октябр 01, 2019 19:25 Asia/Tashkent

«Ғофир" муборак сураси  7-9-ояти карималарининг шарҳи.

Дастлаб “Ғофир” муборак сураси  7- ояти каримасининг тиловатига қулоқ тутамиз:

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ ﴿٧﴾

Бу ояти карима  қуйидагича таржима қилинган:

Аршни кўтариб турадиганлар ва унинг атрофидагилар Роббларига ҳамд ила тасбиҳ айтурлар, Унга иймон келтирурлар ва иймон келтирганларга мағфират сўраб: «Эй Роббимиз, раҳматинг ва илминг ила ҳар бир нарсани қуршагансан, бас, тавба қилиб, йўлингга эргашганларни мағфират қилгин ва уларни дўзах азобидан сақлагин. (Аллоҳ таолонинг Аршини инсон идрок қила олмайди, инсон аршни кўтариб турадиганлар ва унинг атрофидагиларнинг ҳам ҳақиқатини билмайди. Билгани–Аршни кўтариб турадиган, атрофини ўраб олган зотлар борлигидир. Улар модомики Аршни кўтариб турган эканлар, шунга яраша куч-қувват ва мақом-мартабага эгадирлар.) (7)

Қуръони карим оятларининг гувоҳлик беришича, фаришталар борлиқ олам ишларинининг бажарувчиси бӯлиб, кӯпгина ҳолатларда улар инсон ва Худо ӯртасидаги воситадирлар.

Бу ояти каримада фаришталар ва инсон муносабатининг бошқа бир жабҳасига ишора қилиниб, буюрилади: Борлиқ ишларининг тадбири маркази, яъни Илоҳий Аршда бӯлган муқарраб Илоҳий фаришталар ӯзлари доимий равишда Илоҳий ҳамд ва тасбиҳ айтиш билан бирга иймон аҳли учун дуо қиладилар, улар учун истиғфор айтадилар.

Уларнинг каломи шундай: Аллоҳим, сен бир томондан уларнинг хато ва камчиликларидан огоҳсан, иккинчи томондан раҳматинг ӯта кенг ва чексиздир. Шу сабабли тавба қилувчиларнинг гуноҳларидан кеч, уларни жаҳаннам азобидан ӯзинг асраб қол.

Дарвоқе, бу ояти каримада муминларга башорат бериладиким, оламнинг энг бақувват қудрати ҳисобланган Илоҳий Аршни кӯтариб турган фаришталар сизнинг ҳомий ва тарафдорингиздир. Улар доимий равишда сиз ҳақингизда дуо қилиб, Аллоҳдан ӯзининг чексиз марҳамати ила гуноҳларингизни авф этишини, сизни дӯзах азобидан сақлаб қолишини  ӯтиниб сӯрашади. Улар сизнинг дунёда муваффақ, охират оламида эса нажот топганлардан бӯлишингизни Аллоҳдан илтижо қилишади. Бу уларнинг муминларга умид бахш этадиган муҳим хусусиятидир.

Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:

  1. Илоҳий даргоҳ  муқарраб фаришталарининг Аллоҳдан муминларнинг гуноҳларидан кечишини илтижо қилиб, уларни ҳимоят қилишлари мусулмонларнинг қалбида умид уйғотади.
  2. Бошқалар ҳақида дуо қилиш динимизнинг муҳим қадриятларидан биридир.  Биз ҳам фаришталардан ӯрганиб, улар каби ӯзгалар ҳақига дуо қилиб, барча халойиқ учун хайр ва яхшилик тилашимиз лозим.
  3. Инсонни Аллоҳ ва фаришталар билан боғлаб турувчи ип иймон ва солиҳ амалдир. Бу ип қанчалик мустаҳкам бӯлса, инсон дунё ва охиратда гуноҳ жарлигига тушиб кетиш ва ҳалокат хавфидан шунчалик омонда бӯлади.

Энди  “Ғофир” муборак сураси   8-9-ояти карималарининг тиловатига қулоқ тутамиз:

رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدتَّهُمْ وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ ۚ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿٨﴾ وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ ۚ وَمَن تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ ۚ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿٩﴾

Бу ояти карималар  қуйидагича таржима қилинган:

Эй Роббимиз, уларни ҳам, оталаридан, жуфтларидан ва зурриётларидан аҳли солиҳ бўлганларини ҳам Ўзинг уларга ваъда қилган адн жаннатларига киритгин. Албатта, Сенинг Ўзинг азизу ўта ҳикматли зотсан. (8) Ва уларни ёмонликлардан сақла, ўша куни кимни ёмонликлардан сақласанг, батаҳқиқ, унга раҳм қилибсан. Ана ўша буюк ютуқдир», (дерлар). (9)

Фаришталарнинг иймон аҳли учун истиғфор айтишларини баён айлаган олдинги оятнинг давоми сифатида бу ояти карималарда буюрилади: Фаришталар муминлар учун фақатгина гуноҳлардан покланиш ва азобдан нажот топишни эмас, балки оила аъзолари билан биргаликда абадий жаннатда қолишларини ҳам Аллоҳдан талаб қилишади.

Албатта бу ерда оиланинг жаннатга киришга лаёқатли бӯлган аъзолари кӯзда тутилган. Зеро, қиёматда жаннатга киришнинг асосий шарти насл-насаб ва қариндошчилик муносабатлари эмас, балки иймон ва солиҳ амаллардир.

Аммо жаннат аҳли ота-она, умр йӯлдоши ва фарзандларининг ёнида бӯлишини Аллоҳдан тақозо қилишса, Аллоҳ ӯз лутфу инояти ила улардан жаннатга киришга лаёқати борларини авф этиб, илтижо қилган оила аъзосининг ёнига юбориши мумкин.

Аллоҳ таъоло бошқа бир ояти каримада буюрмишдир:  биз жаннатда мумин кишиларнинг фарзанд ва наслларини ота-боболарига қӯшгаймиз. Бу ваъда Аллоҳ наздида оила ва унинг мустаҳкамлиги  қанчалик аҳамиятли эканлигидан далолатдир.

Кейинги ояти карима фаришталарнинг муминлар ҳақига дуо қилишларига бағишланган.  Табиийки, фаришталар дуосига лойиқ топилиб, гуноҳлардан узоқлашган ва Аллоҳнинг чексиз раҳмати натижаси бӯлган абадий жаннатга мушараф бӯлган мумин киши саодатнинг энг олий даражасини қӯлга киритгандир. Аҳли башар учун бунданда юксак бахт-саодатни тасаввур қилиш имконсиздир.

Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:

  1. Ӯзгалар ҳақига дуо қилиш фаришталар ва Аллоҳ дӯстларининг одатидир. Тӯғри йӯлдан адашган кишилардан нафратланиш ва уларга лаънат айтиш ӯрнига улар учун Аллоҳ даргоҳидан раҳмат ва мағфират талаб қилайлик.
  2. Инсон гуноҳнинг ғиллу ғашликларидан пок бӯлмагунича Илоҳий жаннатга кириш салоҳиятини қӯлга киритолмайди.
  3. Инсоннинг моддий ва маънавий офатлардан омон қолиши унинг учун буюк нажот ва саодатдир.