Эрон иқтисодиётида билимга асосланган ишлаб чиқаришнинг ўрни, аҳамияти ва натижалари (4)
-
Эрон иқтисодиётида билимга асосланган ишлаб чиқаришнинг ўрни, аҳамияти ва натижалари (4)
Инқилоб муаззам раҳбари 1401 йил шиорини "ишлаб чиқариш, билимга асосланиш, иш ўринлари ташкил этиш" деб номлади. Шу муносабат билан йил шиорига асосланган дастурлар тайёрланиб, сизларга тақдим этилмоқда. Ушбу туркумнинг давомида Эрон иқтисодиётида билимга асосланган ишлаб чиқаришнинг бошқа баъзи оқибатлари муҳокама қилинади.
Мамлакатнинг турли қувватларининг гуллаб-яшнаши
Билимга асосланган иқтисодиётнинг муҳим оқибатларидан бири мамлакатда турли ишлаб чиқариш қувватларининг гуллаб-яшнашидир. Иқтисодиётнинг нефтга қарамлиги бизнинг юз йиллик даҳшатли меросимиздир. Йиллар давомида инқилоб раҳбари мамлакат амалдорларининг нонефт иқтисодиётига еътиборини алоҳида таъкидлаб келади; Ерон иқтисодидаги нефт улушини камайтириш ва илм ва билимдан фойдаланган ҳолда муқобил бозорлар ва бошқа иқтисодий манбалардан фойдаланиш Ерон иқтисодиёти учун турли соҳаларни очади ва турли саҳналарда биз фабрикалар ва устахоналар, кичик ва хилма-хил компанияларнинг ташкил етилишини кўрамиз. Соғлиқни сақлаш, транспорт, қурилиш, қишлоқ хўжалиги билимга асосланган компанияларга муҳтож бўлган соҳалар қаторига киради.
Ислом инқилоби муаззам раҳбари 2012-йил 3-август куни шундай дедилар: “Aгар биз нефтни бошқа даромад келтирувчи иқтисодий фаолият билан алмаштиришга ҳаракат қилсак, биз иқтисод соҳасида енг муҳим қадамни қўйган бўламиз. Бугунги кунда билимга асосланган саноатлар бу бўшлиқни катта даражада тўлдириши мумкин бўлган ишлар қаторига киради. Мамлакатда бу бўшлиқни тўлдиришга қодир турли хил имкониятлар мавжуд”.
Гап шундаки, сўнгги ўн йилликларда мамлакатимиз саноат тармоқларида фойдаланилаётган хомашё ва технологиянинг салмоқли қисми бошқа мамлакатлардан олиб келинган. Бу йиллар давомида биз уларни таъминлаш ва янгилаш борасида кўплаб муаммоларга дуч келдик. Сўнгги йилларда кўплаб заводлар ишлаб чиқариш линиясини ташкил етиш ва тугатишда муаммоларга дуч келганлиги ёки керакли хом ашёни йетказиб бериш соҳасида танқислик туфайли; Улар бутунлай ёпиқ ёки тўлиқ қувват билан ишлаб чиқарилмайди. Ушбу заводларнинг ёпилиши мамлакат ишлаб чиқариш қувватларининг сезиларли қисмини йўқотишига олиб келди. Aгар уларнинг техник ва билимга бўлган еҳтиёжлари билимга асосланган компаниялар томонидан устувор бўлса, турли соҳаларда ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштириш мумкин.
Имтиёзларга ега бўлган билимга асосланган компаниялар бошқа ишлаб чиқариш фаолиятининг гуллаб-яшнашига олиб келиши мумкин, бунинг муҳим мисолларидан бири нефт ва газ билан боғлиқ соҳаларни ривожлантириш ва хом ашёни сотишдан қочишдир. Бу борада муаззам раҳбар шундай дедилар:“Aгар нефтнинг қуйи оқим қисмларига еътибор қарацак. Газда ҳам шундай, бошқа конларда ҳам шундай. Мамлакатдаги металларимиз, тошларимиз, қимматбаҳо тошларимиз, мамлакатда қанча қимматбаҳо тош конлари бор; Булар қўшимча қийматга ега бўлмасдан, улар устида ишламасдан експорт қилинади. Бу соҳалар биз учун билимга асосланган компанияларга еътибор қаратишимиз учун муҳим”. Шунинг учун, янги технологиянинг ўзи табиий кенгайиш режимига ега; Яъни, инсон технологик масалаларда қанчалик ривожланган бўлса, унинг олдида майдонлар очилади; Шу сабабли, иш ўринларини яратиш, албатта, таъсир қилмайди ва билимга асосланган ишлаб чиқаришни тахмин қилиш мумкин, шу билан бирга, иш ўринларини яратиш масаласи ҳам мавжуд.
