Нур томон йўл (975)
Муборак Қамар сурасининг 43-55-ояти карималарининг шархи.
Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан
Раҳмат пайғамбари Ҳазрати Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг руҳи покларига саломлар ва салавотлар бўлсин. Сиз азиз тингловчиларга салом билан, “Нур томон йўл” дастурининг навбатдаги сонида Қурони Каримдаги оятларнинг содда ва равон тафсири билан сизнинг хизматингиздамиз.
Аввал муборак Қамар сурасининг 43-46-оят карималари қироатига қулоқ тутамиз:
أَکُفَّارُکُمْ خَیْرٌ مِنْ أُولَئِکُمْ أَمْ لَکُمْ بَرَاءَةٌ فِی الزُّبُرِ، أَمْ یَقُولُونَ نَحْنُ جَمِیعٌ مُنْتَصِرٌ، سَیُهْزَمُ الْجَمْعُ وَیُوَلُّونَ الدُّبُرَ، بَلِ السَّاعَةُ مَوْعِدُهُمْ وَالسَّاعَةُ أَدْهَى وَأَمَرُّ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
Сизнинг кофирларингиз аввалгиларингиздан яхшироқми?! Ёки самовий китобларда сизларга оқлов борми?!Ёки, Биз нусратга эришувчи жамоатмиз, дейишадими?! У жамоа тезда енгилар ва орқаларига қараб қочарлар. Йўқ! Уларга ваъда қилинган вақт, соат(қиёмат)дир. Ва соат (азоби) улканроқ ва аччиқроқдир.
Қамар сурасининг бошидан то ҳозиргача исёнкор халқнинг тақдири баён қилинган. Бу оятлар Макка мушрикларига хитоб қилинади: Нега ибрат олмайсизлар, бутпарастлик ва ёмон ишлардан тўхтамайсизлар? Ўзингизни улардан афзал, куфр ва исёнингиз ҳам улардан кам, шунинг учун Аллоҳнинг ғазабига дучор бўлмайсиз, деб ўйлайсизми? Ёки Аллоҳдан сизни азобдан озод қилувчи ҳимоя хати етиб келдими?
Балки сиз кучингиз шунчалик кучлики, ҳеч ким сизга қарши туролмайди ва сиз Аллоҳнинг иродасига қарши тура оласиз деб ўйлайсизми? Ҳолбуки, Аллоҳ хоҳласа, бу кичик мусулмонлар тоифаси сизларни енгади; Сизнинг гуруҳингиз парчаланади ва сиз жанг майдонидан қочиб кетасиз. Бу дунёдаги сизнинг тақдирингиз бўлади ва албатта қиёмат кунидаги азобингиз бундан ҳам оғирроқ ва аччиқроқдир.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1.Такаббурлик ва ўзга мафтун бўлиш инсоннинг қулаши ва ҳалокатига олиб келиши мумкин.
2. Ўз куч ва имкониятларимизга ёки бошқаларнинг ёрдамига таянмай, балки Аллоҳнинг абадий қудратига таянайлик ва манманлик ва такаббурликка берилиб қолмайлик.
3. Куфр ва зулм устидан ғалаба қозониш Аллоҳ таолонинг аниқ ваъдаси бўлиб, кофир ва золимларнинг қудрати уларнинг таназзул ва ҳалокатига тўсқинлик қила олмайди.
Энди муборак Қамар сурасининг 47-50-ояти каримлари қироатига қулоқ тутамиз:
إِنَّ الْمُجْرِمِینَ فِی ضَلَالٍ وَسُعُرٍ، یَوْمَ یُسْحَبُونَ فِی النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ، إِنَّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ، وَمَا أَمْرُنَا إِلَّا وَاحِدَةٌ کَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
Албатта, жинояткорлар адашувда ва олов-оташдадирлар. Юзтубан дўзахга судраладиган кунларида: «Жаҳаннам азобини татиб кўринг!» (дейилур). Албатта, Биз ҳар нарсани ўлчов билан яратдик. Бизнинг фармонимиз бир сўздан ўзга эмас. Кўз юмгунча бўлур.
Аввалги оятларда гуноҳкорларнинг бу дунёда азобланиши ҳақида бўлган бўлса, бу оятларда уларнинг қиёмат кунидаги оғир азоблари ҳақида сўз юритилиб, шундай дейилади: “Улар бу дунёда тўғри йўлни танлаш ўрнига, эгри йўлларга эргашганлар, улар ўзларининг хатолари учун воситаларни тайёрладилар. Натижада гуноҳ ва итоатсизлик уларнинг ҳаёти давомида йўлларига айланди.
