ولې ایران له امریکا سره مستقیمې خبرې اترې نه کوي؟

پارس ټوډې - ایران په دې وروستیو کې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ یو لیک ترلاسه کړ، چې پکې د خبرو اترو میز ته د کښېناستلو لپاره نوي شرایط شامل وو.

په دې وروستیو ورځو کې، د تهران او واشنګټن ترمنځ د لیکونو بحث په نړیوالو سیاسي بحثونو او رسنیو کې د ګرمو موضوعاتو په سر کې دی.

په دې لیک کې، ډونالډ ټرمپ د خبرو اترو میز ته د ناستې لپاره نوي شرایط اعلان کړل، او د ایران د بهرنیو چارو د وزیر سید عباس عراقچي د وینا له مخې، د تهران پالیسي لاهم د اعظمي فشار شرایطو لاندې له مستقیمو خبرو اترو سره مخالفت کول دي.

د پارس ټوډې په دې مطلب کې، په اوسنیو شرایطو کې له امریکا سره د ایران د مستقیمو خبرو اترو د نه کولو لاملونو په اړه بحث شوی دی.

بې اعتمادي

په ایران کې د امریکا د لاسوهنو مخینه (لکه د ۱۳۳۲ کال کودتا او د پهلوي له رژیم ملاتړ) او همدارنګه د ۱۳۵۷ کال له انقلاب وروسته دښمنانه اقدامات، په ایران کې د امریکا پر وړاندې د جوړښتي بې باورۍ د رامنځته کېدو لامل شوی دی. د ایران له نظره، امریکا تل په ایران کې د "نظام د بدلون" غوښتونکی دی. دا چلند د امریکایي چارواکو لکه ډونالډ ټرمپ له څرګندونو وروسته نور هم زیات شوی دی.

د امریکا د اعظمي فشار ستراتېژي

 د ټرمپ په وخت کې د امریکا سیاست او تر یوې اندازې پورې د جو بایډن په وخت کې، پر پراخو اقتصادي بندیزونو تکیه کړې، څو ایران دې ته اړ کړي چې د امریکا غوښتنې ومني. ایران دا چلند زور ویل ګڼي او باور لري چې د فشار لاندې خبرې اترې به یوازې یو اړخیز امتیازات ولري. په دې برخه کې، د ایران د اسلامي شورا رئیس محمد باقر قالیباف پر دې باندې د ټینګار ترڅنګ چې د ټرمپ په لیک کې د بندیزونو د لرې کولو په اړه کوم جدي پرمختګ نه دی شامل شوی، او ویې ویل: د امریکا چلند زور ویل دي.

د برجام تجربه

له برجام څخه د ټرمپ وتل یو بل دلیل دی چې ایران له امریکا سره غیر مستقیم خبرو اترو ته اړ باسي. ځکه چې هغه تړون چې د ایران، د امنیت شورا د پنځو قدرتونو او جرمني د ډیپلوماتیکو هڅو پایله وه او د امنیت شورا د ۲۲۳۱ پریکړه لیک له مخې تصویب شو، د ټرمپ لخوا نقض شو.

د تهران په پوهنتون کې د امریکا د مطالعاتو استاد فواد ایزدي وايي:

ایران له امریکا سره د خبرو اترو په برخه کې بریالۍ تجربه نه لري او د برجام په بڼه دې خبرو اترو دوه کاله دوام وکړ او یوه موافقه وشوه، خو په نهایت کې د امریکا د پخواني ولسمشر بارک اوباما دولت خپلې ژمنې په بشپړه توګه پوره نه کړې او بیا ټرمپ راغی او له دې موافقې څخه ووت.

د ایران د ترهګرۍ ضد د قوماندان ترور

د ټرمپ په امر د ایران د ترهګرۍ ضد قوماندان، جنرال قاسم سلیماني ترور او پر ایران باندې د پوځي برید ګواښ، نورې هغه مسلې دي چې ایران له امریکا سره غیر مستقیمو خبرو اترو ته لیواله کوي.