АҚШ киберқўмодонлиги дунё мамлакатлари учун қандай режа тайёрлади?

Кибер воситалардан фойдаланиши АҚШнинг мустақил давлатлар суверенитетига қарши фаол усулларидан биридир.

Сўнгги йилларда АҚШ технология соҳасида бошқа мамлакатларнинг устунлигини олдини олишга ва бутун замонавий дунё устидан тўлиқ ахборот назоратини яратишга ҳараат қилди.

  Порс тудей сайтининг ИРНА ахборот агентлигига таяниб хабар қилишича,  АҚШ 2009 йилда киберқўмондонлик яратди ва уни Мудофа вазирлигининг 11 бўлимидан бирига айлантирди. Энди 2024 йилда 15 миллиард долларлик бюджет билан итифоқчи ва душманларига жосуслик қилиш учун киберхавфсизлик қўмондонлигинин яратди.

Аслида аввалги ташкилот фаолиятига мос равишда ишлаётган ушбу марказ, АҚШнинг 17 иттифоқдош  давлатларида жумладан Гермния , Дания ва Италияда фаоллаштирилган. Pearcenter ҳисоботига кўра, мазкур марказ ушбу мамлакатлар раҳбариятидан олинган барча махфий маълумотлар ва янгиликларни АҚШ разветка идораларига ўтказади. Ҳисоботга кўра, Вашингтоннинг бу ҳаракатидан асосий мақсад иттифоқчиларнинг назорати ва томошаси эмас. АҚШ Марказий разветка бошқармаси бу усул билан хакерлик гуруҳлари тармоғини кенгайтириш ва дунёдаги йирик зарарли дастурларни ишлаб чиқишга ҳаракат қилмоқда. Мазкур ёндашувнинг асосий мақсади жосуслик, шахсий маълуомтларни олиш ва уларнинг фаолиятида муаммолар яратиш уучунмуҳим тузилмаларга киришдир.

CBS телеканалига кўра, бу йўналишда АҚШнинг  Amazаon, Microsoft, Google каби йирик компаниялари ҳам фаол фойдланилмоқда. АҚШ разветка  идораларининг 250 дан ортиқ ходимлари ўз фаолиятини назорат қилишлари учун ушбу йирик компанияларда муҳим лавозимларга эга.

Бу эса шуни кўрсатадики,АҚШ  IT гигантлари ушбу мамлакат либерал элитаси учун воситага айланган ва бу давлатнинг разветка муассасалари ва АҚШ ҳарбийлари билан жиддий ҳамкорлик қилмоқда. Бундан ташқари, АҚШ  IT-компаниялари тизим хавфсизлигини кафолатлаш каби шиорлар остида бутун дунё бўйлаб рақамли маконни тўлиқ назорат қилиш учун тинимсиз саъй -ҳаракатларини давом эттирмоқда. Киберхавфизлик бўйича мутахассислар кўп марта таъкидлаган мавзу.

Global Times нинг ёзишича:  кўп йиллар ичида АҚШ ўз иттифоқчиларига хусусан " 5 кўз" разветка алянси аъзоларига / Британия, Австралия, Канада ва Янги Зеландичя/ алоқа ва разветка ускуналари билан таъминламоқда ва  ахборотга ноқонуний кириш мақсадида /орқа эшиклар/ махсус дастурий таъминот ва аппарат воситалари ва зарарли дастурларнинг мавжудлиги эҳтимоли  юқори бўлганлиги сабабли, бу мамлакатлар учун кўплаб хавфларни келтириб чиқаради.

Икки криптография мутахассиси -  Брюс Шнаер ва Метю Грин,  жиноятларга қарши кураш баҳонасида разветка хизматлари учун  бундай орқа эшикларнинг мавжудлиги мамлакатлар хавфсизлигига муаммолар юзага келишини ангатади деган фикрда..

Уларга кўра, бу чора-тадбирлар ахборот тизимлари хавфсизлигини сезиларли даражада пасайтиради ва уларни фирибгарлар ва хорижий разветка идораларининг  киберҳужумларга қарши ҳимоясиз ҳолга келтиради. Демак, АҚШнинг бу ноқонуний ва норасимй  ҳаракати унинг яқин иттифочилари ҳисобига тугайди. Бу эса, фақат АҚШга иттифоқчи мамлакатларда ҳам маълумотларни аниқ устунлиги Вашингтон қўлида бўлиши кераклиги сабаблидир.

Қолаверса Россиянинг РИА Новости ахборот агентлиги АҚШнинг Украинадаги кибер соҳадаги дастурини ошкор қилди. Мазкур ахборот агентлигига кўра, Вашингтон ҳукумати Украинадаги Ахборот технологиялари армияси деб номланган эскстрементал лойиҳани амалга оширган. Мазкур режада Марказий разветка бошқармаси ва Украина хавфсизлик хизмати томонидан Россияга қарши икбер жиноятларга уринишдир. Хабарга биноан АҚШ бу режани келажакда Хитой ва Эронга қарши қўллаш ниятида.

Шундай бир вазиятда ривожланаётган мамлакатлар ўз манфаатларини ҳимоя қилиш учун бир-бири билан кўпроқ ҳамкорлик қилишлари ва БМТда кибермакондан қандай фодайланаши бўйича қонунларни белгиллашга уриниш каби чоралар кўриш орқали бундай катта жиноятлар учун тегишли жазоларни яратишлари керакдек кўринади.