Бу одамлар қиёматда оёқлари билан дўзахга киришга тайёр эмаслиги аниқ; Шунинг учун улар оловнинг ёнишини ҳис қилишлари ва дунёда инкор қилганларини бутун қалблари билан ҳис қилишлари учун азоб малайлари томонидан оловга ташланади.
Албатта, баъзи одамлар бу дунёда гуноҳ қилиш билан қиёматдаги оғир жазоси ўртасида мутаносиблик кўрмайдилар ва шубҳаланадилар. Бу оятларнинг давомида ана шу шубҳага жавобан шундай дейди: Яратилиш тизими ўзига хос ўлчовга асосланганидек, жазо ва мукофот тизими ҳам аниқ ва ўзига хос ҳисоб-китобга эга. Демак, илоҳий ҳукм бу нуқтаи назардан шафқатсиз эмас, гарчи инсон илмининг чекланганлиги туфайли бундай савол ақлга келиши мумкин.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Манзилга етиб бориш учун ҳаёт йўлини танлашда эҳтиёткор бўлишимиз керак; Акс ҳолда, биз саросимага тушиб, адашиб қоламиз.
2. Осмонлар ва ер Аллоҳ таолонинг бу дунёда яратганлари ва аниқ ва маьлум ҳисоби бўлганидек, кейинги дунёда ҳам жаннат ва дўзах адолат асосида барпо этилади, жазо ва ажр тизими ўзига хос ҳисоб ва китобга эгадир.
Сўнгда муборак Қамар сурасининг 51-55-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:
وَلَقَدْ أَهْلَکْنَا أَشْیَاعَکُمْ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ، وَکُلُّ شَیْءٍ فَعَلُوهُ فِی الزُّبُرِ، وَکُلُّ صَغِیرٍ وَکَبِیرٍ مُسْتَطَرٌ، إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ، فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
Дарҳақиқат, Биз сизга ўхшаганларни ҳалок қилдик. Бас, буни эсловчи борми ўзи?! Ва уларнинг ҳар бир иши китоблардадир. Ҳар бир кичигу катта сатрлангандир. Албатта, тақводорлар жаннату анҳорларда. Сидқ ўриндиқда, қудратли Подшоҳ ҳузуридадирлар.
Қамар сурасининг сўнгги оятлари бўлган бу оятлар сиз каби одамлар бўлган аввалги қавмларнинг тақдиридан ибрат олишлари учун ёмон ва яхшиларга огоҳлантириш ва хушхабардир. Билингки, ҳеч бир амал илоҳий илмдан яширин қолмайди ва ҳар бир яхши-ёмон нарса амаллар номасида сақланади.
Қиёматда жазо ва мукофот тизими аниқ ва ёзма ҳужжатлар асосида амалга оширилади. Яхши инсонларнинг қилган амаллари ихлос билан, бошқаларнинг назаридан узоқда бўлса ҳам, Аллоҳдан бошқа ҳеч ким билмаса ҳам, савобга эришади. Юқори мартаба покиза ва ҳалол инсонларга тайинланган, бу дунё аҳли учун тушунарсиз мартаба.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Аллоҳ таолонинг жазо ва мукофот тизими адолатлидир ва ўхшаш одамлар ва қабилалар бир хил жазо ва мукофотдан баҳраманд бўлишади.
2.Аллоҳ таоло ҳамма нарсани билувчи ва қиёмат кунида ҳукмдор ва ҳукмрон бўлса ҳам, инсоннинг кичик ва катта амаллари фаришталар томонидан мунтазам равишда китобга ёзиб қўйилади, токи инкорга ўрин қолмайди.
3. Илоҳий мукофотлар нафақат жисмоний ва моддий лаззатлар, балки муқаддас илоҳий саройда бўлиш ва оламнинг пайғамбарлари, авлиёлари, солиҳларилари билан бирга бўлиш жаннат аҳли учун маънавий неъматлардан бири бўлиб, унинг қувончи ва ширинлигини таърифлаб бўлмайди.
Қамар сураси тугаши билан Аллоҳнинг марҳамати билан кейинги дастурда Раҳмон сурасини бошлаймиз. Сиз азизлар, сизларни буюк Оллоҳга ҳавола қиламиз ва фикр ва мулоҳазаларингизни кутиб қоламиз. Хайр. Саломат бўлинг.
