Ошуро куни
-
Ошуро куни
Бугун ошуро кунидир, тарих ишқ ва достон, пасткашлик ва тубанлик ўртасидаги курашнинг яна бир саҳифасини ўқийди.
Яна бир тонг отди ва яна бир Ошуро ва ҳақ ва ҳақиқатни севувчилар учун йилдан-йилга такрорланадиган, лекин ҳеч қачон такрорий бўлмаган фожиа ҳикояси.
Бугун Имом Ҳусайн (а.с.) номи барчанинг оғзида, эҳтиросли достони эса адолат изловчиларнинг йўл харитасидир. Ҳусайн ибн Али (а.с.) шаҳид бўлганидан сўнг мотам тутганлар Ошуро марсияларини шижоат билан куйлайдилар, Ҳусайний достонлари билан эзгу қадриятларни тарғиб қилиш, зулм ва ситамга қарши курашиш учун кўп ирода ва куч тўплайдилар.
Ислом макатабида, Пайғамбаримиз (с.а.в.) аҳли байти, имомлар ва ворислар ҳақли равишда пайғамбарлар ва Аллоҳ таоло томонидан инсониятни ҳидоят қилиш ва инсониятни қутқариш учун танланган буюк илоҳий пайғамбарлар миссиясининг ворисларидир. Имом Ҳусайн (а.с.) шиаларнинг учинчи имомидир. Унинг даврида Бани Умайя қабиласининг юксалиши билан жамиятнинг жоҳилият урф-одатлари ва аньаналарига қайтиши бошланди. У Бани Умайяд етакчилари билан икки хил курашувни бошлади. Муовиянинг золим ҳукмронлиги даврида маьрифат билан бирга ўн йиллик норозилик сукунати ҳам бор эди. Йигирма йилдан сўнг Муовия 60-ҳижрийда вафот этди ва Имом Ҳасан (а.с.) билан тузилган сулҳ битимига зид равишда Язид ўрнига бузуқ, ичкиликбоз ва Исломга қарши бўлган Язид келди. У исломий муқаддасликларни очиқдан-очиқ бузаётган эди. Имом Ҳусайн (а.с.) бошиданоқ Язидга байъат қилишдан бош тортди ва унга қарши чиқиш билан 61-ҳижрий Карбало достонини белгилади.
Имом Ҳусайн (а.с.) одамларни ўша даврдаги жамият ҳақиқатига эьтибор қаратишга ҳаракат қилиб, шундай деганлар:«اَلا تَرون الیَ الحَقّ لایَعمل بِه و الیَ الباطل لایتنهای عَنه»؛; “Кўрмаяпсизми, тўғрига эргашмайди, ёмонликдан сақланмайди?” Ва жамиятдаги ўзгаришларни, сакрашларни қабул қилувчи жамиятни кўрмагач, кураш байроғини кўтарди. Қўзғолондан мақсад бобоси Расулуллоҳнинг умматини ислоҳ қилиш эканини таькидлади:«اَلّلهُمِّ اِنِّى اُحِبُّ الْمَعْرُوفَ و اَکْرَهُ الْمُنْکَرَ»:“Ей Худо, мен яхшиликни орзу қиламан, ёмонни ёмон кўраман”.
Ишларни ислоҳ қилиш ва ижтимоий ҳаётдаги хатоларни тузатиш; Бу барча инсоният жамиятларида қадрли ва буюк идеалдир. Ислоҳотчилар инсоният жамиятини адашишдан тўхтатиб, уни ахлоқий тамойилларга амал қилишга ҳаракат қиладилар. Инсоният жамиятларини тартибга солиш, адолатсизлик, қашшоқлик, ишончсизлик, коррупция каби ижтимоий нопоклик ва аномалияларни бартараф этишга уриниш ислоҳотчилик асосларидан биридир.
Имом Ҳусайн (алайҳиссалом) ҳар бир жамиятда ислоҳотчиликни даьво қилиб, халқни алдайдиган бузуқ кимсаларга дуч келди. Аллоҳ таоло Бақара сурасининг 11-оятида мунофиқлардан сўралганда, нима учун ер юзида бузғунчиликни қидириб, бузғунчи ва фитна иш қиляпсизлар, дейди, улар айтишди:Биз ислоҳотчилармиз.
