Pars Today

برخی منابع افغان از شکسته شدن بن‌بست در مذاکرات دوحه خبر می‌دهند .شبکه خبری طلوع نیوز افغانستان گزارش داد که بن‌بست در مذاکرات صلح دوحه شکسته‌ شده و هیئت‌های مذاکره کنندۀ دولت افغانستان و طالبان به توافق‌ دست یافته‌اند. اعضای هیئت‌های دولت افغانستان و طالبان هرچند درباره توافق بدست آمده رسما چیزی نگفته اند اما شماری از رهبران احزاب و مقامات افغان واکنش هایی در این رابطه داشته اند.

درباره گمانه زنی های مطرح شده درباره شکسته شدن بن بست مذاکرات صلح افغانستان می توان به چند نکته اشاره کرد :

نکته اول اینکه ، مذاکرات صلح افغانستان در دوحه قطر از 22 سنبله آغاز شده است .با گذشت بیش از دو ماه از مذاکرات دولت افغانستان و گروه طالبان تاکنون این مذاکرات به دلیل اختلاف نظرهای دو طرف درباره نقشه راه مذاکرات به نتیجه نرسیده است.  به بیان دیگر اختلاف اصلی از آن‌جا شروع شد که طالبان بر اساس قراردادن توافق‌نامۀ صلح این گروه با امریکا – که گذشته در دوحه امضا شد – پافشاری کردند؛ اما هیئت جمهوری اسلامی افغانستان آن را نپذیرفت.به همین دلیل در چند هفتۀ اخیر، مذاکرات به بن‌بست کشیده شد و دیدارها میان هیئت‌ها و تیم‌های تماس متوقف شدند.

نکته دوم اینکه، در پی عدم توافق طرف‌ها و طولانی شدن روند مذاکرات، خشونت‌ها در افغانستان افزایش یافتند.در حال حاضر گفته می شود  ، جنگ در ۲۴ استان افغانستان بین نیروهای دولتی و گروه طالبان بشدت ادامه دارد و تلفات نیروهای دو طرف و غیرنظامیان افزایش یافته است. حکومت افغانستان و حتی مقام‌های امریکایی طالبان را به رعایت نکردن تعهدات سپرده شده در توافق‌نامۀ این گروه با امریکا متهم کردند.افزون بر این دولت افغانستان اخیرا از سازمان ملل خواسته تا گروه طالبان را همچنان در فهرست گروههای تروریستی حفظ نماید.

نکته بعدی اینکه ،برخی منابع خبری افغانستان امروز  تأیید کردند که بن‌بست پیش آمده در مذاکرات صلح افغانستان در دوحه قطر شکسته‌است و هیئت‌های مذاکره کنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان به توافق‌ دست یافته‌اند.اگرچه هیئت‌های مذاکره کنندۀ صلح در دوحه تاکنون در این‌باره چیزی نگفته‌اند.اما به گفته  برخی رسانه های محلی، هیئت‎های مذاکره کننده، توافق کرده‌اند که توافق‌نامۀ امریکا و طالبان، موضع گیری سازمان ملل در قبال صلح افغانستان، تعهد هیئت‌های مذاکره کننده و ارادۀ مردم افغانستان را اساس مذاکرات صلح قرار دهند.در این میان گفته شده ، معصوم ستانکزی، رییس هیئت مذاکره کنندۀ دولت افغانستان و سلام رحیمی، مشاور رییس‌جمهور غنی در سفر اعلام نشده در کابل به‌سر می‌برند تا حمایت رییس‌جمهور غنی را از توافق میان هیئت‌ها در دوحه بدست آورند.

