Муборак Зорият сурасининг 47-53-ояти карималарининг шархи.

Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан

Раҳмат пайғамбари Ҳазрати Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг руҳи покларига саломлар ва салавотлар бўлсин. Сиз азиз тингловчиларга салом билан, “Нур томон йўл” дастурининг навбатдаги сонида Қурони Каримдаги оятларнинг содда ва равон тафсири билан сизнинг хизматингиздамиз.

Аввал муборак Зорият сурасининг 47-49-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:

وَ السَّماءَ بَنَیْناها بِأَیْدٍ وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ، وَ الْأَرْضَ فَرَشْناها فَنِعْمَ الْماهِدُونَ، وَ مِنْ کُلِّ شَیْ‏ءٍ خَلَقْنا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ 

Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:

Осмонни Ўз қудратимиз ила бино қилдик. Албатта, Биз кенг қилувчимиз. Ва ерни тўшаб қўйдик. Биз қандоқ ҳам яхши тайёрловчимиз! Ва Биз ҳар бир нарсани жуфт яратдик. Шоядки эсласангиз.

Бу оятлар қайта тирилишни инкор қилувчиларнинг шубҳаларини бартараф этиш учун Аллоҳнинг осмонлар, ер ва ундаги мавжудотларни яратишдаги қудратига ишора қилади. Шунинг учун у зот дастлаб осмоннинг буюклигини зикр қилиб, шундай деган: “Сизлар бошингиз устида кўраётган юлдузлар ва кенгайиб бораётган ва сиз уларнинг боши ва охирини кўра олмайдиган коинотлар роббимгизнинг чексиз қудратига яққол далилдир.

Бу оятлар Аллоҳ таоло осмонни яратганини ва уни доимий равишда кенгайтираётганига очиқ-ойдин далолат беради. Олимларнинг кашфиётлари ҳам дунё бир жойда турмаслиги ва тез кенгайиб бораётганини аниқ кўрсатди. Бу фикрга асосланиб, галактикада жойлашган юлдузлар унинг марказидан тез узоқлашади.

Албатта, олимларнинг фикрича, коинотнинг зарурий кенгайиши, коинотнинг бошланғич нуқтаси бўлган ва у қисқариб, сўнгра ҳозирги ҳолатига келгунча кенгайган.

Бошингиз устидаги осмон эмас, Аллоҳ таоло оёғингиз остидаги ерни шундай яратиб, текисликларни кенгайтириб, ерни яшаш, деҳқончилик, чорвачилик ва бошқа эҳтиёжларингизга тайёр бўлиши учун яратган. Бошқача қилиб айтганда, Аллоҳ таолонинг ер юзида меҳмони бўлган инсонни кутиб олиш учун барча ҳаёт шароитлари Аллоҳ таоло томонидан яратилган. Масалага ойдинлик киритиш учун биз ердаги ҳаётнинг сақланиб қолишида атмосферанинг роли ҳақидаги мисолга мурожаат қиламиз. Ернинг уни ўраб турган атмосфераси қуёш иссиқлигини сақлайди. Шунинг учун у ернинг кечаси жуда совуқ ёки кундузи ҳаддан ташқари қизиб кетишининг олдини олади. Бундан ташқари, ер атмосфераси ерни ва унинг аҳолисини кучли қалқон каби самовий тошлар ҳужумидан ҳимоя қилади; Метеоритлар атмосферага тушиши билан уларни ёқиб юборади.

Осмон ва ернинг яратилиши ҳақида гапиргандан сўнг, турли хил жонзотларнинг муҳокамаси бошланади. Аллоҳ таоло ҳар бир жонзотнинг омон қолишини таъминлаш ва инсон зоти ва бошқа мавжудотларни табиий равишда давом эттириш учун никоҳ тизимини ҳамма нарсага жойлаштирган. Албатта, бу жуфтлик барча мавжудотларни ўз ичига олади.

Кишининг қиёматни барпо этишда яратувчининг қудратига иймон келтириши, қайсарлик ва ўжарликдан воз кечиши учун зикр қилинган нарсаларга эътибор бериш кифоя.

Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз: 

1. Дунё турғун эмас, балки доимо ҳаракатда ва кенгайиб бормоқда.

2. Никоҳ қонуни инсонлар, ҳайвонлар ва ўсимликлар билан чекланиб қолмайди, балки жонсиз нарсаларни ҳам ўз ичига олади.