Имом Ҳусайн бу бузғунчиларга қарши курашда ваьз, даьват ва сиёсий усуллардан кўра қўзғолон ва қонли жиҳод усулини афзал кўрди.
Муҳаррам ойининг 10-кунида Имом Ҳусайн (а.с.) бомдод намозини ўқиб, сўнг саҳобаларига нутқ сўзлаб, уларни сабр ва жиҳодга чорладилар ва охирида дуо қилдилар:«اللهم انت ثقتی فی کل کرب... Ё Аллоҳ, ҳар бир нохуш воқеада суянчимсан”
Язиднинг кўп қўшини ҳам Умар Саьд имомлигида намоз ўқидилар! Бомдод намозидан кейин эса қўшинни ташкил қилиш ва кучларни жойлаштириш билан банд эдилар.
Шемир Умар Саьддан ғазабланганда кун туш вақтига етган эди:Нега бунчалик кечиктираяпсиз? Ниҳоят, Умар Саьд Имом қўшини томон биринчи ўқни отиб, аскарларига бақирди:— Обайдуллоҳнинг ҳузурида гувоҳ бўлинг, мен биринчи ўқни отганман. Ундан кейин Куфа лашкарининг камончилари ҳаммаси бирга отишни бошладилар.
Жанг бошланди. Имом Ҳусайн (а.с.) аввало Бани Ҳошим ва унинг оиласи билан жанг майдонига боришни сўради, лекин саҳобалар тириклигида Имомни ҳимоя қилишга ва Бани Ҳошимдан ҳеч кимни жанг майдонига қўймасликка рози бўлдилар. Биринчилардан бўлиб шаҳид бўлган зоҳид ва мард чол Бурайр эди. Ундан кейин Муслим ибн Осажа мардонавор жангдан сўнг шаҳид бўлди.
Саҳобалар шаҳид бўлгач, навбат Бани Ҳошимга келди. Аввал Бани Ҳошимдан Имом Ҳусайн (а.с.)нинг етук фарзанди Ҳазрати Али Акбар, сўнг бирин-кетин бошқа Бани Ҳошимийлар майдонга чиқдилар.
Жанг пайтида Абу Томама Саидий Имом Ҳусайн (а.с.)га шундай деди:Эй Абу Абдуллоҳ! Жоним сизга фидо бўлсин, кўраман душман лашкари сенга яқинлашди. Аллоҳга қасамки, Аллоҳ рози бўлсин, модомики мен сиздан олдин ўлдирилмасам, сиз ҳам ўлдирмайсиз ва вақти келган бу намозни ўқиганимдан кейин Роббимга рўбарў бўлишни истардим. Имом (а.с.) бошларини кўтариб:“Намоз ўқишни эсладингиз, Аллоҳ сизни намоз ўқийдиганлардан қилсин, ҳа. Энди намоз вақти келди”.
Намоз ўқишимиз учун бизни тўхтатишларини сўранг.
Ҳусайн ибн Нумайр дадиллик билан имомга деди:Ибодатингиз қабул бўлмади!
Ҳабиб ибн Мазҳар: “Ей Ҳимар! Сизнинг дуонгиз қабул бўлиб, Пайғамбар ўғлининг дуоси қабул бўлмайди, деб ўйлайсизми?"
Имом (а.с.) намозга турдилар. Бир гуруҳ саҳобалар Имом (а.с.)га эргашиб, қолганлари урушга кетишди. Зоҳир ва Саид ибн Абдуллоҳ Ҳанафий ўзларини Имом қалқонига тикдилар. Саид ибн Абдуллоҳга 13 та ўқ ва найза тегиб, шаҳид бўлди, деб ёзишган. Сўнгги нафасида имомдан сўради:— Ваьдамда вафо қилдимми?