نکته چهارم اینکه ،این توافق در پی سفر مایک پومپیو، وزیر خارجۀ امریکا به دوحه حاصل می‌شود. پومپیو، اوایل این هفته در سفری به دوحه، با هیئت‌های مذاکره کنندۀ صلح جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان دیدارهای جداگانه داشت. البته قبل از سفر پمپئو به قطر ،عمران خان نخست وزیر پاکستان هم  پنج شنبه گذشته عازم کابل شد واصلی ترین محور گفتگوهای عمران خان با مقامات کابل موضوع صلح افغانستان بود . عمران خان  در این سفر به تعهد و حمایت اسلام اباد از صلح افغانستان تاکید کرد. موضوعی که خلیلزاد نماینده ویژه آمریکا در امور  افغانستان  نیز دراظهاراتی گفته دولت ترامپ از تعهد پاکستان برای پایان جنگ در افغانستان حمایت می‌کند.به هر حال اگر بن بست مذاکرات صلح افغانستان شکسته شده باشد این توافق پس از سفر های تقریبا همزمان وزیر خارجه امریکا به قطر و سفر نخست وزیر پاکستان به کابل حاصل شده است.

افزون بر نکاتی که اشاره شده باید گفت که رحمت‌الله نبیل رئیس سابق امنیت ملی افغانستان  اخیرا  گفته که گروه‌های تماس طالبان و دولت افغانستان بر سر یک دستورکار 19 ماده‌ای به عنوان چارچوب مذاکرات صلح توافق کرده‌اند.به گفته اقای نبیل تیم مذاکره کننده دولت افغانستان به دلیل "فشار بسیار زیاد" بر آن‌ها از مقاومت بر سر مواضعش عقب‌نشینی کرده است . منابع خبری در افغانستان امروز اعلام کردند که سرانجام بن‌بست مذاکرات دوحه شکسته شد و دولت افغانستان مبنا قرار گرفتن توافقنامه طالبان-آمریکا را پذیرفته است. به گفته این منابع، تیم‌های مذاکره کننده در دوحه توافق کردند که توافقنامه طالبان-آمریکا، موضع سازمان ملل در قبال صلح افغانستان، تعهد تیم‌های مذاکره کننده و اراده مردم افغانستان مبنای مذاکرات صلح این کشور قرار گیرند.

نکته دیگر اینکه ، گمانه‌زنی‌ها درباره توافق طالبان و دولت افغانستان بر سر دستورکار مذاکرات در حالی مطرح شده که دونالد ترامپ در یک فرمان اجرایی دستور کاهش سطح نظامیان آمریکایی مستقر در افغانستان به 2500 نفر را صادر کرده است. ژنرال مک مستر مشاور امنیت ملی سابق رئیس جمهور امریکا "ترامپ"  در این باره می گوید :"دولت ترامپ با خروج نیروهای خود از افغانستان به طالبان یک پیروزی می بخشد ، من فکر می کنم آنچه اتفاق افتاده اولویت بندی عقب نشینی نسبت به منافع ما است که منجر به توانمندسازی واقعی طالبان شد ".

از منظر بسیاری از کارشناسان مواضع غیر انعطاف پذیر گروه طالبان در طول مذاکرات یکی از دلایل شکست مذاکرات دوحه است . به بیان دیگر نگاه تمامیت خواه مذاکره کنندگان طالبان در دوحه باعث شد تا طرف های مذاکره نتوانند برسر نقشه راه گفتگو ها به تفاهم برسند . البته نگاه ابزاری دولت ترامپ به مذاکرات صلح افغانستان  را هم دلیل دیگری برای نتیجه بخش نبودن مذاکرات صلح افغانستان میتوان عنوان کرد. در مجموع باید گفت اگر چه  اعضای هیئت‌های دولت افغانستان و طالبان درباره توافق بدست آمده رسما چیزی نگفته اند اما شماری از رهبران احزاب و مقامات افغان واکنش هایی در این رابطه داشته اند . صرف نظر از بیم ها وامیدهایی که درباره مذاکرات دوحه مطرح است ، اگر طرفهای مذاکره کننده  در مذاکرات به حفظ جمهوریت و  قانون اساسی احتمام  بورزند، مذاکرات صلح بین الافغانی در قطرمی تواند شروعی برای پایان دادن به جنگ و در عین حال مقدمه ای برای  خروج نیروهای خارجی از این کشور باشد.