тавсия этилади ва бу ерга ёлғиз саёҳат қилишдан сақланиш зарур. Иккинчидан, агар сиз сузишни билмасангиз ёки баландликдан қўрқсангиз, сиз тоққа чиқиш тамойиллари билан таниш эмассиз, саёҳатингиз рўйхатидан Рағз довонни олиб ташлаш тавсия этилади. Бу кўникмалар бу бўғозга саёҳат қилиш учун зарурдир. Учинчидан, об-ҳаво ва метеорологик ташкилотларнинг прогнозига эътибор беринг ва ёмғир хавфини жиддий қабул қилинг ва ниҳоят, каптарларнинг ўтиш жойи бўйлаб, бурчакларида уялари борлигини ва ҳаракат пайтида уларни йўқ қилмаслик учун эҳтиёт бўлиш керак. каптар уяси ёки уларнинг полапонларига зарар берманг.