Имом Ҳусайн (а.с.) шаҳид бўлишидан олдин ўша оғир шароитларда оила аьзоларини чақириб, оиланинг энг катта аьзоси сифатида уларни Аллоҳнинг раҳмати ва ғамхўрлигидан хабардор қилиб, ҳамма нарса Аллоҳнинг иродаси билан эканини англатди. Ва пайдо бўлган жаҳолатни йўқ қилиш учун Аллоҳнинг амрига бўйсунди ва айтади:“Ей Роббим, мен сенинг амрингга бўйсундим ва ҳукмингга рози бўлдим ва сендан ўзга илоҳни билмайман ва ибодат қилмайман. Сен эса йиғлаётганларнинг фарёдчисисиз.
Ҳазрати Зайнаб (р.а.)нинг сабри ва тоқати сусайганда ҳам Имом (а.с.) қўлини опасининг елкасига қўйди. У умид билан деди:“Сабрингни шайтон барбод қилмасин”.
Қуёш ботишига яқин ер ва замон ўзгарди, арш ларзага келди, лекин уларнинг ўлик кулги овози ҳавода акс-садо берди. Сенан ибн Анас одамлар орасига югуриб чиқди ва ноўрин сўзлай бошлади:“Сиз менинг отимнинг жиловини ва узенгиларини олтиндан ясашингиз керак; Чунки мен энг яхши одамларни ўлдирдим!
Ҳа, инсонларнинг энг яхшиси Ҳусайн ибн Али (а.с.) шаҳид бўлди. Бу вақтда фаришталар Аллоҳнинг эшиги олдида йиғлаб, фарёд қилишди. Имом Содиқ (алайҳиссалом) айтдиларки, Ошуро кунида тўрт минг киши Ҳазрати Ҳусайн (алайҳиссалом)га ёрдам бериш учун тушди, лекин у зот уларга рухсат бермади ва улар қайтиб кетдилар. Аммо улар яна пастга тушишди. Улар ҳазратнинг шаҳид бўлганларини кўрдилар, сўнг қабрида давра бўлиб турдилар ва то қиёматгача йиғладилар...
Ибн Аббос “Камел аз-Зиёрот”да Имом Ҳусайн (алайҳиссалом)нинг шаҳидлик хабарини пайғамбарга етказган биринчи подшоҳ Жаброил бўлиб, аёллар фарёдига қанотлари очиб келган ва бу хабарни етказганини айтади. Ҳусайннинг исириқларидан бир миқдор кўтариб кетди, ундан мушк ҳиди келди ва ҳавони хушбўй ҳид тутди.
Имомнинг боши кесилади ва Хулий ўша кечада уни Ибн Зиёдга олиб кетишга қарор қилади. Кейин Умар Саьднинг буйруғига кўра, имом ва унинг ҳамроҳларининг суяклари эзилгунича, муқаддас жасад устида отларни югуртиришди.
Ашуро кунининг қайғули кунининг ҳикояси чодирларда ўт бўлиб, Имомнинг оиласи бу қабиҳлик ва жиноятлардан ҳайратга тушиб, қўрқиб кетган пайтда тугайди. Кимдир азон айтади ва Умар Саьд шом намозини жамоат билан ўқишни буюради!!
Инсоният ва улардан кейинги авлодлар йўлини иймони ва фаросати билан мунаввар қилган ўша покиза қалбларга Ҳусайнга саломлар бўлсин. Аллоҳ таоло Фотир сурасининг 19-оятида:Кўр ва кўрувчи бир хил эмас, зулмат ва ёруғлик бир хил эмас.
Бу оят иймон инсонга ёруғлик, ҳаёт йўлини танлашда илм беришини кўрсатади. Аммо идрок бўлмаса, инсон бутун оламни тўғри тасаввур қила олмайди ва дунё ҳақиқатларини тушунмайди. Бу нуқта Ошуро қўзғолонида яққол кўриниб турибдики, пешонаси сажда ва намоз билан муҳрланган қавм шу қадар адашган ва кўр бўлиб, имом ҳузурида ҳидоят нурини тушунмай қолган эди. Шунинг учун улар Пайғамбар алайҳиссаломнинг елкаларига ўтирган ва жаннатнинг Рабби деб атаган кишининг олдида саф тортдилар. Расулуллоҳ (с.а.в.) Имом Ҳусайнни ҳидоят нури ва нажот кемаси деб атадилар.
