Трампнинг Россияга нисбатан мавқеига Америка ҳукумат тизимларининг қаршилиги
Душанба куни 16 июл кунида Америка президенти Дональд Трамп ва Россия президенти Владимир Путиннинг Хелсинкида ўтказилган учрашуви агарчи икки томон учун ўзига хос мувафаққият келтирмаган бўлсада, аммо Масквага нисбатан Трампнинг юмшоқлик ва эҳтиёткорлик билан позиция олгани Америка ичкарисида жиддий аксиламаларни вужудга келтирди.
Икки мамлакат раҳбарлари билан ўтказилган матбуот конфренциясида Трамп Американинг 2016 йилги президентлик сайловларида Россиянинг иддаоли рол уйнаши ҳақида саноқсиз саволларга амалда Масквани ҳимоя этиш ва ушбу дахолат этишни исботлашга тегишли бўлган Америка турли идораларининг тадқиқот ўтказмасликлари позициясини олди.
Бу масала Американинг ҳукумат тизимлари учун шу даражада қийматга тушмоқдаким, ҳатто Американинг сиёсий доираларида Трампнинг хиёнат қилганидан сўз юритилмоқда. Трамп Америка президенти лавозимида Россия ўртасидаги алоқалар ҳақида жуда оддий позиция олган. Трамп Америка ва Россия ўртасидаги алоқалар ҳеч қачон бугунги кундаги вазъиятидан ёмонроқ бўлмаганига ишора этиб, бу вазъият тўрт соат олдин, яъни Путин ва унинг ўртасидаги музокаралар бошлаганидан бошлаб ўзгарган деб иддао қилди.
Трамп Америка ва Россия муштарак манфаатларини таъминлаш жиҳатида ҳамкорлик йўлларини топиш учун сайъ-ҳаракат қилишлари лозим деб таъкидлади. Шимолий Корея раҳбари Ким Чен Ун билан ўтказган охирги музокарасидан кейин Трампнинг бундай ҳаракати Сингапурда такрорланди ва у Пхеньян билан барча масалаларни ҳал этади деб иддао қилгани сиёсат оламида ажойиб бир иш эди. Айниқса ҳозирги пайтда Америка ва Россиянинг алоқалари савдо-сотиқ, иқтисодий, сиёсий, ҳарбий ва хавфсизлик масалаларида кенг ва чуқур ихтилофларга эга бўлиши, халқаро ҳамда минтақа масалаларининг аксарияти бўйича икки томоннинг позициясида мавжуд бўлган жиддий бушлик ҳамда Трампнинг икки соатдан кейин ушбу вазъият ўзгаради деб иддао қилиши ҳаддан ташқари муболағага ўхшайди. Америка сиёсатчилари ва сиёсий доираларини жиддий аксиламалга юзмаюз этган муҳим масала бу Американинг 2016 йилги президентлик сайловларида дахолат этиш айбловига қарши Трампнинг Россияни ҳимоят қилиши эди. Американинг жосуслик идораларига ишонасизми ёки Россия президенти қилган изҳоротга ишонасизми деган саволга жавобан Трамп “Демократлар партияси миллий комитетининг серверлари қаерда? Клинтон имейллари қаерда? Нима учун Россия демократлар партиясининг миллий комитасининг серверларини очиши керак?”- деб айтди. Трамп шундай таъкидлади: “Американинг 2016 йилги президентлик сайловларида Россия дахолат этишига бирон бир далил кўрмайман.!” Бу масала Америка ички сиёсатлари арсасида катта бир шокни вужудга келтирдиким, ҳатто Трампга хиёнат қилиш айблови ҳам қуйилди.
ЦРУ ташкилотининг собиқ раиси Жон Берноннинг айтишича, “жиддий жиноят ва ҳуқуқбузарлик ” ва ундан ҳам кенгроқ арафасигача етган Хельсинкидаги матбуот конфренциясида Трампнинг амалга оширган ҳаракати жиноят содир этишдан кам эмасди. Трампнинг сўзлари нафақат ахмоқлик билан баён этилган сўз эди, балки шуни кўрсатдики, у комилан Путиннинг ходимидир. Жумҳурийчи ватанпарварлар қаердасизлар?”
Жумҳурийчилар партиясининг етакчи расмийлари ҳам Трампнинг позициясига нисбатан биткул бошқача позиция олишган. Намояндалар парламентида жумҳурийчилар партиясининг раиси Пол Раён шундай деб айтди: “Россия бизнинг президентлик сайловимизда дахолат этганига шак-шубҳа йўқ. Бу ерда ва бутун жаҳонда демократияга шикаст бериш учун сайъ-ҳаракатини давом эттиради.”
Айни ҳолда жумҳурийчилар ҳокимияти даврида доим Россияга қарши позиция олган Американинг расмий тизими Масква баробарида Трампнинг юмшоқ позиция олишига қарши сукут сақламасдан очиқ ойдин сайъ-ҳаракатлари билан Россия қаршисида Трампнинг қарашига биткул бошқача ва хилоф позиция олганлар. Бу доирада Америка президенти Масква билан алоқаларда янги даврнинг бошланишидан хабар берган Путин ва Трамп иштирокида ўтказилган матбуот конфренцияси билан бир вақтнинг ўзида Америкада жосуслик қилиш айблови билан Россия фуқароси қўлга олинди. Бу масала шуни кўрсатадики, Россия баробарида Америка президенти ва ушбу мамлакатнинг ҳукумат тизими ўртасида шиддат билан қарамақаршилик мавжуддир. Ҳақиқатан ҳам Трампнинг Путин билан учрашуви нафақат Трамп учун бирон бир сиёсий ютуқ келтирмади, балки энди у Америка душманини ҳимоят этгани учун янги айблов ва ҳатто ундан ҳам муҳимроқ хиёнат қилиш айблови билан юзмаюз бўлди.