Санксияларни зарарсизлантириш
Билимга асосланган иқтисоднинг яна бир натижаси золим санксияларни зарарсизлантиришдир. Билимга асосланган компаниялар ўзларининг хусусиятлари ва динамиклиги, атроф-муҳит шароитларига мослашиши ва юқори мослашувчанлиги туфайли санксияларга қарши туриш учун муносиб имкониятларга ега. Самарасизликни оқилона камайтириш, маҳсулот ва хизматлар ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш, янги маҳсулотлар, хизматлар ва бозорларни ривожлантиришдан оптимал фойдаланиш ва иқтисодиётни оммалаштириш орқали билимга асосланган ва иш ўринларини яратиш таҳдидларга нисбатан заифлик ва чидамлиликни минималлаштириш, ўрта муддатли истиқболда зарбадан зарар кўриш ҳажми камайтиради ва босимларга қарши туриш салоҳиятини максимал даражада оширади. Бошқача айтганда, билимга асосланган ва иш ўринлари яратувчи ишлаб чиқаришларни кенгайтириш иқтисодиётни максимал даражада консолидациялаш ва узоқ муддатли истиқболда барқарор иқтисодий ўсиш учун замин яратади. Билимга асосланган ва иш ўринларини яратувчи ишлаб чиқариш қувватларидан фойдаланиш ишлаб чиқаришни оширади ва қаршилик иқтисодиётининг асосий кўрсаткичи бўлган ендогенлик даражасини оширади; Бошқа томондан, яратилган қиймат ички еҳтиёжларни қондиришдан ташқари, ташқи еҳтиёжларга жавоб бериш қобилиятини ҳам топади ва ичкилаштириш ва екстроверсия йўлида амалга оширилади.
Билимга асосланган компаниялар илм-фан чегараларида ҳаракат қилишади, шунинг учун улар санкцияларга дучор бўлмайдилар. Билимга асосланган ва иш ўринлари яратувчи маҳсулотлар ва ҳатто улар билан боғлиқ фанлар ҳам мамлакатнинг електр енергиясини ишлаб чиқаришда яратган стратегик таъсири туфайли санксия қилиниши мумкин бўлган субъйектлар емас. Бундан ташқари, билимга асосланган компаниялар Ерон саноати ва маҳсулотларига нисбатан AҚШ санксияларини зарарсизлантириши мумкин. Шунга асосланиб, бандликни шакллантириш ёндашуви билан асосий билимларни ишлаб чиқариш қаршилик иқтисодиётини амалга ошириш, иқтисодий мустақилликка еришиш ва иқтисодиёт ва одамларнинг турмуш тарзи соҳасидаги безовта қилувчи қарамликни бартараф етишнинг асосий стратегиясидир.
Ислом инқилоби муаззам раҳбари 8 йил аввал бу борада шундай деган еди:“Қисқа муддатли нуқтаи назардан, бу менинг еътиқодим – яъни бу ишонч мутахассис ва експертлар қилган ишларнинг натижасидир; Санксиялар - бугунги кунда санксиялар масаласи кўтарилаётган масалалардан бири - фан тараққиёти билан самарасиз бўлиб бормоқда. Қисқа муддатли ва ўрта муддатли истиқболда - узоқ ва узоқ муддатли истиқболдан қатъи назар - агар мамлакат бугунги кунда душманларимиз қўлида миллатни таҳқирлаш воситаси бўлган, санксиялардан тортиб, давлатга босим ўтказиш учун, миллий обрў-еътибор, ҳаёт билан боғлиқ бўлган амалий босимлар, улар фойдаланадилар ва камситиш учун ишлатадиган санкцияларни йўқ қилишни истаса; Ўтмишда, бир неча йил ичида биз санкциялар масаласига кўп ишонмаслик кераклигини такрорлаётганимиз шу сабабки - [самарасиз бўлади], Мамлакат муаммоларига илмий назар билан қараш, илм-фанга еътибор қаратиш, фан, саноат ва қишлоқ хўжалигини боғлаш билан санксиялар самарасиз бўлиб қолади. Бу соҳаларда биз учун иш майдони очиқ ва биз ишлашимиз мумкин; Билимга асосланган компаниялар қаршилик иқтисодиёти тоифасидаги енг асосий вазифалардан бири бўлиб, у муҳокама қилинган ва баҳс қилинган ва мамлакат муаммолари атрофида ҳамма томонидан маъқулланган ва еътироф етилган. Aлбатта, билимга асосланган компанияларни ажратишда еҳтиёт бўлиш керак, яъни кўрсаткичлар ва хусусиятлар [аниқланиши керак] ва билимга асосланган компания стандартлаштирилиши керак; Одамлар билимга асосланган компания номидан келиб, баъзи бошқа соҳаларда - брокерларда ва шунга ўхшашларда кенг тарқалган ишларни [бу йерда] қилишлари бундай бўлмаслиги керак. Сўзнинг ҳақиқий маъносида бу билимга асосланган компания; Бу асосий йўналишлардан бири бўлиши керак.