3. Қуръон табиат ҳодисаларини ўрганиш учун китоб эмас, балки инсон кўзидан ғафлат ва бепарволик пардаларини олиб ташлаш учун табиатни бошқарадиган баъзи қонунларга ишора қилади, бу дунё яратувчисининг қудратини кўрсатади.

Энди “Зорият” сурасининг 50 ва 51-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:

فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ إِنِّی لَکُمْ مِنْهُ نَذِیرٌ مُبِینٌ، وَ لا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ إِنِّی لَکُمْ مِنْهُ نَذِیرٌ مُبِینٌ

Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:

Бас, фақат Аллоҳгагина қочинг. Албатта, мен сизларга Ундан (келган) очиқ-ойдин огоҳлантирувчиман. Ва Аллоҳга бошқа маъбудни шерик қилманглар. Албатта, мен сизларга Ундан (келган) очиқ-ойдин огоҳлантирувчиман.

Олдинги оятларнинг давоми сифатида ушбу оятларда Расулуллоҳга мушрик ва кофирларни шундай огоҳлантириш топширилган: яратилиш тизимида ёки дунё ишлари тадбирида Аллоҳга ширк келтириш  ўрнига, тошбутлар ва хаёлий худолардан қочинглар ва Аллоҳга қайтинг, токи тўғри ҳаёт йўлини топиш ва ширк ва куфрнинг ёмон ва ҳалокатли оқибатларидан қочиш учун паноҳ топасизлар.

Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз: 

1. Бойлик ва ҳокимият ҳам, дўст ва танишлар ҳам инсон учун ишончли таянч эмас. Инсоннинг ягона хавфсиз паноҳи Аллоҳдир, шунинг учун ёлғиз унга ишонганимиз ўринлидир.

2. Пайғамбарлар тавҳидга даъват қилиш, яхши амалларга йўл кўрсатиш билан бирга, уларни огоҳ этиш, нотўғри фикр ва эътиқодлар, хунук амаллар оқибатларидан огоҳ этишга ҳам бурчлидирлар.

Сўнгда муборак Зориёт сурасининг 52 ва 53 ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:

کَذلِکَ ما أَتَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ قالُوا ساحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ، أَ تَواصَوْا بِهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طاغُونَ

Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:

Худди шундай, булардан аввалгиларга ҳам ҳар бир Пайғамбар келган вақт, уни, сеҳргар ёки мажнун, деганлар. Келишиб олганмилар?! Йўқ, улар туғёнга кетган қавмлардир!

Олдинги кўрсатувда Фиръавн Мусо пайғамбар алайҳиссаломни халқни ўзидан тарқатиш учун жодугарликда ёки жинниликда айблаганини кўрган эдик. Бу оятларда шундай дейилади: Фақат Мусо пайғамбарга туҳмат қилингани йўқ, балки тарих давомида барча илоҳий пайғамбарлар ҳам шундай туҳматларга дучор бўлганлар.

Бу иш турли миллат вакиллари орасида шу қадар машҳур бўлганки, гўё ҳар бир миллат бир-бирига шундай туҳматлар қилишни, бу ишда суст қилмасликни маслаҳат бергандек туюлади. Ҳақиқатда бундай бўлмаган бўлса-да, аксинча, ҳаққа исён руҳи уларни ҳақ зотларни жамиятдан сиқиб чиқариш учун шундай ишлар қилишга мажбур қилди. Пайғамбарларни ўзлари йўқ қила олмасалар ҳам, жамиятдаги ўрни ва шахсиятларига суиқасд қилишади.

Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз: 

1. Мухолифларнинг тил чанчиғи ва туҳматидан қўрқмаслигимиз ва чекинмаслигимиз керак, чунки Аллоҳнинг пайғамбарлари доимо ҳар хил туҳмат ва бўҳтонларга дучор бўлганлар.

2. Инсонийлик чегараси ва ҳақиқат излашга нисбатан тажовуз ва туғён инсонни илоҳий пайғамбарларга қарши қилиб қўяди, у уларни сеҳргар ёки телба дейишга тайёр бўлади.

Ушбу дастурни якунлаш билан сиз азизларни буюк Аллоҳга ҳавола қиламиз ва сизларнинг фикр ва таклифларингизни кутиб қоламиз. Хайр.